Fay hattının başlangıç noktası olan Kanirêş’te devlet hastanesi tam da fay hattının üzerine yapılmış. AKP’li belediye başkanı belediyeyi aile şirketine çevirmiş, servetine servet katmış. AKP’den bıkan Kanirêşliler, ‘Biz Kurmanciyiz. Aslımızı inkar etmiyoruz. Bu yüzden DEM Parti. Demli çay çok içiyoruz. Bu yüzden DEM Parti!’ diyor
Rohat Emekçi
Kanirêş (Karlıova) Bingöl’e (Çewrîg) bağlı bir ilçe. Etrafı dağlarla çevrili olan Kanirêş, 1938 yılında devlet tarafından ilçe statüsüne alınarak ismi Karlıova olarak değiştirildi. Dünyada güneşin batışının sadece iki yerden izlendiği ve bunlardan birinin de Kanirêş bölgesindeki Koğ Dağı olduğu söyleniyor. Kanirêş bir kutsalı da beraberinde taşıyor. Çünkü Kanirêş 1925 yılında Şeyh Said’e evsahipliği yapmış ve Şeyh Said direnişi ilk olarak Kanirêş’ten başlatmıştır. Bundan dolayıdır ki 50 yıldır Kanirêş, Şeyh Sait Efendi ve yoldaşlarının mücadelesini kutsal bir emanet gibi taşıyor.
Fay hattı üzerine hastane
Kanirêş’te seçim telaşı, yoğunluğu devam ederken öncelikle Kanirêş’te halka mikrofon uzatıyoruz. Her ne kadar son dönemde artan yoksulluk ve işsizlik sonucu dışarıya çok fazla genç göçü olsa da yine de kentte hala güçlü bir taban var. Kanireş’te hastane var, kapısı var, penceresi var ama cihaz yok. İnsanlar hastalandığı zaman Erzerom (Erzurum) ya da Çewlîg’e (Bingöl) gidiyor. Hastanenin yapıldığı yer de ilginç. Kurdistan’da fay hattının başlangıç noktası Kanirêş’te. Devlet hastaneyi tam da bu fay hattının üzerine yapmış. Çoğunluğu atıl durumdaki hastane büyük risk taşıyor. Hastanenin tam fay hattı üzerinde yapılması Kanirêş’te herkesin bildiği bir sır!
Yoğun genç göçü
Kanirêş’te iş bulamayanlar metropollere gitmek zorunda kalıyor ve çok acı bir tablo yaşanıyor. Çünkü Kanirêşliler kot taşlama işinde çalışıyorlar ve silikozis hastalığına yakalanıyorlar. Sadece Kanirêş’te 28 yurttaş silikozis hastalığına yakalandığı için yaşamını yitirmiş.
Baraj ve deprem riski
31 Mart’a günler kala Kanirêş’te aynı anda hem kömür madeni hem de termik santral projesi gündemde. 16 köyü etkileyecek Kanirêş ilçesinin Derinçay, Perihan köyünde 2022 yılında gündeme gelen ancak tepkiler nedeniyle askıya alınan kömür madeni ihalesi tekrar gündemde. Ekoloji örgütleri, sivil toplum örgütleri ve meslek odaları Çewlîg’in su ihtiyacının büyük kısmını karşılayan kaynaklara sahip olan Derinçay’da termik santral yapımına tepkili. Çewlîg’de 2022 yılında gündeme gelen ancak tepkilerden dolayı iptal edilen Kanirêş’in Derinçay köyündeki Şerifan maden sahalarının işletilmesi bir süredir tekrar gündeme gelmiş durumda. Bu da Kanirêş halkı tarafından büyük tepki ile karşılanıyor.
Kanirêş’te belediyenin kentsel dönüşüm ile ilgili şu ana kadar bir imar planının olmayışı ve Kanirêş’te deprem fay hattının merkez üssü olmasından kaynaklı depreme dayanıklı konutların yapılmaması halkta korkuya sebep oluyor.
Hayvancılığa darbe
Hayvancılığın merkezi olan Kanirêş’te neredeyse hayvancılık bitirilmiş. Geçmiş yıllarda Kanirêş hayvancılığın merkezi niteliğindeydi. Güvenlikçi politikalar nedeniyle yasaklanan yaylalardan kaynaklı üretim durma noktasında. Kanirêş’te halk süt ve süt ürünlerini marketlerden alır hale gelmiş durumda.
Kanirêş aslını inkar etmez
DEM Parti’nin iki dönem yönettiği Kanirêş’te de halk AKP’den ve onun adayından bıkmış durumda. Kanirêşlilere soruyoruz. Hak, hukuk, kayyımların gitmesi için DEM Parti diyorlar. “Fakirler battı, daha ne kaldı. AKP belediye başkanı beş yılda 98 gün kalmış Karlıova’da” diyor bir başka seçmen. Ayrıca AKP’li belediye başkanının serveti almış başını gitmiş. Belediye, AKP’li başkanın şirketine dönüşmüş. Kanirêş’te belediyenin hizmeti yok diye yakınıyor yurttaşlar. Bir Kanirêşli, “Ben doğuştan HADEP’liyim. Siz de yardımcı olun oy verin (HADEP) DEM Parti çıksın” diyor. Bir diğeri de “Ezilen bir partidir. Hak hukuk bilen partidir. Biz DEM Parti’nin gelmesini istiyoruz” diyor ve zafer işareti yaparak devam ediyor sözlerine: “Biz Kurmanciyiz. Aslımızı inkar etmiyoruz. Biz Kürdüz. Bu yüzden DEM Parti.”
