Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik kriz tüm kesimlerde kendini iyiden iyiye hissettirdiği bugünlerde iktidar sorun olmadığını açıklamaya devam ediyor. Buna karşın şirket iflasları her geçen gün artıyor
Türk Lirası’ndaki değer kaybının döviz cinsinden borcu olan şirketler ya konkordato peşine düşmüş ya da bankalarla kredilerini yeniden yapılandırma yoluna giderlerken bu şirketlere her geçen gün yenileri ekleniyor. Çek Cumhuriyeti merkezli enerji şirketi CEZ, Türkiye’de yüzde 37,36 hissesine sahip olduğu Akenerji’nin borçlarını yeniden yapılandırmayı gündemine almıştı. Borcu olan şirketlere yardım edilmesi gerektiğine dair çağrılar ise devam ederken bu yardımlar inşaat firmalarının kurtarılması ile başlamış durumda. Yapılandırma sırasına giren binlerce şirketin bir diğer tercihi olan konkordatolarda, iktidara yakın olan şirketlerin mahkemelerce kayırıldığı iddia ediliyor. İflas anlaşması taleplerinin (Konkordato) 356 tanesinin mahkemelerce kabul edildiği biliniyor.
Şirketler kurtarıldı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikte şirketlerin bankalara olan borçlarının yeniden yapılandırılması için çerçeve anlaşmalar yapılabilme yolu açılmıştı. Bu anlaşmalar kapsamında şirketlerin kredi borçlarının vadelerinin uzatılırken son açıklanan verilere göre en az 20 milyar dolar kredinin bankalardan yeniden yapılandırılmasının talep edildiği belirtilmişti. Türkiye Bankalar Birliği Başkanı (TBB) Hüseyin Aydın, yeniden yapılandırılan alacak tutarının 2017 sonu itibarıyla 78 milyar Türk Lira olduğunu açıkladı.
Müteahhitler kurtarılıyor
AKP iktidarının ekonomi yönetimi inşaat sektörünü kurtarmak adına her biri iktidarın desteği ile kent suçu işlemiş müteahhitler kurtarılıyor. ABD’de yaşanan 2008 krizinin nedeni inşaat sektörünün kredilerle devasa biçimde büyümesi olmuştu. ABD’de krizi yaratanlar hiçbir ciddi cezai yaptırıma uğramamış ve ‘Batmak için çok büyük (too big to fail) oldukları gerekçesiyle ABD iktidarınca kamusal gelirlerden kamu haklarına el konarak kurtarılmışlardı. Benzer bir süreç Türkiye’deki inşaat sektörü içinde uygulamaya sokuldu. İnşaat müteahhitlerinin ellerinde biriken ve kendileriyle birlikte bankacılık sistemini de batışa taşıyan bedelin halkın sırtına yıkılma adımı atıldı. Kamuya ait olan Emlak Konut, şirketlerin elinde kalan stokları almaya hazırlanıyor.
Yıldız Holding
Türkiye’nin köklü şirketlerinden olduğu belirtilen bisküvi ve çikolata markası Ülker’i de içinde barındıran Yıldız Holding, borçlarını yeniden yapılandırmaya giden şirketlerden birisiydi. Belçika’nın çikolata markası Godiva, İngiltere’nin büyük bisküvi üreticisi United Biscuits ve ABD’nin tatlı markası DeMet’s’i satın alarak sektöründe dünyanın en büyük şirketlerinden biri haline gelen Yıldız Holding’in kredilerinin yeniden yapılandırılacağına dair ilk haberler bu yılın başlarında çıktı. Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker’in 29 Ocak tarihinde 10 bankaya yazdığı mektupta kısa vadeli kredileri uzun vadeye döndürecek bir kredi yapılandırması için talepte bulunduğu öne sürülmüştü.
