15 yaşındaki Mehmet Uytun, 7 yaşındaki Umut Furkan Akçil, 8 yaşındaki Enes Ata ve İsmail Erkek, 11 yaşındaki Mazlum Akay, 13 yaşındaki Doğan Teyboğa, 17 yaşındaki Mahsun Mızrak…
Bu çocukların bilinirliği 15 yaşındaki Berkin Elvan ile belki aynı değil ama her biri 16 Haziran 2013 günü plastik mermiyle vurulan Berkin’le aynı şekilde yaşamını kaybetti. Bu çocuklar 2006 yılından bu yana gaz fişeği ya da plastik mermi sebebiyle yaşamını kaybeden onlarca çocuktan sadece birkaçı…
İstanbul Okmeydanı’nda, Mahmut Şevket Paşa Mahallesi’nde 16 Haziran 2013’te başının arkasından gaz fişeğiyle yaralanan Berkin Elvan hastaneye kalbi durmuş olarak götürülmüştü. Berkin 11 Mart 2014’te, 269 gün sonra, tedavi gördüğü hastanede yaşamını kaybetti. Berkin’in cenazesinde binlerce kişi yürüdü. Berkin’in ölümü binlerce kişinin kalbinde, hafızasında derin bir yara bıraktı.
“berkin elvan kuş kanadı, yavru ağzı,
buğday tarlası
seni böyle on dördünde isyan ettiren
Allah’tan bulsun” diye şarkılar yapıldı… Ancak Berkin’i öldürenler bulunamadı.
Soruşturmanın tamamlandığı Aralık 2016’ya kadar dosyada altı savcı değişti. Soruşturma kapsamında ifadesi alınan 42 polis hakkında takipsizlik kararı verildi. Dosyanın tek sanığı polis memuru F.D. hakkında “olası kasıtla öldürme” suçundan bir iddianame hazırlandı.
Berkin’in ailesinin talep ettiği “kasten öldürmek” ile “olası kasıtla adam öldürmek” suçları arasında en az 20 yıl bulunuyordu… Berkin’in öldürülmesinin ardından 1389 gün sonra ilk duruşma 6 Nisan 2017’de yapıldı. Dava hala sürüyor…
Bu sırada Berkin’in ailesi 29 Kasım 2019 tarihinde, konuyu, etkili soruşturma yapılmadığı gerekçesiyle AİHM gündemine taşımıştı. Çünkü AYM’ye yapılan benzer başvuru da reddedilmişti.
Geçtiğimiz günlerde AİHM, başvuruyla ilgili olarak Türkiye’ye Berkin Elvan’ın yaşam hakkı ve olayla ilgili soruşturma hakkında sorular yöneltti.
Mahkeme, Türkiye’den Berkin Elvan’ın yaşam hakkının AİHS kriterleri temelinde ihlal edilmediğini kanıtlamasını istedi. Gaz fişeği kullanımında yaşam hakkına yönelik riskleri en aza indirgemek için ne gibi önlemler alındığını da soran AİHM, toplumsal eylemlerde bu tür silahların kullanımıyla ilgili yasal düzenlemeler hakkında bilgi istedi. Gaz fişeği kullanımı konusunda polis memurlarına verilen eğitimi de sordu
Berkin Elvan soruşturmasının bütünüyle ilgili bilgi isteyen AİHM, soruşturmanın AİHS’nin yaşam hakkıyla ilgili maddesine uygun yürütüldüğüne dair kanıt gönderilmesi talebinde bulundu. Soruşturma sürecinde hükümet yetkilileri hakkında kovuşturma talebinin reddedilmesiyle ilgili ayrıntı istedi. Berkin Elvan’ın ölümüyle ilgili soruşturmanın etkinliği bakımından, cezai sorumluluğun sadece bir polis memurunun üstünde olmasını sorguladı.
AİHM’in sorduğu bu sorular bizim de sorduğumuz sorular… Sadece Berkin için değil; gaz fişeğiyle, polis mermisiyle yaşamını kaybeden onlarca çocuk için, adalet için yanıtını bilmek istediğimiz sorular… En çok da başka çocuklar da benzer şekilde yaşamını kaybetmesin diye…
