Belki hatırlarsınız! 15 Mayıs 2013 günü dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Soma’da “15 yaşında bir çocuğun burada, madende çalıştığını iddia edenler yalancının ve müfterinin tekidir. Burada 15 yaşında bir çocuk çalıştırıldıysa ben istifa ederim” diye açıklamada bulunmuştu.
Bu açıklama 13 Mayıs 2013 günü Soma’da gerçekleşen maden katliamından iki gün sonra yapıldı. Maden katliamında yaşamını kaybedenlerden Kemal Yıldız’ın amcası, yeğeninin 16 yaşında olduğunu söylemiş, bu sözler sosyal medya üzerinden hızlıca yayılmış ve tepkiler yükselmişti. Çünkü Türkiye’de çocukların madende çalışması yasaktır. Yasalara göre çocuklar sadece bazı işlerde çalışabilir. Madencilik de bunlardan biri değildir. Madencilik tarım iş kolu, metal sektörü gibi en tehlikeli iş kolları arasında yer alır. Bu sektörü denetleyecek olan da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’dır.
Zaten Bakan da istifa açıklamasını kendisine sorulan sorular üzerine yapmıştı.
Birkaç gün sonra, Kemal Yıldız’ın 16 değil 19 yaşında olduğu netleştirildi de Bakan istifa etmekten kurtuldu. Ne de olsa Kemal Yıldız, Türkiye’nin de taraf olduğu BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre artık çocuk değildi. Çocukluğunun üzerinden kocaman bir yıl geçmişti!
Bu konudaki tepkiler dinivermiş, Bakan da istifa etmekten kurtulmuştu…
Bakanın bu açıklamasından 105 gün sonra, Kayseri’nin Yahyalı ilçesindeki bir maden ocağında çalışan 16 yaşındaki Ferhat İridağ, yükleme yaptığı sırada yaşamını kaybetti. Ancak Bakan, bu kez herhangi bir açıklama yapma gereği bile duymadı.
Ferhat’ın ölümünden 8 gün sonra ise Şırnak’ta yine bir madende bir başka çocuk daha yaşamını kaybetti: 17 yaşındaki Hüseyin Dekçi.
Bakan, Hüseyin’in ölümünden sonra da sessizliğini korudu, bir çocuğun daha madende çalışırken ölümü sadece raporlara geçiverdi…
2014 yılında ise Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) “Madencilik Sektörü: Çocuk İşçiler, Hukuk ve İstatistikler” isimli bir rapor yayımladı.
Rapora göre madenlere inmesi mümkün olmayan 15 yaşında 164, 16 yaşında 334, 17 yaşında 274 çocuğun, 18 yaşında 919 çocuk madenlerde çalışıyordu. Üstelik bu çocukların yüzde 85’i kayıt dışıydı.
Rapor yayımlandığında da Taner Yıldız hâlâ Bakandı. Ancak bu rakamlar da Yıldız’ın istifayı en azından gündeme almasını bile sağlamadı. Bakan Yıldız 2015 yılında yapılan hükümet değişikliği ile görevden alındı. Yerine çok kısa süreliğine Ali Rıza Alaboyun getirildi, ta ki 24 Mayıs 2016 tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanı Berat Albayrak olana dek.
17 Ekim 2017 tarihinde, yeni bakan göreve geldiği tarihten 1 yıl 3 ay sonra, yine bir maden göçüğü yaşandı. Şırnak’taki göçükte 8 kişi yaşamını kaybetti. 8 kişiden biri 17 yaşındaki bir çocuktu: Sıddık Kabak.
Sıddık Kabak’ın ölümü ne yazık ki bir kere daha madenlerde çocukların kaçak olarak çalıştırıldığını ortaya çıkardı. Ama bu Bakan da ne konuyu gündeme aldı ne de istifayı telaffuz etti. Halbuki BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne taraf Türkiye’de bir çocuk madende çalıştırılıyorsa, hatta madende çalışırken yaşamını kaybediyorsa yükümlü devlettir.
11 Haziran 2018 günü ise Ankara İşçi Sağlığı Meclisi “Çocuk İşçiliği ve Çocuk İş Cinayetleri” raporunu yayımladı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2018 yılını “Çocuk İşçiliği ile Mücadele Yılı” ilan ettiği bir zamanda, Dünya Çocuk İşçiliği Mücadele Günü’nden bir gün önce…
Rapora göre son 5 yılda en az 319 çocuk iş cinayetlerinde yaşamını kaybetti. Yaşamını kaybeden bu çocuklar çalışmaları yasak olan madencilik iş kolunda olduğu gibi tarımda, inşaat ve metal sektöründe de çalıştırılıyordu.
Bu rapora dikkat eden ilgili bir bakan var mı bilmiyorum ama istifa beklentisi bizi gerçekçi de yapmaz çocukların daha fazla çalıştırılmasının ve ölmesinin önüne geçmesine katkı vermemizi de sağlamaz. Ama bunu yapmaya başlayabileceğimiz bir tarih önümüzde duruyor: 24 Haziran 2018…
Ne dersiniz? Belki de bu kez çocuk işçiliğine ve iş cinayetlerine TAMAM demenin bir yolu da sandıktan geçiyordur…
Ankara İşçi Sağlığı Meclisi Çocuk İşçiler ve Çocuk İŞ Cinayetleri Raporu İçin:
http://www.guvenlicalisma.org/index.php?option=com_content&view=article&id=19520:turkiyede-cocuk-isciligi-ve-cocuk-is-cinayetleri-raporu-ankara-isig-meclisi&catid=153:cocuk-iscilik&Itemid=242
