Ekonomi yönetiminin McKinsey şirketine teslim edilmesine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Mustafa Durmuş, şirketin özelikle vergiler, eğitim ve sağlık alanlarındaki toplum karşıtı yaklaşımına dikkat çekerek, “Teşhis doğru konulmadığı için uygulanan tedavi kurtarmaz” dedi.
AKP iktidarının Yeni Ekonomi Programı (YEP) çerçevesinde kurduğu Maliyet ve Dönüşüm Ofis denetiminin ABD’li McKinsey şirketine verilmesine ilişkin Mezopotamya Ajansı’ndan Selman Güleryüz’e değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Mustafa Durmuş, IMF’siz IMF programının uygulandığını söyledi. Türkiye’de artık sadece siyasi yönetimde değil, ekonomi yönetiminde de ciddi bir merkezileşmenin olduğunu söyleyen Durmuş, “Ekonomi yönetimi tamamen dar bir grubun içerisinde çekildiği, kararların artık hiçbir şekilde aşağıdan alınmadığı, Meclis’in herhangi bir yetkisinin kalmadığı merkezi bir oligarşik yapı var. McKinsey anlaşmasıyla birlikte oligarşik yapının eksik olan ayağı, yani yabancı unsuru da tamamlanmış bulunuyor. Artık bu oligarşi hem ekonomik anlamda hem de siyasal anlamda bizim hayatımızda belirleyici olacak” diye belirtti.
‘İktidarın tüm söylemleri boşa çıktı’
İktidarın McKinsey anlaşmasıyla uluslararası sermayeye güven vermek istediğini hatırlatan Durmuş, şöyle devam etti: “Türkiye’nin çok ciddi dış borç sorunu var ve yeni borç bulmakta da zorlanıyor. Türkiye’nin itibarının yerlerde sürüklenmesi, faizlerin yüksek olması, kredi derecelerinin düşük olması ve ekonomisinin resesyona girmesi borç bulmayı zorlaştırıyor. McKinsey anlaşması ile ‘bakın finansal kapitalizmin sözcülüğü yapan büyük bir şirket ile çalışıyoruz bize güvenin’ demek istediler. McKinsey anlaşması kendi içerisinde tutarsız. İktidar olumsuzlukların sebebini ‘dış güçler’ olarak anlattı. Her şeyin onların işi olduğu, aslında ülkenin ekonomik olarak çok iyi durumda gittiği ama dış güçlerin ve özellikle de ABD’nin bu rolü aldığı, ülkedeki kur krizini yarattığından söz etti. Fakat gelinen noktada bu dış güçlerin akıl babası olan McKinsey ile anlaşma yapıldı ve iktidarın tüm söylemleri boşa çıktı. Ekonomi ve bakanlıkların yönetimi ve denetimi ‘dış güçlere’ verildi. Hatta sadece ekonomi değil, devletin en gizli belgeleri bile ‘dış güçlerin’ eline geçmesi beklenebilir.”
‘Daha fazla vergilendirme yoluna gidilecek’
McKinsey anlaşması ile birlikte askeri ve iç güvenlik giderlerinde herhangi bir kısıtlamaya gidilmeyeceğini belirten Durmuş, “McKinsey raporlarına bakıldığında eğitim, sağlık ve ulaştırma alanlarına ilişkin kısıtlama önerileri var. Buradan çıkan sonuç, mevcut iç ve dış güvenlik harcamalarında kısıntı yapılmadan devam edilecek, lüks harcamaları da devam edilecek fakat halka dönük harcamalarda, eğitim, sağlık ve sosyal yardımlar azaltılacak. Yine vergilerin etkin bir şekilde toplanması için çalışmalar araştırmalar yapılacak. Vergilerin etkin bir şekilde toplanabilmesinin yolları araştırılıp daha fazla vergilendirme yoluna gidilecek. Vergi koyamadıkları yerde vergi benzeri bir yöntemlerle fiyatlar arttırılacak. Dolayısıyla McKinsey ile IMF’ye yaptıracakları işi yaptırıyorlar. Çünkü daha önce IMF bunları yapardı. Ama IMF ile şuanda anlaşma yoluna gidilmek istenmiyor. Onun nedenleri de belli. Yıllarca IMF karşıtı söylemler geliştirdiler. Dolayısıyla şimdi çıkıp IMF ile anlaşmak, siyasal otoritelerini çok ciddi bir biçimde sarsar. Kaldı ki IFM tarafında da Türkiye’ye borç verme garantisi yok. Çünkü Türkiye’nin pek çok Avrupa ülkesi ve ABD ile sorunları devam ediyor. Sorunlu olan ülkelerin veto hakları var. O nedenden dolayı IMF’ye gitmeksizin IMF programını benzeri bir başka uluslararası finans kuruluşu aracılığıyla hayata geçirme programını uyguluyorlar” diye konuştu.
‘Teşhis doğru konulmadığı için uygulanan tedavi kurtarmaz’
McKinsey anlaşmasının ekonomiyi düze çıkarmayacağını ifade eden Durmuş, “Teşhis doğru konulmadığı için uygulanan tedavi kurtarmaz. Arjantin’in 2001 yılından itibaren IMF ile yürüttüğü politikalar var. Arjantin çok daha kritik bir yerde duruyor. Yunanistan ise tarihinin en büyük ekonomik sıkıntısını geçirdi ve hala toparlanmış değil. Çünkü McKinsey gibi modeller ya da yaklaşımlar konunun özüne değmiyor. Türkiye’de de böyle. Getirilen bu tür tedbirler, halkın çok zor durumlarla karşı karşı kalması, kamu kesiminde işsizliğin artması, daha fazla esnek çalıştırma anlamına geliyor. Türkiye ekonomisinin önünde kendi kapitalizminin yapısal sorunları var. O üretim biçimini, dağıtım biçimini, tüketim biçimini değiştirmediği sürece, söz konusu ekonomik sorunlar sürekli devam edecektir. O nedenle ben bu tür programların işe yarayabileceğini düşünmüyorum” şeklinde konuştu.
