Kritik kurumların olduğu Lahey’de çıkan olaylar sonrası olağanüstü durum ilan edildi
Hollanda’nın idari başkenti Lahey’de farklı görüşteki Eritreli grupların taş ve sopalarla birbirleriyle ve polisle çatışması sonrası Hollandalı aşırı sağ ve liberal partiler, vatandaşlık ve oturma izni iptalini gündeme taşıdı.
Hollanda hükümet binaları ve BM Adalet Divanı, Uluslararası Ceza Mahkemesi gibi kurumlarının bulunduğu Lahey’de 17 Şubat Cumartesi akşamından beri Eritreli göçmenler arasında sokak savaşı yaşanıyor. Olaylar Lahey’de 1993’ten beri koltukta olan Isaias Afewerki başkanlığındaki Eritre yönetimini destekleyen bir grubun Opera Konferans Salonu’nda toplanması sonrası ateşlendi.
Eritre yönetimine muhalefet eden yurt dışındaki Eritrelilerin kurduğu Nhamedu Tugayı hareketi üyeleri ve sempatizanları taş ve sopalarla salonu basmaya çalıştı. Fruitweg Caddesi’ndeki binanın camlarını kıran, polis araçlarını ve otobüsleri ateşe veren protestoculara polis biber gazı sıktı. Sokaklar savaş alanına döndü. Çok sayıda araç ateşe verildi. Opera binası da zarar gören yerler arasında. Çıkan olaylarda bazı polisler de yaralandı.
Lahey Belediyesi olağanüstü durum ilan etti.
Hollanda Güvenlik ve Adalet Bakanı Dilan Yeşilgöz, polis ve acil müdahale ekiplerine yönelik ağır saldırıları “kesinlikle kabul edilemez” diye değerlendirip suç teşkil eden davranışların cezasız kalmaması gerektiğini vurguladı. Yeşilgöz’ün lideri olduğu liberal sağcı Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi (VVD), yazılı soru önergesiyle olayları parlamento gündemine taşıdı. VVD olaylara karışanların oturum izninin iptali veya Hollanda vatandaşlığının geri alınması gerektiğini savundu. Faşist Geert Wilders liderliğindeki Özgürlük Partisi (PVV) “tutuklama ve sınır dışı” istedi. Yeni Sosyal Sözleşme Partisinin (NSC), hükümete Nhamedu Tugayı’nın faaliyetlerini yasaklayıp da yasaklamayacaklarını sordu.
17 milyon nüfuslu Hollanda’da 25 bin katar Eritreli göçmen olduğu sanılıyor.
Osmanlı ve İtalya sonrası
Kızıldeniz gibi stratejik bir denizin kıyısındaki Eritre, önce Osmanlı sonra İtalya sömürgesiydi. Mussolini İtalyası II. Dünya Savaşını kaybedince Eritre BM mandasına verildi. Aralık 1950’de BM Genel Kurulu oylamasında Eritre, Etiyopya’nın özerk bölgesi ilan edildi. Kasım 1962’ye kadar Eritre Etiyopya’nın parçası olarak tutuldu.
Çin ve SSCB rekabeti arasında
Çin’den destek alan Eritre Kurtuluş Cephesi, Etiyopya’ya karşı bağımsızlık savaşı verdi. 1991’de Etiyopya artık savaşı kaybetmişti. Nisan-Mayıs 1993’te BM kontrolündeki referandumla Eritre Etiyopya’dan ayrılıp resmen bağımsız oldu.
Eritre Kurtuluş Cephesi komutanlarından Isaias Afewerki bağımsızlık sonrası 1993’te ilk devlet başkanı oldu. Isaias Afewerki 1966’da katıldığı Eritre Kurtuluş Cephesi (ELF) üyeleriyle Çin’de gerilla eğitimi aldı. Etiyopya hükümetini ise SSCB1destekliyordu. Isaias Afewerki 1970’te ELF Genel komutanı orak atandı. Isaias Afewerki, Eritre Kurtuluş Cephesi içindeki anlaşmazlıklar sonucu koparak yine 1970’te Eritre Halk Kurtuluş Cephesi’ni (EPLF) kurup liderliğini üstlendi. Etiyopya’ya karşı gerilla savaşı uzun sürdü. Aralık 1991’de SSCB dağılınca Etiyopya yönetimi de dağılama yüz tuttu. Etiyopya İç Savaşı şiddetlendi, 1991’de Etiyopya Halkın Devrimci Demokratik Cephesi (EPRDF) Etiyopya2nın başkenti Addis Ababa’yı ele geçirip Etiyopya Demokratik Halk Cumhuriyeti’ni dağıttı. Etiyopya iç savaşıyla uğraşırken EPLF de 1991’de Eritre yönetimini fiilen ele geçirdi. Eritre 1993’te bağımsız olunca Isaias Afewerki ilk başkanı oldu. Zamanla iktidarı kişiselleştirmekle suçlanan Isaias Afewerki hala devlet başkanlığı görevinde. Eritre nüfusunun yüzde 80 kadar Tigrinya ve Tigre halkından oluşuyor. Tigrinya dili, Arapça, İtalyanca, İngilizce yaygın diller. Nüfusun yüzde 63 kadar Hristiyan yüzde 33 kadarı İslam, kalanları diğer din ve inançlardan.
LAHEY