Bir DEM’li çay
Birçok ilçede olduğu gibi Kanirêş’te de kahvehane çok. Bir de çay çok içilir. Bir seçmen de buna atıf yaparak, “Demli çay çok içiyoruz. Bu yüzden DEM Parti” diyor. Bir diğeri de araya girip “Çalmaz çırpmaz. Kendi adamlarını işkura götürüp insanlarin haklarını gasp etmez. Bu yüzden DEM Parti” vurgusu yapıyor.
Anketler birinci diyor
2019 seçimlerinde Kanireş’te HDP 447 oy farkla 2. parti olmuştu. Taşıma asker, polis ve korucu oyları bunda etkili olmuştu. Bu seçimde DEM Parti’nin bu farkı kapatarak seçimleri kazanma ihtimali oldukça güçlü. Yapılan anketlerde de DEM Parti 0.7 puanla Çewlîg’de 1. çıktı. AKP ise 3. sırada. Çewlîg’de (Bingö) son seçim anketi sonucuna göre DEM Parti %30,9 puanla 1. oluyor. 2. sırada Yeniden Refah Partisi, 3. sırada ise AKP yer alıyor. Veri analisti Murat Kızılboğa’nın sosyal medya hesabından paylaştığı verilere göre DEM Parti eş başkanları Aydın Bürçün ve Çiçek Aris, %30,9 oy olarak seçimi 1. sırada tamamlıyor. Yapılan Kanireş anketinde de DEM Parti 1. sırada gösteriliyor.
Kanirêş güzelleşecek
DEM Parti Kanirêş Belediye Eşbaşkan adayları Zühre Eroğlu ve Mehmet Genç, Yeni Yaşam Gazetesi’nin sorularını yanıtlıyor. Yoğun bir çalışma yürüttüklerini belirten adaylar, gittikleri her yerde çok olumlu sonuçlar aldıklarını ifade ediyorlar. Halkın desteğiyle 31 Mart sonrası Kanirêş için yeni bir sayfanın açılacağını söyleyen adaylar, “Şeffaflık ilkemizle halka açık bir belediyecilik sunacağız. Özellikle tüm Kanirêş halkını kucaklayacağız ve kuracağımız kent konseyi ile hep birlikte Kanirêş’i yöneteceğiz. Yapılacak olan hizmetlere birlikte karar vereceğiz” diyorlar. Kanirêş Belediye Eşbaşkan adayı Zühre Erol, deprem gerçeğine işaret ediyor. Kanirêş’in fay hattının başladığı yer olduğuna dikkat çeken Erol, öncelikle jeologlar tarafından elde edilen bilgiler sonucunda deprem ile ilgili çalışmaların olacağını ve ona göre ilçe için bir yol izleyeceklerini vurguluyıor. Eroğlu, depreme dayanıklı sosyal konut projesi ile birçok aileyi ev sahibi yapacaklarını ifade ediyor. Kanirêş’te kuracakları güneş enerjisi tesislerinin hayata geçmesiyle birlikte ilçeye ücretsiz elektrik vereceklerini söyleyen Erol, sosyal yaşam için göl kenarında sosyal tesis projelerinin olduğunu ve bunun için de ailelerin vakit geçirmeleri, çocukların oyun alanları, spor tesisleri, futbol ve yüzme havuzlarının olduğu projeyi hayata geçireceklerini ifade ediyor. Erol, “Kadınları ve gençleri görmezden gelen anlayışı, Kanirêş’te kadınlar ve gençler ile değiştireceğiz” diyor.
Depreme karşı önlem
Çevre düzenine yönelik yapılacak olan peyzaj çalışmalarıyla ilçenin daha da güzelleşeceğini söyleyen Kanirêş belediye eş başkan adayı Mehmet Genç ise “Gençlerin maddi imkansızlıktan dolayı yurt dışına gitmemeleri için istihdam sağlanacak, eğitim gören ama desteğe ihtiyacı olan ilkokul, lise ve üniversiteye hazırlanan öğrencilere imkanlar sunulacak. İlçe dışına dershanelere gitmeden belediye bünyesinde öğrencilerimize eğitim desteği verilecek ve üniversiteyi kazanan gençlerimize belediye bünyesinde burs verilecektir. Ayrıca çalışan annelerimizin çocuklarını bırakacakları donanımlı bir kreş yapacağız. Çok amaçlı kullanılacak olan deprem toplanma alanlarında olası bir duruma karşı vatandaşların tüm ihtiyaçlarını karşılayabileceğimiz çadır, battaniye, ısıtıcı hizmete sunulacak ve bunun dışında yine bu toplanma alanlarında düğünlerimizi, taziyelerimizi yapabileceğimiz bir yer inşa edeceğiz” diyor.
