Koronavirüs pandemisi nedeniyle gıda kıtlığı endişesiyle birçok ülkenin stoklarını artırma yoluna gittiği belirtiliyor. Yaşananlar, mevcut üretim-tüketim zincirinin sorgulanmasını gerektiriyor
Bugün itibariyle 600 bini aşkın vakaya ulaşan ve 28 bini aşkın kişinin yaşamını yitirmesine yol açan Kovid-19 adlı yeni koronavirüs pandemisi, dünya genelinde bir gıda kıtlığının yaşanıp yaşanmayacağı sorusunu da gündeme getirdi. Başta gelişmiş kapitalist ülkeler olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde mağazalardan aktarılan boş rafların görüntülerine rağmen yetkililer, ‘herhangi bir gıda stoku krizinin’ olmayacağını savunuyor. Ancak birçok ülkenin şimdiden buğday başta olmak üzere temel gıda ve gıda hammaddelerini stoklamaya başladığı bildiriliyor.
Stoklar artırılıyor
Gıda stoklamaya başlayan ülkelerin başında 1.4 milyar nüfuslu olan Çin Halk Cumhuriyeti geliyor. Salgının başladığı ülke olan Çin, son yıllarda başta Afrika olmak üzere ülke dışındaki tarım alanlarındaki üretime ağırlık vermesiyle biliniyor. Le Temps gazetesinin iddiasına göre Çinli yöneticiler, olası bir ikinci salgın dalgasının beklendiği ülkedeki un stoklarını artırmaya başladılar. Çin’de hali hazırda 1 yıl yetecek kadar un stoku var ama yine de başta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olmak üzere diğer ülkelerden buğday ithalatında artışa gidildi.
Ülkeler ihracatı sınırlıyor
Kovid-19’un yavaş da olsa yayılmaya başladığı Kuzey Afrika’da da durumun benzer olduğu öğrenildi. Fas’ta buğday ithalatını kolaylaştırmak için yürürlükte bulunan gümrük vergilerinin kaldırıldığı duyuruldu. Dünyanın en büyük buğday ihracatçısı Rusya ile Kazakistan’ın aralarında olduğu çok sayıda ülke buğday ihracatını sınırlama veya yasaklama yoluna gitti. Ancak ihracat sınırlamaları sadece buğdayla sınırlı değil. Dünyanın üçüncü büyük pirinç ihracatçısı olan Vietnam da bu yönde karar aldı.
Fiyatlar artıyor
Gıda kıtlığı yaşanacağı endişesiyle uluslararası piyasalarda temel gıdaların birçoğunda ciddi bir fiyat artışı söz konusu. Hafta başında Paris ve Chicago’daki tarım borsalarında fiyatlar yüzde 8 ile 12 arasında artış göstermişti. Yine önde gelen pirinç üreticileri olan Vietnam ve Tayland’da fiyatların benzer şekilde arttığı görülüyor. 2019-2020 hasadı oldukça yüksek çıkan buğdayın da son haftalardaki aşırı talep nedeniyle yükselişe geçtiği bildiriliyor. Bunda özellikle kıtlık endişesiyle makarna ve ekmek gibi ürünlere olan yoğun talep etkili oldu.
Ülkeler ihracatı sınırlıyor
Kovid-19’un yavaş da olsa yayılmaya başladığı Kuzey Afrika’da da durumun benzer olduğu öğrenildi. Fas’ta buğday ithalatını kolaylaştırmak için yürürlükte bulunan gümrük vergilerinin kaldırıldığı duyuruldu. Dünyanın en büyük buğday ihracatçısı Rusya ile Kazakistan’ın aralarında olduğu çok sayıda ülke buğday ihracatını sınırlama veya yasaklama yoluna gitti. Ancak ihracat sınırlamaları sadece buğdayla sınırlı değil. Dünyanın üçüncü büyük pirinç ihracatçısı olan Vietnam da bu yönde karar aldı. Fiyatlar artıyor Gıda kıtlığı yaşanacağı endişesiyle uluslararası piyasalarda temel gıdaların birçoğunda ciddi bir fiyat artışı söz konusu. Hafta başında Paris ve Chicago’daki tarım borsalarında fiyatlar yüzde 8 ile 12 arasında artış göstermişti. Yine önde gelen pirinç üreticileri olan Vietnam ve Tayland’da fiyatların benzer şekilde arttığı görülüyor. 2019-2020 hasadı oldukça yüksek çıkan buğdayın da son haftalardaki aşırı talep nedeniyle yükselişe geçtiği bildiriliyor. Bunda özellikle kıtlık endişesiyle makarna ve ekmek gibi ürünlere olan yoğun talep etkili oldu.
Stoksuz üretim-tüketim zinciri!
Bugüne kadar daha fazla kâr elde edilebilmesi için uygulanan üreticiden tüketiciye kadar oluşan zincirin de sorgulanması bekleniyor. Günümüzde stoklama masraflarından kurtulma bahanesiyle sadece kısa süreler yetecek kadar gıda stokuna başvuruluyordu. The Atlantic’de yayınlanan bir makalede ise, “Covid-19 gibi krizleri de düşünürsek, artık normal dönemlerde daha az etkili (az kâr getiren) yöntemleri devreye koymak gerekiyor” denildi. Mevcut yöntemin değiştirilmesi sayesinde bugün yaşandığı gibi gıda ve tarım ürünleri borsalarındaki ciddi fiyat dalgalanmalarının ve manipülasyonların da önünün alınmış olacağı belirtildi.
EKOLOJİ SERVİSİ
