Dünya ülkelerinde kadınların mücadeleleri birçok cinsiyetçi ve ayrımcı yasanın değişmesini sağladı. Kadın eylemleri, sınırları aşarak ortak zeminler yaratıp dayanışma ağını büyüttü
Erkek egemenliğinin kadınlara yönelik cinsiyetçi uygulamaları dünya genelinde her boyutuyla artmaya devam ederken, kadınlar da buna karşı sessizliğini bozdu. Fiziksel, cinsel ve ekonomik şiddetin her boyutuyla karşı karşıya olan kadınlar, mücadelelerini yükselterek gasp edilmiş haklarını almak için eylemlerini hem ülkelerinde hem de dünya genelinde büyütüyor. Jinnews, Polonya’dan İspanya’ya, İrlanda’dan Arjantin’e, birçok ülkedeki kadın mücadele ve kazanımlarını derledi.
#MeToo çığ gibi büyüdü
ABD’de geçtiğimiz yılın Ekim ayında kadın oyuncular, yapımcı Harvey Weinstein’in kendilerini cinsel tacize maruz bıraktığını açıkladı. Sosyal medyada #MeToo etiketiyle başlatılan kampanyaya katılım ile verilen destek çığ gibi büyüdü. Milyonlarca kadının #MeToo (Ben de) diyerek kendisini ifade ettiği kampanya ile cinsel saldırının yaygınlığına dikkat çekildi. Binlerce kadının protesto eylemleri düzenlediği bir diğer olay ise, cinsel saldırı faili Yargıç Brett Kavanaugh’un Yüksek Mahkeme üyeliğine aday gösterilmesi oldu. Feminist örgütler ve vatandaşlık haklarını savunan dernekler tarafından düzenlenen eylemde, aktris Amy Schumer ve model Emily Ratajkowski’nin de bulunduğu 302 kişi gözaltına alındı ve yasadışı gösteri yapmakla suçlandı.
‘Rıza Yasası’ geçti
İsveç’te “#MeToo” kampanyasına destek eylemleri yapıldı. #MeToo gruplarının çağrısı üzerine ülkenin 20 kentinde kadınlar sokaklara çıkarak yürüyüş ve eylem düzenledi. Ülkede yaşanan gelişmelerden biri de Cinsel tacize karşı Eşitlik Bakanı Åsa Regner’in, “#Metoo” etiketiyle çağrı yapan 50’den fazla grubun aktivistleri ile toplantı yapması oldu. Kadınlar bu toplantıda, “Rıza Yasası”nın çıkarılması, cinsel tacize karşı mücadele eden kurum ve derneklere, sığınma evlerine daha fazla kaynak aktarılmasını, cinsel suçlara verilen cezaların arttırılmasını talep etti. İsveç hükümetinin “Rıza Yasası”nı parlamentodan geçirmesi kadın örgütlerinin zaferi olarak değerlendirildi.
Nobel verilemedi
Sanatçıların maruz bırakıldıkları tacizi anlatmaları Nobel Edebiyat ödüllerini veren İsveç Akademisi’ne de sıçradı. 18 kadın yazar Akademi üyesi Katarina Frostensson’un eşi Jean Claude Arnault’un kendilerine cinsel saldırıda bulunduğunu anlatması, İsveç Akademisi’nde deprem etkisi yarattı. Bu anlatımlardan sonra akademinin 6 üyesinin görevden çekilmesi ile akademi geçtiğimiz yıl ve bu yıl Nobel Edebiyat Ödülleri’ni veremedi.
‘Islık yasası’ geçti
Fransa’da bu yıl içerisinde cinsel taciz ihbar hattı, kapasitesinin çok üzerinde ihbar alması sebebiyle kapatıldı. Cinsel tacizin önlenmesine yönelik çözüm bekleyen kadınlar, ihbar hattının kapanmasına tepki gösterdi. Yine yıl içerisinde “maçolukla mücadele yasası” ya da “ıslık yasası” diye nitelenen yeni düzenleme uyarınca, ilk ceza Paris’in güneyindeki Evry’de kesildi. İş dönüşü saatinde kalabalık bir otobüse binen bir erkek, bir kadını hem fiziki hem de sözlü tacize maruz bırakmasının ardından hapis cezasına çarptırıldı.
