Avusturya’da ailesiyle birlikte yaşayan Rahime Kılıç Baykal’ın, geldiği Türkiye’de eşi hakkında açılan bir soruşturma nedeniyle pasaportu iptal edildi. 7 aylık hamile olan Baykal, “suçun şahsiliği” ilkesine dikkat çekerek, Türkiye’de haksız yere alıkonulduğunu söyledi.
Avusturya’dan Türkiye’ye 13 Ağustos’ta gelen Rahime Kılıç Baykal, İstanbul Atatürk Havalimanı’ndaki pasaport kontrolü sırasında kısa süreli gözaltına alındı. İşi ve eşi sorulan Baykal’a, polislerce kendisine “pasaportunuza el konulması yönünde karar var” denilerek pasaportuna el konuldu. Pasaportuna el koyma işlemi hakkında “gizlilik kararı” olduğu söylenen Baykal’a bilgi verilmedi. Baykal, daha sonra pasaportuna Giresun Cumhuriyet Başsavcılığı’nca alınan bir karar üzerine el konulduğunu öğrendi.
Valilik talimatıyla pasaport iptali
Savcılıktan bilgi isteyen Baykal’a, 15 yıldır Avusturya’da yaşayan eşi hakkında sosyal medya paylaşımlarından dolayı, “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla başlatılan bir soruşturma nedeniyle yakalama kararı olduğu bilgisi verildi. Savcılık; Baykal’a gönderdiği yazıda pasaportuna el konulması konusunda herhangi bir talimatının olmadığını aktardı. Baykal, pasaportunun Giresun Valiliği’nin talimatıyla Pasaport Kanunu’nun ilgili maddesi kapsamında iptal edildiğini öğrendi.
Bunun üzerine Baykal, Giresun Valiliği’ne karşı işlemin iptal edilmesi için Ordu İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Valilik, dava için “haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğu” savunması yaparak Pasaport Kanunu’nun 22’nci maddesini dayanak gösterdi.
‘Haksız yere alıkonuluyoruz’
Baykal, 4 ayı aşkın bir süredir pasaportunun teslim edilmemesi nedeniyle evine dönemediğini belirterek, “Eşime dair yapılan bir ihbar üzerine hakkında soruşturma başlatılmış. Bu nedenle benim pasaportum iptal edildi. Nasıl bir şey olduğunu anlayamadık. Kanunda, ‘suçun şahsiliği’ ilkesi var. Benimle ne alakası var. 7 aylık gebeyim ve yanımda 18 aylık çocuğumla birlikte haksız yere alıkonuluyoruz” diye tepki gösterdi.
Emekçilerin de pasaportu iptal edilmişti
Türkiye’de 20 Temmuz 2016 tarihinde ilan edilen ve 2 yıl sonra kaldırılan Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) ile ihraç edilen kamu emekçileri ve akademisyenlerin de pasaportları iptal edilmiş, pasaportları iptal edilenler uygulamaya karşı kampanya başlatmıştı.
22’inci madde ne diyor?
Pasaportların iptal edilmesine gerekçe gösterilen 5682 Sayılı Pasaport Kanunu’nun 22’nci maddesinde şu ifadeler yer alıyor: “Yurt dışına çıkmaları; mahkemelerce yasaklananlara, memleketten ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere ve terör örgütlerine aidiyeti, iltisakı veya irtibatı belirlenen yurtdışındaki her türlü eğitim, öğretim ve sağlık kuruluşları ile vakıf, dernek veya şirketlerin kurucu ve yöneticisi olduğu veya bu yerlerde çalıştığı İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere (…) (1) pasaport veya seyahat vesikası verilmez. Ancak, yabancı memleketlere gitmeleri mahkemelerce yasaklananlar dışında kalanlara, zaruri hallerde Cumhurbaşkanının onayı ile pasaport veya pasaport yerine geçen seyahat vesikası verilebilir.”
Kayank: MA / Ahmet Kanbal