Cumartesi Anneleri’nin eylemi 700. haftasına girerken, 23 yılıdır çok sayıda anne çocuklarının kemiklerine kavuşmadan hayata veda etti. Galatasaray Meydanı’ndan yıllarca “Çocuklarımızın kemiklerini verin, hesap verin, bir mezarı çok görmeyin” diye seslenen o anneler ve hikayeleri şöyle:
Berfo Kırbayır
12 Eylül 1980 darbesi sonrası gözaltına alınıp bir daha kendisinden haber alınamayan Cemil Kırbayır’ın annesi Berfo Kırbayır, Cumartesi Anneleri’nin sembol isimlerindendi. 33 yıl boyunca oğlunu aramaktan bir an olsun vazgeçmedi. Berfo Ana, 2011’de Cemil’inin kemiklerine kavuşacağı umuduyla dönemin Başbakanı Tayip Erdoğan’la Dolmabahçe’deki Başbakanlık Ofisi’nde görüştü. Ama aradan geçen yıllara rağmen Erdoğan’ın annelere verdiği söz tutulmadı. Berfo Ana, 21 Şubat 2013 tarihinde 106 yaşında yaşama veda etti. Berfo Ana, ardından “Cemil’imin kemiklerini bulmadan beni gömmeyin” vasiyetini bıraktı.
Fatma Morsümbül
Gözaltında kaybedilen oğlu Hüseyin Morsümbül’ün kemiklerine kavuşmadan 25 Aralık 2016’da yaşamını yitirdi. Anne Morsümbül’ün yaşamı yitirmeden önce söylediği “Hüseyin’imin kemiklerini bulsam, gömmeyeceğim. Bir torbaya koyup sırtımda gezdireceğim” sözleri hala Galatasaray Meydanı’nda yankılanıyor.
Zeynep Güney
10 Haziran 1981’de idam edilen ve cenazesi ailesine verilmeyen Veysel Güney’in annesi Zeynep Güney de ömrü boyunca oğlunun mezarına kavuşma mücadelesi verenlerden. Güney, tedavi gördüğü İzmir’de kalp yetmezliği sonucu 13 Ekim 2012 tarihinde yaşamını yitirdi.
Kiraz Şahin
18 Ocak 1996’da kaybedilen eşi İsmail Şahin’in akıbetini öğrenemeden yaşama veda eden Cumartesi Anneleri’nden. Eşinin kemiklerine kavuşamayan Şahin, mide kanseri hastalığı sonucu 27 Şubat 2015’te yaşamını yitirdi.
Cevriye Altunbaş
12 Eylül dönemi gözaltında kayıplarından Zeki Altunbaş’ın annesi. Sürekli çiçek koyacağı bir mezara kavuşmanın hayalini kurdu. Altunbaş, 31 Mart 2015’te hayata veda etti.
Meryem Bulut
13 Mayıs 1994 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde gözaltına alınan ve bir daha kendisinden haber alınamayan Mustafa Bulut’un annesi Meryem Bulut, 10 Ekim 2015’te Ankara Katliamı’nda yaşamını yitirdi.
Fatime Taşkaya
6 Aralık 1993’te gözaltına alınarak kaybedilen oğlu Hüseyin Taşkaya için yıllarca Galatasaray Meydanı’nda oturdu. Oğluna kavuşamayan anne Fatime Taşkaya, 17 Ekim 2015’te Tuzla’da yaşamını yitirdi.
Kesriye Demir
Mardin’in Ömerli ilçesinde 1995’te gözaltına alındıktan sonra bir daha kendisinden haber alınamayan Abdürrahim Demir’in annesi Kesriye Demir de oğlunun kemiklerine kavuşamadan gözlerini hayata yumdu. Oğlunun fotoğraflarıyla gittiği karakoldan, “Böyle bir gözaltı olmadı” sözleriyle dönen Kesriye Demir, “Oğluma ne oldu?” diye sormaktan son nefesine kadar vazgeçmedi.