Türk Telekom
Lübnanlı Hariri ailesine ait Saudi Oger’e bağlı olan Oger Telecom, 2005 yılında Türk Telekom’un yüzde 55’ini satın almak için Ojer Telekomünikasyon AŞ’yi (OTAŞ) kurmuştu. Otaş, 2013 yılında Türk bankaları ağırlıklı bir konsorsiyumdan 4,75 milyar dolar tutarında kredi aldı; ancak bu kredinin taksitlerini geri ödemedi. Gelirlerinin TL cinsi olduğunu ve kurdaki keskin yükselişler nedeniyle her biri 290 milyon dolar olan kredi geri ödemelerini kaçırdı. Bunun üzerine Otaş’ın borcunun yeniden yapılandırılması ve olası satışı için görüşmeler başladı.
Enerji şirketleri zarar bildiriyor
Çanakkale Çan’da bulunan ve son 2 ayda 2 patlama meydana gelen termik santrallerin sahibi Odaş Elektrik, 9 aylık dönemde 281 milyon 606 bin lira zarar bildirdi. Odaş Elektrik Üretim Sanayi Ticaret AŞ, geçen yılın aynı dönemi içinde 19.675.297 lira zarar bildirimi yapmıştı. Şirket, maliyetlerdeki artış, elektrik piyasalarında gerçekleşen spot fiyatların da artmasına neden olduğu ve elektrik perakende satışı ile ilgili olarak serbest tüketicilere yönelik perakende elektrik satış fiyatlarının, elektrik üretim maliyetleri ve spot fiyatlarındaki artış oranı ile aynı oranda gerçekleşmemesi nedeniyle zarar oluşturması sebebiyle elektrik perakende satış faaliyetlerini de durdurduğunu açıkladı.
Enerji şirketleri, son 15 yılda yeni projeler ve anlaşmalar için bankalardan yüksek oranda döviz kredileri kullandı. Dövizle borçlanmalar nedeniyle borçlarının yeniden yapılandırmasıyla ilgili adı en çok geçen şirketler enerji sektöründen geliyor. Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, Temmuz ayında yaptığı açıklamada 100 milyar dolar civarındaki yatırımlar neticesinde faiz hariç sektörde 50 milyar dolarlık bir kredi yükü olduğunu vurguladı.
Bereket Enerji
1995 yılından bu yana enerji üretimi yapan ve 2100 MW kurulu güce ulaşan Bereket Enerji’nin borç yapılandırması için bankalarla görüştüğü açıklandı. Borç azaltmak için varlık satışı planladığı belirtilen Bereket Enerji, 4 milyar dolar civarındaki borcu adına görüşmeler gerçekleştirdi. Varlık satışına hazırlanan şirketin yeni varlık alımları yapması ise dikkat çekti. Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) bağlı Zonguldak’taki Bağlık-İnağzı maden sahasını Bereket Enerji Gurubu geçtiğimiz ay devraldı.
Boyabat HES
İtalyan Ansaldo Energia ile iş adamı Ünal Aysal’ın sahibi olduğu Unit Investment NV’nin ortaklığındaki Yeni Elektrik Üretim de 2019’da bankalarla kredi yapılandırmasına gitmeye hazırlandığı duyuruldu. Bankalarla borçlarını yeniden yapılandırmak için masaya oturan şirketlerden biri de Unit Investment’in Doğan Holding ve Doğuş Holding ile ortak olduğu Boyabat Hidroelektrik Santrali. Boyabat Santrali, yürütmekte olduğu 513 MW kapasiteli hidroelektrik santrali projesi kapsamında 2010 yılında bankalardan sağladığı 750 milyon dolar tutarında kredinin yeniden yapılandırma görüşmeleri ise halen sürerken, borcunu ödeyemeyen santralin kredilerinin takibe alındığı duyurulmuştu.
GAMA Holding
İnşaat ve enerji alanlarında faaliyet gösteren GAMA Holding de borcunu yeniden yapılandırmak için bankalarla masaya oturdu. Şirketin, bankalara olan yaklaşık 1 milyar dolarlık kredisinin yapılandırması için görüşüyor. Ankara merkezli holdingin bankalarla yaptığı görüşmelerde şirketin en büyük birimi olan Gama Enerji’yi ayrı tutttuğu, Gama Enerji’nin 2013 yılında 500 milyon dolar krediyi ayrıca müzakere ettiği belirtildi.
EKONOMİ SERVİSİ
