Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 700’üncü haftadaki eylemleri nedeniyle yargılandığı davada, avukatların mütalaanın yenilenmesi talebi reddedildi, duruşma ise ertelendi
Eylemlerinin 700’üncü haftasında toplandıkları Galatasaray Meydanı’nda polis saldırısı sonrası gözaltına alınan 46 Cumartesi Annesi ve insan hakları savunucusu hakkında “2911 sayılı Toplantı ve gösteri yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” iddiasıyla açılan davanın 11’inci duruşması görüldü.
Çağlayan’da bulunan İstanbul 21’inci Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülmesi beklenen duruşma, salonun küçük olmasından kaynaklı 27’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşmada, yargılanan isimlerin bir kısmı ile Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) ve İnsan Hakları Derneği (İHD) üyesi avukatlar hazır bulundu. İstanbul Barosu’nun gözlemci olarak katıldığı duruşmayı, çok sayıda insan hakları savunucusu takip etti.
‘Polis müdahalesi hukuka aykırı’
Kimlik tespitiyle başlayan duruşmada ilk olarak söz alan avukat Ahmet Cihan, “Ortada bir suç yoksa savunma alınması anlamsızdır. Ortada bir suç yoksa ceza da yoktur” diyerek, polisin Cumartesi Anneleri’ne dönük müdahalesinin hukuka aykırı olduğuna dikkat çekti. Anayasal haklarını kullanan müvekkillerinin “sanık” sıfatıyla mahkemede bulunmasının anayasaya aykırı olduğunu belirten Cihan, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), “ihlal” kararını hatırlattı.
700’üncü haftada ne oldu?
Cumartesi Anneleri’nin 1995’ten beri Galatasaray Meydanı’nda sessizce kayıplarını aradığını belirten Cihan, “Trafiği bile engellemeyen bir kitle. 699 hafta boyunca bu kolaylaştırıcı tavrını sağladılar. Peki 700’üncü haftada ne oldu? O günden bu güne her Cumartesi yapılan etkinliğe müdahale edildi. Emniyet kötü müdahalede bulunuyor. İnsanlar yerde sürüklenerek götürülüyor. O sırada müvekkillerimiz gözaltına alınıyor. AYM, ‘Bu eylemi makul karşılamak gerekiyor. Burada hukuka aykırı bir şey yok’ diyor. Emniyet güçlerinin engelinin hukuka aykırı olduğunu söylüyor” ifadelerini kullandı.
Beraat talebi
Davanın devam ediyor olmasının bir hak ihlali olduğunu vurgulayan Cihan, “Bir kısım kişi savunma yapmadı. Savunma yapsalar bile, ‘Ben Anayasal hakkımı kullandım’ diyecekler. Bu davadan ceza çıkmaz. Aykırı bir durum olmamasına rağmen bir mahkemenin sürdürülmesinin psikolojik, sosyal etkileri olacak” diyerek, derhal beraat kararı verilmesini talep etti.
‘Üniformalı eşkiyalar’
Cihan’ın savunmasının ardından avukat Ömer Kavili söz alarak, “Her Cumartesi devletin memur kılıkları tarafından saldırılar yapılmıştır. Bunlar üniformalı eşkiyalardır. Kemikleri kaybettirenlerin ve bulunmasını engelleyenlerin pratiğinin uzantısıdır bu” diyerek, tepki gösterdi.
‘Mütalaa yenilensin’
Hazırlanan mütalaanın yeniletilmesi talebinde bulunan Kavili, “Sadece ‘Çocuklarımızın kemikleri nerede?’ diye soran insanların suçunun ne olduğunu izah ettirmenizi istiyorum. Yargılanması gereken suç müvekkillerimize ait değil. Fillerin yargılanması gerekiyor. Mütalaa yetersizdir, keyfidir, hukuksuzdur” dedi. Mahkeme Başkanı Kavili’nin mütalaa yeniletme talebini reddetti. Talebi reddedilen Kavili, İstanbul başsavcısının salona getirilmesini talep ederek, “AYM kararlarının uygulanmaması, keyfi kararlar oraya kadar ulaşmış mı merak ediyorum. İddia makamından gelen mütalaanın yetersizliği var” diye konuştu.
3 ayrı ihlal kararı
Avukat Meriç Eyüpoğlu’ysa yargılanan isimler arasında 700’üncü haftada saldırıya uğrayan 3 isim için AYM’nin ihlal kararı olduğunu hatırlatarak, “Eğer iddianame düzenlenip yargılanma başlanmışsa ve o yargılamaya ilişkin AYM 3 ayrı ihlal kararı vermişse o zaman bu yargılama nasıl devam edebilir?” diye sordu. AYM’nin hak ihlali kararı verdiği durumlarda mahkemenin sorgulama yapmadan karar verebileceğini belirten Eyüpoğlu, “Sizin huzurunuzda yargılana kişilerle ilgili ihlal kararı var. Ne siz bu yargılamayı sürdürün ne de bu kişiler daha fazla bu durumda kalmasın. Dosyaya tekrar bakıp değerlendirme yapmanızı istiyoruz” dedi.
Avukatların ardından ara kararını açıklayan mahkeme başkanı, “derhal beraat kararı verilmesi” talebini reddetti.
Ara kararın ardından savunma yapan Cumartesi Anneleri/ İnsanları ve hak savunucuları, gerçekleştirdikleri eylemin yasal bir eylem olduğunu ve suç işlemediklerini, yargılanması gerekenin polislerin olduğunu vurguladı. Savunma yapan isimler işkenceyle gözaltına alındıklarını ve bir suç işlemediklerini vurgulayarak, beraatlerini talep etti.
Duruşma ertelendi
Ardından söz verilen iddia makamı adli kontrol tedbiri uygulanan isimlerin adli kontrol tedbirlerinin devamını ve savunması alınmayan isimlerin bir sonraki celse hazır edilmesini talep etti. Mahkeme, savunması alınmayanların bir sonraki celse hazır edilmesine karar vererek, duruşmayı 5 Nisan 2024’e erteledi.
Ne olmuştu?
Gözaltında kaybedilen yakınlarının akıbetini sormak ve faillerin yargılanması talebiyle her hafta Galatasaray Meydanı’nda eylem düzenleyen Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 25 Ağustos 2018’deki 700’üncü hafta eylemi Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından yasaklandı. Buna rağmen eylem gerçekleştirmekte kararlı olan kayıp yakınları, darp edilerek gözaltına alınmıştı.
Gözaltılardan 2 yıl sonra 700’üncü haftadaki eyleme katılan kayıp yakınları ve insan hakları savunucusu hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından iddianame hazırlandı. Hazırlanan iddianame sonrası 46 kişi hakkında, “2911 sayılı Toplantı ve gösteri yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” iddiasıyla İstanbul 21’inci Asliye Ceza Mahkemesi’nde dava açıldı.
Kaynak: MA