Makbule Babaoğlu
Urfa’nın Siverek ilçesinde 1994 yılında kaçırıldıktan sonra öldürülen Özgür Gündem gazetesi muhabiri Nazım Babaoğlu’nun annesi Makbule Babaoğlu, 80 yaşında böbrek yetmezliğinden yaşamını yitirdi. Babaoğlu, Cumartesi Anneleri eylemlerinde “Devleti yönetenlere soruyorum oğlumun kemiklerini bana vermeden nasıl barış yapacaksınız?” diye soruyordu.
Ziyneti Türkoğlu
1 Nisan 1996 tarihinde Edirne’den İstanbul’daki evine dönmek üzere yola çıkan ve kendisinden bir daha haber alınamayan Talat Türkoğlu’nun annesi Ziyneti Türkoğlu da oğlunun kemiklerini bulamadan hayata gözlerini yuman Cumartesi Anneleri’nden.
Fincan Bilgili
12 Eylül 1994’te gözaltında kaybedilen Kenan Bilgin’in annesi Fincan Bilgin ise, “Kenan’a bir şey olmamıştır, bir gün çıkıp gelir” umudunu hiç yitirmedi. Bilgin’in de diğer anneler gibi ömrü oğlunu bulmaya yetmedi.
Koçeri Kurt
1993 yılında gözaltında kaybedilen Üzeyir Kurt’un annesi Koçer Kurt da yıllarca diğer anneler gibi evladının kemiklerini isteyedi ama kavuşamadan hayata veda etti. Anne Kurt’un mirasını torunları devraldı.
Hatice Öztürk
1992’de gözaltında kaybedilen Ayten Öztürk’ün annesi Hatice Öztürk de yaşamını yitiren annelerden. Kızı Ayten’in cenazesi 8 Ağustos 1992 tarihinde boş bir arazide gömülü olarak bulundu. Anne Öztürk, kızının faillerinin yargılandığını görmeden yaşamını yitirdi.
Asiye Karakoç
Gözaltına alınarak kaybedildikten sonra cenazesi 3 Haziran 1995’te bulunan Rıdvan Karakoç’un annesi Asiye Karakoç, oğlunun faillerinin yargılandığını göremeden 7 Aralık 2016’de yaşamını yitirdi.
Hediye Coşkun
1995’te gözaltında kaybedilen Abdurrahman Coşkun’un annesi Hediye Coşkun, 80 yaşındayken 18 Mayıs 2017 tarihinde yaşamını yitirdi. Yaşamını yitirmeden önce anne Coşkun, “Artık barış olsun. Ben ağlamışım, kimse ağlamasın” diye seslenmişti.
Asiye Doğan
1995’te 9 kişi ile birlikte gözaltına alındıktan sonra kendisinden haber alınamayan ve 18 yıl sonra yapılan kazılarda kemiklerine ulaşılan Seyhan Doğan’ın annesi Asiye Doğan da yaşamını yitirenlerden. Anne Asiye 2000 yılında yaşamını yitirdi. Oğlu Doğan’a ait kemikler savcılığın talimatıyla Dargeçit’te belediye mezarlığına gömüldü. Bulunan kemiklerin Seyhan Doğan’a ait olduğunun kesinleşmesinin ardından aile vasiyet üzerine Doğan’ı anne ve babasıyla aynı mezarlıkta toprağa verildi.
Şahsenem Cihan
1981 tarihinde gözaltında kaybedilen ve daha sonra cenazesi kimsesizler mezarlığında çıkan Süleyman Cihan’ın annesi. Şahsenem Cihan oğlunun faillerinin yargılandığını görmeden hayata veda etti. Ömrü adalet ve hakikate ulaşmaya yetmeyen anne Cihan, 29 Mayıs 2015’te yaşama veda etti.
Elif Çetiner / MA