Eşit ücret eylemleri
İsviçre’de kadına yönelik ayrımcılık ve ücret eşitsizliğine karşı kadınlar başkent Bern’de Schützenmatte Meydanı’nda “Eşit işe eşit ücret” talebiyle toplandı. 40 aşkın kadın kurumu, siyasi parti ve sendika tarafından organize edilen eyleme ülkenin her yerinden on binlerce kişi katıldı. Parlamento önünde yapılan mitingde yapılan konuşmalarda, erkeklerle aynı işi yapan kadınların daha az ücret aldığına dikkat çekilerek, yaşamın her alanında kadına yönelik ayrımcılığın, iş alanında var olmaya devam ettiği ifade edildi.
Tacize özsavunma
Dünya Kupası 2018 maçlarının yapıldığı Rusya’nın Saransk kentinde, kadın spor muhabirlerin maruz bırakıldığı tacize karşı, Brezilya’da kadın gazeteciler bir kampanya başlattı. “#LetHerWork” etiketiyle kampanyayı başlatan kadınlar ayrıca hazırladıkları raporda, kadın muhabirlerin canlı yayın sırasında tacize maruz bırakıldığına dikkat çekti. Öte yandan birkaç kadın gazeteci bir Whatsapp grubu kurarak, hem cinsiyetçi hem de ırkçı saldırılara karşı birbirleriyle dayanışma yoluna girdi. Brezilyalı spor muhabiri Julia Guimareas, Yekaterinburg’dan yaptığı yayında kendisini tacize maruz bırakan erkeğe özsavunma ile cevap verdi.
‘Küresel kadın grevi’
Katolik ülkeler arasında yer alan Arjantin’de kadınlar şiddete, tacize ve kürtajın yasaklanmasına karşı yıl içerisinde birçok eylem düzenledi. İlk olarak 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kapsamında Arjantinli kadın hareketi “Ni Una Menos” dünya çapında “Küresel kadın grevi” çağrısı yaptı. Çağrıda, “Şiddetin ve tüm sömürü biçimlerinin doğal olmadığını göstermek için dünya çapında greve gidiyoruz” denildi. Yine binlerce kadın, kürtajın yasallaştırılması için sokağa indi. Boyunlarındaki yeşil fularlarla Buenos Aires sokaklarında yürüyerek, kürtaj taleplerini yineledi. 13 Haziran günü parlamentoya sunulan tasarının geçmesi için on binler, yaklaşık 19 saat boyunca parlamento binası yakınında kürtaj hakkı talebiyle nöbet tuttu. Fakat, parlamentoda kabul edilen yasa senato’dan geçmedi.
‘Hayatı durdur’ eylemi
Sendikal eylemlerin en yoğun olduğu ülkelerden İspanya’da iki büyük sendika birliği CCOO ve UGT, yanı sıra CGT/CNT ve çok sayıda sendika ile yaklaşık 300 kadın örgütünün oluşturduğu platform, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde grev çağrısı yaptı. Ülke genelinde kadınlara, “Üretimi, kampüsleri, tüketimi ve bakımı durdur. Akşam 7’de her yerde düzenlenen yürüyüşlere katılalım. Kadınlar kırmızı giyinsin” diyerek “hayatı durdur” denildi. Çağrı üzerine binlerce kadın iş bırakarak sokağa çıktı. Ülkede yaşanan bir diğer olay ise, başbakan dışında 6 erkeğe karşı kurulan hükümette 11 kadının olmasıydı. Bu hükümet, İspanya’nın bugüne kadar tanık olduğu en fazla kadın barındıran hükümet olarak kayıtlara geçti.
İrlanda’da kürtaj yasası
Kadınların hakları için mücadele ettiği bir diğer ülke olan İrlanda’da hükümet bu yıl, ülkede kürtaj yasağına ilişkin bir referandum yapmayı kabul etti. Ülkede, 1983’te yapılan ve kürtajı yasaklayan düzenlemenin değişmesine ilişkin oylama öncesinde sağlık bakanı, 12 haftaya kadar gebe olan kadınlar ve sonrasında bazı istisnai durumlar için kürtaja sınırsız izin veren bir yasa tasarısı hazırladı. Tasarıya ilişkin yapılan referandumun sonuçlarına göre, seçmenlerin yüzde 67,3’ü kürtaj yasağının gevşetilmesi için gerekli anayasa değişikliğinin yapılmasından yana oy kullandı. “Hayır” oyu kullananların oranının yüzde 32,7’de kaldığı bildirildi.
KADIN SERVİSİ
