Yaş çay taban fiyatını yetersiz bulan üreticilerin eyleme hazırlandığını aktaran Çay Üreticileri Meclisi’nden Recep Memişoğlu, üretimin sürdürülmesinin mümkün olmadığını söyledi
Açıklanan fiyata ve kota uygulamasına tepki gösteren üreticiler, 13 Mayıs’ta Rize merkezde sokağa indi. Üreticiler, yarın Ardeşen, Cuma günü de Pazar ilçesinde eylem gerçekleştirecek.
Açıklanan fiyattan memnun olmadıklarını vurgulayan Memişoğlu, destekleme payının 30 kuruştan 2 TL’ye çıkarılmasını hiç beklemediklerini söyleyerek, “Bunu özel sektör ile devlet arasında yapılan pazarlıkta taban fiyatın düşük, desteklemenin yüksek tutulması konusunda anlaşıldığına yorumluyoruz. Devlet 19 lira vermiş oldu. Fakat özel sektör için bu fiyat 17 lira. Bizim istediğimiz fiyat ile aradaki fark 6-7 lira. Hatta özel sektör birçok yerde daha düşük fiyattan çay alımına başladı. Yol kenarlarında 15 liraya çay alımı yapıyorlar” diye belirtti.
Üretici zararda
Bu şartlar altında üreticinin büyük bir zarara uğrayacağına dikkat çeken Memişoğlu, bir ton çayın 19 bin TL ettiğini, ancak sadece işçilik ücretinin 8 bin TL olduğunu kaydetti. Yanı sıra gübre, ilaç ve taşıma gibi maliyetlerinde olduğunu aktaran Memişoğlu, “Üretici zaten her yıl zarar ederek, çayını topluyor. Örneğin seneye toplayacağı çayın karşılığında kooperatiften alışveriş yapıyor, gübreyi vadeli alıyor, işçiye peşin para veriyor. Bunları karşılamak için ya kredi çekiyor ya da elindeki birikimini harcıyor. Bu anlamda üreticinin para kazandığı yok” ifadelerini kullandı.
ÇAYKUR üzerine oyunlar
Üreticiyi bu duruma ÇAYKUR’un uyguladığı politikanın düşürdüğünü dile getiren Memişoğlu, kurumun bilinçli olarak zarar ettirildiğini söyledi. ÇAYKUR’un Varlık Fonu’na devredildikten sonra tüm ödemelerin bankadan çekilen kredilerle yapıldığını belirten Memişoğlu, “Yine pazarlama bölümü de özelleştirildiği ve pazarlama şirketi ile girdiği ilişkiler nedeniyle ÇAYKUR zarar ediyor. ÇAYKUR 19 liraya çay alırken, onlar 17 liraya alacak. Ham maddeyi ucuz alırsanız daha ucuza mal eder ve devletle rekabet edebilirsiniz. Özel sektörün üretmiş olduğu çaylar elinde kalmazken ÇAYKUR’da her sene devir eden kuru çay oluyor. Bütün kaynaklar sermayeye aktarılırken, devlet kendi kurumlarını bilinçli olarak zarar ettiriyor. ÇAYKUR bu yolla yıllardır özelleştirilmek isteniyor” diye konuştu.
Genç nüfusu kaybediyoruz
Açıklanan taban fiyatın özel sektörü de bağlaması ve bu fiyatın altında çay alınmaması gerektiğini belirten Memişoğlu, şöyle devam etti: “Kota ve kontenjandan dolayı üretici çayının tamamını devlete satamıyor. Bu uygulamalara son verilmeli. Gübre fiyatlarının yüksek olması üreticinin belini büken nedenlerden biri. Bölgede çay geçim kaynağı olmaktan çıktığı için genç nüfus buradan göçüyor ve üretici çayını toplayamıyor. Devletin bu konuda çözüm olarak bir proje üretmesi gerekiyor. Yoksa çayın hasat edilememesi söz konusu olacak. Dolayısıyla çayın tek sorunu fiyat değil. Çözülmesi gereken sorunlar yumağı ile baş başa bırakıldık.”
Haber: Tolga Güney / MA
