24 Mart’ta başlayacak 2. İstanbul Kürt Film Festivali’ne dair Hebun Polat ile konuştuk:
Ahmet Güneş
İlki 2019 yılında düzenlenen ama salgından dolayı ara verilmek zorunda kalınan İstanbul Kürt Film Festivali’nin ikincisi düzenleniyor. Bu hafta yani 24 Mart’ta Şişli’de bulunan Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi’nde açılışı yapılacak 2. İstanbul Kürt Film Festivali’ne yoğun ilgi ve talep var.
Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) Sinema Kolektifi tarafından organize edilen festivalin en önemli yanı, Türkiye’de sansür ve dolaylı yasaklardan dolayı çekilen Kürt filmlerinin izleyicisi ile buluşamaması. Yine aynı şekilde Kürt filmlerini takip edenlerin bu filmleri görecek ağların gelişmemiş olması.
Kürt sineması Kürtlerin yaşadığı çok yerde çekilse de diasporada daha çok kendine yer bulabiliyor. Türkiye’de ise ya yasaklanıyor ya da dağıtım şirketlerinin engelleri ile bir şekilde sansüre uğruyor. Yasak ve sansürün yaşamın her alanına sirayet ettiği bu günlerde bu festival o yüzden çok önemli.
24-29 Mart günlerinde yapılacak festivalin açılış ise Amasi Martirosyan’ın 1933 yılında çektiği “Kurdên Êzidî” (Êzidî Kürtler) filminin gösterimiyle başlayacak. Yönetmenlerin izleyici ile buluşacağı festivalde konserlerin yanı sıra forumlar da düzenelencek. Biz de hem festivali hem yaşananları hem de Kürt sinemasının seyrini Mezopotamya Kültür Merkezi Sinema Kolektifi’nden Hebun Polat ile konuştuk. Polat, hazırlıklarını tamamladıkları festivale sinemaseverleri davet ediyor.
Öncelikle festivale dair hazırlıklarınızı sormak istiyorum. Ne aşamadasınız, hazırlıklar nasıl gidiyor?
Hemen hemen tüm hazırlıklarımız bitti sayılır. Davet ettiğimiz misafirlerimizi ve yönetmenleri bekliyoruz. Onlar da o gün bizlerle beraber olacaklardır. Ayrıca filmlerin teknik hazırlıkları bitti diyebiliriz. Sadece festivalin açılışını bekliyoruz diyebilirim.
Salgından dolayı ara verilmişti İstanbul festivaline. Şimdi ise yeniden organize edildi. Salgın sürecinde çekilen filmler de olacak mı?
İlkini 2019 yılında yaptığımızda, diğer tüm Kürdistan parçalarında yeni ve eski filmleri almıştık. Salgınla beraber 2 yıl ara vermek zorunda kaldık ama bu sene her şeye rağmen festivali yapma kararı aldık. Önceliğimiz tabii ki yeni filmlerdi ama mevcut salgından dolayı birçok film projesinin yapılışı iptal edildi. Haliyle bu durum bizim yeni filmleri yani 2020 ve 2021’de çekilen filmleri almamaya sebep oldu. Ama festivalimize yeni filmler dâhil daha önceki senelerde yapılan filmleri de aldık.
Festivale katılacak filmleri nasıl bir değerlendirmeden geçirdiniz? Kıstaslarınız neler oldu?
Film izleme ekibimiz gelen tüm filmleri özenle izleyip değerlendirdi. İnsani değerlere zarar vermeyecek kadın, doğa, yaşam haklarını çiğnemeyen filmler önceliğimiz oldu.
Kuşkusuz sansür ve yasakların gölgesinde bu festivalin yapılması önemli. Yer bulamayan, imkânı olmayan yönetmenler için önemli bir etkinlik. İstanbul’da ise daha bir anlamlı Kürt nüfus açısından değil mi?
Uzun süredir Türkiye’de direk veya dolaylı yoldan Kürt filmleri sansür mekanizmasına takılıyor. Özellikle Kültür Bakanlığı’nın ‘Eser İşletme Belgesi’ adı altında onlarca Kürt filmine sansür uyguladığını görüyoruz. Tabii sadece Kültür Bakanlığı değil, aynı zamanda Türkiye’deki çoğu festival bunu dolaylı yoldan yapmaktadır. Sadece Kültür Bakanlığı ya da festivaller değil, dağıtım ağındaki sansür mekanizmasını da çok iyi görebiliyoruz. Örnek verecek olursam; bir yılda, pandemiden önce, ortalama 150-200 film Türkiye’deki sinema salonlarında gösterime giriyordu ama içlerinden bir tanesi bile Kürt filmi değildi. Bağımsız olarak birkaç salonda Kürt filmlerini görebildik ama yeterli ilgiyi göremedi maalesef.
