Aliağa, sanayinin yarattığı kirlilikle adeta cehenneme döndü. Bölgede yoğun olarak bulunan demirçelik fabrikalarından çıkan ağırmetal atıklar ve termik santral külleri Foça’da orman içinde depolanıyor
İzmir’in Aliağa ile Foça ilçeleri sınırlarında bulunan İzmir Demir Çelik Fabrikası’nın (İZDEMİR) atık sahası olarak kullandırılan orman içindeki cüruf ve kül atık sahasında yangın çıktı. Yangın kontrol altına alınırken, bölgeden yükselen küller yerleşim yerlerine ulaştı. KırsalIlıpınar Mahallesi’nin ormanlarla çevrili Gölyüzü Mevkii’nde bulunan cüruf ve termik santral kül depolama alanında, çıkan yangın itfaiye ekiplerinin müdahalesi ve başlayan yağmurun da etkisiyle kontrol altına alındı. Bölgeye yakın yerleşim yerlerini duman sardı. Ayrıca bölgeden yükselen küller Foça’nın Gencelli, Cumhuriyet,Ilıpınar, Kozbeyli ve Aliağa’nın Horozgediği mahallelerine kadar ulaştı.
Atıklar çevreye yayıldı
Foça Çevre ve Kültür Platformu (FOÇEP) sözcüsü Bahadır Doğutürk, bölgedeki sanayileşme ve kirliliğin insan yaşamını tehdit eder hale geldiğini belirterek, “Çevrede çok büyük bir alanın üzeri simsiyah dumanla kaplandı. Sıkılan sularla zehirli atıklar, yeraltı sularına karışmaya devam ediyor. Bölge sahipsiz. Yetkililer duruma acilen müdahale etmeli. Cüruf alanı ve çevreyi kirletici etkisi olacak yeni fabrikalar, tesisler kurulmasına izin verilmemeli. Kirlilik yaratanların bölgeden çıkarılması sağlanmalı” dedi. 2015 yılında bölgede 40 milyon tondan fazla cüruf biriktiği bilgisi paylaşılmıştı. Son dört yıldır bu oranın katlandığı ve büyük bir atık dağının ortaya çıktığı belirtiliyor.
Gemi sökümleri
Türkiye’de demir çelik üretiminde kullanılan hurdanın yüzde 70.8’i çeşitli ülkelerden, yüzde 11.2’si gemi söküm tesislerinden ve yüzde 18’i de yurtiçi kaynaklardan sağlanmaktadır. Aliağa’da kurulu demir çelik tesisleri ise yüzde 8 yurtiçinden, yüzde 12 dışalımdan ve yüzde 80’i gemi söküm tesislerinden karşılanan hurdalar ile üretim yapılmaktadır. Aliağa’nın uzun yıllardır gemi söküp işlerinin yapıldığı bir bölgedir. Dünyada sökülecek gemi sayısının ise 40 bin civarında olması nedeniyle demir çelik şirketlerini heyecanlandırmaktadır. Gemi sökümlerinin yarattığı diğer büyük problem ise direkt kanserojen olduğu bilinen asbestle kaplı gemilerin de bölgede söküldüğü ve bu sökümlerim gizlendiği biliniyor.
Atıkların çevreye etkisi
Elektrik ark ocağı ile üretim yapılan fabrikaların çelikhaneleri ile PM, ağır metal, POP (Kalıcı Organik Kirletici); haddehaneleri ile de PM, NOx kirliliklerine neden olmaktadırlar. Hurda eritimi ve çelik üretimi sırasında iki önemli atık oluşmaktadır. Bunlar EAOT ve cüruftur. Genel olarak, bir ton çelik üretiminde yaklaşık 14 kg EAOT ve 100 kg cüruf açığa çıkmaktadır. Türkiye’deki EAOT başlıca yüzde 35 demir, yüzde 10-30 çinko ve yüzde 2-7 kurşun içermektedir. EAOT uzun zamandır Türkiye, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde tehlikeli atık olarak kabul edilmektedir. Bu atık maddenin çevreye zarar vermeden güvenli bir şekilde giderilmesi ve depolanmasının sağlanabilmesi için özel işlem ve depolama teknikleri gerekmekteyken, Foça ormanlarının içine gelişi güzel yayıldığı bilinmektedir.
Dioksin ve furan
Gemi söküm tesislerinde sökülen gemilerden çıkartılan elektrik kablolarının bakırını ayırmak için yakıldıkları bilinmektedir. Bu kablolar PVC ile kaplı oldukları için yakıldıklarında, toksik gazlarla birlikte dioksin ve furan gibi yüksek derecede kanserojen kimyasallar oluşur. Yakılan kabloların küllerinden alınan örneklerin analiz sonuçları ile Aliağa’daki gemi söküm bölgesi için kesin olarak kanıtlanmıştır.
İZMİR
