Danıştay’ın Ayasofya’yı müze yapan 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararının iptaliyle ilgili davada kararını açıklaması bekleniyor
Karar olumlu olursa Vakıflar Genel Müdürlüğü devreye girecek, karar olumsuz olursa bu kez de Cumhurbaşkanlığı kararnamesi gündeme gelecek. Her iki formülde de Ayasofya ibadete açılabiliyor. Ancak başta Hristiyan dünyası olmak üzere Avrupa’dan ve dünyanın birçok ülkesinden tepki alan kararı Danıştay 10. Dairesi’nin bağlaması bekleniyor.
Sahte imza iddiası
Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’un fethinden sonra kiliseden camiye çevirdiği Ayasofya, 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla müzeye çevrildi. Tüm dünyadan turistlerin İstanbul’daki ilk uğrak yerlerinden biri olan Ayasofya’nın yeniden cami olarak kullanılması uzun süredir gündemi meşgul ediyor. Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği 2016 yılında ikinci kez Danıştay’a dava açmış, Ayasofya’nın camiden müzeye çevrilmesine ilişkin 86 yıllık Bakanlar Kurulu kararının iptalini istemişti. Dernek karardaki Mustafa Kemal Atatürk’e ait imzanın da sahte olduğunu öne sürmüştü.
2 formül planı
Edinilen bilgiye göre birinci formül, Erdoğan’ın Ayasofya’yla ilgili bir kararname çıkarması yönünde olacak. İkinci formüle göre ise; Erdoğan, Danıştay kararını direkt Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne uygulattırabilecek. Yüksek mahkemeden olumsuz bir karar çıkması durumunda ise Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Ayasofya yeniden cami statüsü kazanabilecek ve ibadete açılabilecek. Danıştay, Ayasofya’yı müzeye dönüştüren Bakanlar Kurulu kararını hukuka aykırı bulur ve iptal ederse, tekrar ibadete açılmasının önü açılmış olacak. Karar 30 gün içinde uygulanacak ve iki yöntemden biri uygulanabilecek.
Kalın’dan Notre Dame örneği
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Ayasofya tartışmalarına Paris’teki Notre Dame’ı örnek göstermiş, “Notre Dame örneği var. Ayasofya’nın da ibadete açılması, turistlerin orayı ziyaret etmesine mani değil. Dolayısıyla dünya mirasından bir şey kaybetmesi söz konusu değil” diye savunmuştu. Ancak Kalın’ın verdiği örnekte Notre Dame katedral olarak yapıldı, katedral olarak da devam ediyor.
UNESCO’dan açıklama
Öte yandan, Ayasofya müzesinin camiye dönüştürülmesine ilişkin davada Danıştay’ın kararı beklenirken UNESCO’nun açıklamasında, Ayasofya’nın evrensel değerlerine zarar verilmemesi gerektiği ifade edildi. Müzenin, Dünya Mirası Listesi’nde olduğu hatırlatılırken, statü değişikliğinin Dünya Mirası Komitesi tarafından gözden geçirilmesi gerekebileceği aktarıldı.
İSTANBUL