Sadece sansür mekanizması bununla sınırlı değil. Dijital platformların çoğalmasıyla beraber Türkiye’deki platformlar hemen hemen hiçbir Kürt filmini desteklemedi ve desteklememekle beraber yapılan Kürt filmlerini platformlarında göstermedi. Oysa İstanbul gibi bir yerde 6 milyona yakın Kürt nüfusu var.
İzleyicilerden veya takipçilerden size ne tür talepler geliyor?
Yapılan bir Kürt filmini izlemekte ciddi sıkıntılar çekiyor izleyicimiz. Dağıtım ağının Türkiye’de sansüre uğramasıyla izleyicilerimizin böyle bir festivalin yapılması için yüzlerce sözlü ve sosyal mecralardan talepleri oldu. Ve birçok filmi izleyemediklerini, festival sayesinde izleyebileceklerini duyuyoruz.
Sinemanın içinde olduğunuz için sormak istiyorum. Gelinen aşamada Kürt sineması ne durumda?
Kürt sineması, Kürtlerin özgürlük talepleriyle çok daha fazla sinema sanatına ilgi duymuş ve bunun sonucunda da üretimler bazında ciddi ilerlemeler kaydetmiştir. Kürdistan’ın her parçasında ve diasporada onlarca Kürt filmi yapılmaktadır. Filmlerin sayısının fazlalaşması, Kürdistan’ın her parçasında Kürt festivalleri yapılmakta ve bu sayede Kürt sineması ciddi gelişmeler kaydetmektedir. Elbette gelişim ile beraber ciddi sıkıntılar da görmekteyiz. Özellikle dağıtım noktasında sıkıntıları görmekteyiz. Bir nebze olsun Kürt festivalleriyle beraber filmler izleyicilerle buluşmaktadır.
Okurlarımız için festivalin yapılacağı tarih ve mekanları hatırlatır mısınız?
Tabii. 24 Mart saat 19.00’da Şişli’de bulunan Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi’nde kokteyl, konser ve film gösterimi ile açılışımız olacaktır. 25-26-27-28 Mart tarihlerinde ise Beyoğlu Cine Majestik sinema salonunda seanslarımız olacaktır. Kapanış etkinliğimiz ise 29 Mart saat 19.00’da yine Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi’nde olacaktır.
Son olarak ne söylemek istersiniz?
Bu güzel sohbet için Yeni Yaşam gazetesine teşekkürlerimizi sunuyoruz. Son olarak da tüm sinema severleri festivalimize bekliyoruz.
Festivalin programı şu şekilde:
*Açılış filmi: Kürt Êzidîler
24 Mart saat: 19.00
Konser: Koma Aryen
Kokteyl
25 Mart’ta Salon 3’te gösterilecek filmler:
*Casime Celil- 56
Saat: 15.00
*Brindarim-28 / Wejine Perperoke-18 / Pele-13
25 Mart Saat: 17.00
*House Without Roof-102
Saat: 19.00
25 Mart’ta Salon 2’de gösterilecek filmler:
* Çiroka Tribuneke-27/ Will Wait-11/ Çerx-14
Saat: 13.00
* Gitmek-63
Saat: 17.00
* Landless-76
Saat: 17.00
26 Mart’ta Salon 3’te gösterilecek filmler:
* 13 May-24/ Rewşen-12/ Sar-18
Saat: 13.00
* Landless 76
Saat: 15.00
* Gitmek 63
Saat: 17.00
* Walnut Tree 105
Saat: 19.00
26 Mart’ta Salon 2’de gösterilecek filmler:
* Nani Piroz 54
Saat: 13.00
* Casime Celil 56
Saat: 15.00
* Sidik u Panter 83
Saat: 17.00
* House Without Roof 102
Saat: 19.00
27 Mart’ta Salon 3’te gösterilecek filmler:
* Room- 14/ Suçlulular-24/ Gola Cinan 15
Saat: 15.00
* Walnut Tree 105
Saat: 17.00
* Evin Di Ruye Qirkirine De- 52
Saat:19.00
27 Mart’ta Salon 2’de gösterilecek filmler:
* Evin Di Ruye Qirkirine De- 52
Saat: 15.00
* Şiwenpence-12/ Alf Leila Wa Leila 17/ Pathway-15/ A Voice From Far Away-8
Saat: 17.00
* Sidik u Panter-83
Saat: 19.00
28 Mart saat: 11.00-16.00
Kürt Sineması Forumu
29 Mart’ta Şişli Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi
* Namo
Saat: 20.00
