Medyada neredeyse hiç temsil edilmeyen ve toplumda yok sayılan engelli kadınlar, haber ağı kurdu. Engelsiz Kadın Haber Ağı ismiyle faaliyete geçen proje, kadınlara ‘Gelin birlikte haber yapalım’ çağrısında bulundu.
Engelli kadınlar tarafından kurulan Engelsiz Kadın Haber Ağı (EKHA), kendi medyasını yaratmak, muhabirlerini/editörlerini yetiştirmek için yola çıktı. Engelliler arasında toplumsal cinsiyet odaklı eleştirel medya okuryazarlığını yaygınlaştırmayı da hedef alan EKHA’da şimdilik 60 kadın yer alırken, kendi sıkıntılarını ağa ileten ve yazan çok sayıda kadın var. Altı Nokta Körler Derneği Kadın Meclisi’nin girişimi ve İsveç Başkonsolosluğu’nun desteğiyle kurulan EKHA, Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği’nin işbirliğiyle büyümeyi ve daha fazla engelli kadına ulaşmayı hedefliyor.
Temsiliyet sıkıntılı
Engelli kadınlarla birlikte projeyi geliştiren isimlerden biri de, Uçan Süpürge’den Selen Doğan. “Engelli kadınların potansiyelini, kendi yararlarına hak ve eşitlik mücadelesine yansıtabiliyor olmaya, çeşitli araçlara ve yeni öğrenmelere ihtiyaçları var” diyen Doğan, şunları söyledi: “Tüm kadınların olduğu gibi engelli kadınların da medyada temsili noktasında ciddi sıkıntılar var. Engelli insanlar tek bir kategoride ele alınıyor. Sanki engellilerin cinsiyeti yokmuş gibi. Dolayısıyla engelli kadınların kadın olmaktan kaynaklı problemlerinin yanı sıra engelli kadın olmaktan kaynaklı hem de diğer aidiyetlerin olduğu kimlikleri ile ilgili pek çok problemleri var. Bu problemler katmanlaştıkça haber okuryazarlığı ile çözme ihtiyacımız daha belirginleşti ve anlamlı hale geldi. Haber ağında işitme, görme ve ortopedik engeli olan kadınlar var. Hepsi özgün haber üretiyor.” Doğan özellikle alternatif gazeteciliğe ilgi duyan kadınları ve bütün kadınları haber ağına katılmaya davet ederek, “Gelin birlikte haber yazalım” dedi.
Dil üzerinde uyarı
Altı Nokta Körler Derneği’nde daha önce kadından sorumlu genel başkanlık yapan ve aynı zamanda psikolog olan Şule Sepin, görme engelli. Daha önce yine Kibele Altı Nokta Dergisi’nin Yazıİşleri Müdürlüğü görevini yürüten, şu anda da EKHA projesinin yürütücülüğünü yapan Sepin, bu ağın kendilerine neler kazandırdığına dair şunları söyledi: “Sorunların engellilik, kadınlık ve engelli kadın açısından nasıl olduğunu, medyaya nasıl yansıtacağımızı öğreniyoruz. Yaratıcılık üretkenlik ile bir araya gelince kadınların çok daha güçlü olduğunu görüyoruz. Her yaptığımız haberde yeni bilgiler öğrenip bunları deneyimliyoruz.” Medyada engelli kadınların mağduriyet üzerinden anlatıldığına dikkat çeken Şule Sepin, bu durumun kendilerini çok fazla rahatsız ettiğini dile getirdi. “Bu eğitimi aldıktan sonra farkındalığımız çok arttı” vurgusu yapan Sepin, şöyle devam etti: “Mesela zihinsel engelli bir çocuğun babası çocuğuna düğün yaptı. ‘Ne kadar güzel’ demiştik. Şimdi ise, bunun yanlış bir şey olduğunu anlıyoruz. Ya da artık haberleri okuyunca gözümüzü tırmalayan cinsiyetçi söylemler varsa, ‘niye mağdurun üzerinden anlatılarak kadına zarar veriliyor’ diyebiliyoruz. Hatta bizi haber yapmak için gelen, ana akım medyadakilere hemen ‘bizi mağdur olarak yazmayın’ diye uyarıda bulunuyoruz.”
Kadınlara çağrı
Engelli kadınların medyada mağdur olarak gösterilmesinin yanı sıra başarılarının da çok abartılı bir şekilde yansıtıldığını ve bunun da sorunlu bir yaklaşım olduğunu belirten Sepin, kadınlara da çağrı yaptı: “Engelli kadınların bize ulaşmalarını kendi deneyimlerini yazmalarını isteriz.İlla bir eğitim almaları gerekmiyor. Aynı zamanda engelsiz kadın arkadaşların da engelli kadınları yakından tanımaları için bir fırsat bu. Gönüllü olarak da bu fırsatı değerlendirebilirler. Genel kadın haberleri de yapabilirler. Ya da haber dışında fotoğraf, kamera ve haber kaynağına götürmede yardımcı olabilirler. Yeter ki bizim ağımıza katılmak istesinler biz onlar için bir iş üretebiliriz. Onlar da bize üretebilirler. Alternatif medyanın bizi haberleştirmesi ve takip etmesi çok önemli. Ağ ne kadar çok yaygınlaşırsa bizim açımızdan iyi olur.”
Habibe Eren/Ankara-Jinnews
