Cumhurbaşkanı kararıyla Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin ve Karabük’te bazı alanlar orman sınırları dışına çıkartılırken Balıkesir ve Bingöl dikkat çekici
Yusuf Gürsucu / İstanbul
Cumhurbaşkanlığı kararında orman sınırları dışına çıkarılan alanların iki katından az olmamak üzere devletin hüküm ve tasarrufu altında veya Hazine’nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlardan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Milli Emlak Genel Müdürlüğü) tarafından Orman Genel Müdürlüğü’ne orman tesis etmek üzere tahsis yapılacağı belirtildi. Bu karar bölgenin ormanlık olan vasfının neden değiştirilmiş olabileceği sorusunu gündeme getirdi. Orman vasfını değiştirmek yerine mevcut alanda ormanın güçlendirilmesi adımları atılacağına başka bir yerde iki katı ormanlık alan oluşturulacağının belirtilmesi dikkat çekici.
2 ilin toplamı 1,5 milyon m2
Açıklanan 11 ilin içinde Balıkesir ve Bingöl illerinde büyük alanlar ormanlık alandan çıkarılıyor. Balıkesir’in Bigadiç, Dursunbey, Kepsut ve Savaştepe coğrafyalarında toplam 841 bin metre kare ormanlık alan hangi amaçla olduğu açıklanmayan nedenle ormanlık alan vasfı iptal edildi. Bingöl’de ise merkez Aşağı ve Yukarı Akpınar köy coğrafyasında 622 bin 700 metre kare ormanlık alan vasfı iptal edildi. Balıkesir’in açıklanan ilçe coğrafyaları çok önemli orman ekosistemlerini içinde barındırmakta. Bingöl’de ise vasfı değiştirilen alanın 2 yıl önce yanmış olması ise manidar bir durumu gösteriyor.
Maden ve enerji rantı mı?
Sadece Bingöl ilinde 113 adet maden ocağı ve işletmesi var. Son yapılan maden ihalelerinde Bingöl’e 13 adet daha maden sahası ihaleye çıkarıldı. Bingöl’deki maden sahaları en çok Genç ilçesinde ortaya çıkarken ikinci maden alanı ise Bingöl Merkez’e bağlı 22 adet maden sahası mevcut. Orman vasfından çıkarılan alanların kentsel rantın dışında olması bu bölgelerde maden ve enerji sahalarına dönüştürülebileceğine işaret ediyor. Bunun en belirgin göstergesi ise Cumhurbaşkanlığı kararında bu alanlar yerine farklı yerlerde vasfı değiştirilen alanların iki katı kadar orman tesis edileceğinin belirtilmesidir.
Cumhurbaşkanı tek karar verici
Geçtiğimiz yılın başında Cumhurbaşkanlığınca bir yönetmelik yayınlandı. Yönetmelik, “6831 Sayılı Orman Kanununun Ek 16’ıncı Maddesi Kapsamında Orman Sınırları Dışına Çıkarma İşlemlerine İlişkin Yönetmelik” başlığını taşıyor. Gerekçesinde ormanlık olarak görülen alanların, “Bilim ve fen bakımından orman olarak muhafazasında hiçbir yarar görülmeyen ve tarım alanına dönüştürülmesi de mümkün olmayan yerlerden” diye devam eden yönetmelik, daha başta nereye varmak istediğini ortaya koyuyordu. ‘Muhafazasından hiçbir yarar görülmeyen’ sözleri ile ‘rantsal yarar’ amaçlandığı ise cümlenin içinde kendini gösteriyor. “Üzerinde ağaç toplulukları bulunmayan, ormancılık faaliyetleri ve ekonomisi yönünden orman kurulmasında yarar olmayan yerler” sözleri orman ekosistemine bakışı ortaya koyar nitelikte.
‘Ormanlardan ayağınızı çekin’
Yönetmelikte bu alanların Cumhurbaşkanlığınca belirlenecek olması yağma alanlarının çoktan belirlendiği ve bu belirleme üzerine yönetmelik çıkarılarak adımlar atılıyor. Oysa hiçbir ormanlık alanın vasfını yitirmesinin mümkün olmadığı bilim insanlarınca özellikle belirtiliyor. Bilim insanları yeter ki o alanlardan elinizi ayağını çekin önerisinde bulunuyor. Yayınlanan yönetmelikte, “Cumhurbaşkanlığının belirlediği alanların Orman Genel Müdürlüğünce orman sınırları dışına çıkartılarak tapuda Hazine adına tesciline ilişkin usul ve esasları belirlemektir” ifadeleri özellikle Kürt coğrafyasındaki maden saha ruhsatlarını elinde tuttuğu iddia edilen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu yönetmelikle tek karar verici haline gelmesi arasında paralellik ortaya çıkıyor.
‘Ben ne dersem o olur’
Bu yönetmelikle birlikte ‘bilim ve fen’ bakımından orman olarak muhafazasında yarar görülmeyen her yer orman dışına çıkarılabilmesi sağlandı. Başkaca kayıt ve şartın olmadığı yönetmelikle, “bilim ve fen” Cumhurbaşkanının inisiyatifine bırakıldı. Cumhurbaşkanı bu yönetmelikle ‘ben ne dersem o olur, benim söylediğim bilimsel ve fennidir’ anlamına gelen karar verici konuma gelirken, yönetmeliğin birinci maddesinde orman vasfı iptal edilecek olan alanlar için, “sınırları cumhurbaşkanınca belirlenen alanlar … orman sınırları dışına çıkartılarak …” kararı dikkat çekici. 11 il içinde yer alan Balıkesir ve Bingöl coğrafyalarındaki ormanlık alanlar Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iki dudağı arasında ormanlık olmaktan çıkarıldı.
