Evet. Moliere’nin deyişiyle söylersek ‘Edebiyat, yazarların meydana getirdiği bir cumhuriyettir.’ Dahasını eklersek bu cumhuriyet; çok renkli, çok sesli, çok kültürlü bir cumhuriyettir.
İşte son zamanlarda edebiyatçılar ve eleştirmenler; Demokratik, çağdaş, insan hak ve özgürlüklerine saygılı, barış içinde bir arada yaşamayı ilke edinmiş bu edebiyat cumhuriyetinin renklerini ve seslerini bir araya getirerek karşılaştırıyorlar demek-gerçekte yaşayamadığımız,özlemini çektiğimiz bir sebepten olsa gerek-hoşuma gidiyor.
Kaynaklar, ‘Karşılaştırmalı edebiyat’ı, birkaç dilin edebiyatıyla aynı anda ilgilenen ve bunları dilbilimsel, kültürel ve toplumsal açılardan irdeleyen, eleştirel bir bilim dalı olarak tanımlar. Bu alanda çalışanlar genellikle birkaç dilde yetkin ve o dillerin edebiyatlarında ileri düzeyde bilgilidirler. Genel olarak çeviri çalışmalarından, sanat tarihinden, sosyolojinden, eleştiri kuramlarından, kültürel araştırmalardan ve toplumsal tarihten yararlanırlar.
Karşılaştırmalı edebiyat yurtdışında üniversitelerde oldukça gözde bir bölüm ve meslek iken, Türkiye de bölümü okuyanlar ve öğretim üyelerinin oluşturduğu akademik çevre dışında hemen hemen hiç bilinmemektedir.
S on dönemde kimi edebiyat çevrelerinde yapılan çalışmalar ve etkinliklerle bu bilim dalı yer yer görünür kılınmaya çalışılıyor. Bu çalışmalardan biri de bu sıralar Diyarbakır’da bu yıl 2’ncisi düzenlenen ve devam etmekte olan ‘Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri’
***
Bu yıl 2’ncisi düzenlenen Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri’ Êzidî Kürt şair Mirazê Cemal’in açılış konuğu olduğu programın bu yılki Onur Konuğu ise şair Berken Bereh.
Lîs Yayınları ve Diyarbakır Sanat Merkezi (DSM) tarafından bu yıl 2’ncisi düzenlenen Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri’ 11-21 Ekim 2018 tarihleri arasında gerçekleştiriliyor. Bu yılki açılış konuğu, Ermenistan’da yaşayan ve Kürtçe en uzun soluklu gazete Rya Teze’nin yazarlarından Êzîdî Kürt şair Mirazê Cemal. Diyarbakır, çevre iller, Türkiye, Ermenistan ve Avrupa’dan yazar, çevirmen ve şairlerin okuyucularla bir araya geldiği programda, açılış programı kapsamında şair Cemal ve Ryz Teze gazetesine dair devam eden belgesel çalışmasından bir bölümün ilk kez gösterimi vardı. Öte yandan program kapsamında yazar Mıgırdiç Margosyan’ın 80’inci doğum yılı dolayısıyla bir etkinlik düzenlendi.
***
Etkinlikler kapsamında, edebiyatın günümüz dünyasında nelere çare olabileceği, hangi umut kapılarını araladığı ve adalet arayışına ne tür ilhamlar verebileceği tartışılyor.
Kürtçe (Kurmancî, Kırmancki), Türkçe, Ermenice, Rumca ve Farsça edebiyata ilişkin yazar, şair, eleştirmen ve akademisyenler okuyucularla bir araya geliyor.. Yaratıcı üretimlerin de amaçlandığı program kapsamında atölye çalışmaları, Çocuk ve gençlik edebiyatı, edebiyat ve toplumsal cinsiyet, klasik divanlar arasında karşılaştırmalı okuma, Kırmancki alanında okumalar ve akademik çalışmalar, programda öne çıkan konular arasında. Ayrıca Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri, konuk yazarları ve okuyucuları Amed Şehir Tiyatrosu tarafından Kürtçe sahnelenen ‘Tartuffe’ oyununu birlikte izleyecekler.
Bu etkinliğe katılan yazar, çevirmen ve şairler şu isimlerden oluşuyor; Mine Soysal, Sevan Değirmenciyan, Mehmet Fatih Uslu. Rober Koptaş Gürsel Korat, Şeyhmus Közgün, Ahmet Çakmak, Mıgırdiç Margosyan, Udi Yervant, Şeyhmus Diken, Birsen İnal, Adnan Gerger, Clemencé Shalbert Yücel, Mehmet Kanar, İlhami Sidar, Zahir Ertekin, Emirhan Oğuz, İlbay Kahraman Ayşegül Devecioğlu, Ömer Türkeş, Lal Laleş, Mem Bawer, Ulku Bîngol, Feridun Birgül, Îsmaîl Dîndar, Tahir Şilkan, Reşo Ronahî, Abdullah Aren Çelîk, Esad Şanli,Murad Aygun, Gonca Özmen Melek Özlem Sezer, Fexrîya Adsay, Samî Hêzil, Necmiye Alpay,Murat Özyaşar, Dilawer Zeraq, Foti Benlisoy, Îlhamî Sîdar, Emirhan Oğuz, Deham Ebdulfettah.
Etkinlikler 22 Ekim’e kadar devam edecek. Emeği geçenleri kutlamak gerek.
