Erdoğan’ın Bağdat’ta ve Hewler’e giderek bir dizi anlaşma yapması sonrası Federe Kurdistan Başkanı Neçirvan Barzani üç yıl aradan sonra İran’a sürpriz bir ziyaret gerçekleştirdi. Barzani’ye çok sayıda isim eşlik etti
İran’ın başkenti Tahran’a giden Federe Kurdistan Başkanı Neçirvan Barzani, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dini Lider Ali Hamaney ile görüştü.
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 22 Nisan 2024’te Bağdat ve Hewler’i ziyaret edip, Kalkınma Yolu Koridoru Projesi ile güvenlik, enerji, ticaret gibi konularda anlaşmalar yapması sonrası sürpriz bir ziyaret gerçekleşti. Federe Kurdistan Başkanı Neçirvan Barzani 5 Mayıs 2024 günü İran’ın başkenti Tahran’a gitti. Barzani 6 Mayıs 2024 Pazartesi günü ilk olarak Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile görüştü. Barzani daha sonra İran’ın dini lideri Ali Hamaney ile görüştü.
Neçirvan Barzani’ye ziyareti sırasında Kürdistan Bölgesi Başkan Yardımcıları Cafer Mustafa ve Mustafa Seyit Kadir, İçişleri Bakanı Reber Ahmed, Başkanlık Sözcüsü Dilşad Şahab da eşlik etti.
Reisi ile yapılan görüşmeye dair Kurdistan Bölgesi Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada Hewler (Erbil) ile Tahran arasında uzun süredir tarihi ilişkiler olduğunu söyleyip övgü düzdü. Barzani, İran’a, Irak ve Kurdistan Bölgesi’ne verdiği destek ve yardımdan dolayı teşekkür etti. Açıklamaya göre Barzani ile Reisi, İran’ın Irak ve Kürdistan Bölgesi ile iyi komşuluk ve ortak çıkarlar temelinde ilişkilerini geliştirmesi, ticari ve ekonomik bağları güçlendirmesinin önemli olduğuna dikkat çekti. Reisi, İranlı ziyaretçilerin Irak’ın güneyindeki kutsal türbelere gidişte kendilerine kolaylık sağladığı için Kurdistan Bölgesi’ne şükranlarını iletti. Barzani ve Reisi’nin bölgede barış ve istikrarın korunması için İran ile Irak ve Kurdistan Bölgesi arasındaki işbirliğinin devam etmesi gerektiğine vurgu yaptığı belirtildi..
Basın nasıl gördü?
İran basını ziyareti, Hewler ile Tahran arasındaki ilişkilerin siyasi ve ekonomik alanda gelişmesi açıcısında önemli olarak değerlendirdi.
Armani Milli gazetesi, manşetinde Neçirvan Barzani’nin ziyaretinin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi’nin ziyareti ile aynı zamana denk geldiğine dikkati çekti.
Gazete haberde, “İran son günlerde, diplomatik işler, Avrupa ülkeleri ve komşu ülkelerle siyasi ilişkilerin güçlendirilmesi amacıyla uluslararası liderlere ev sahipliği yapıyor” diye yazdı.
Armani Emroz gazetesi Barzani’nin ziyaretini detaylandıran bir ön sayfa makalesi yayınladı.
Gazete ilgili haberinde, “Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani, İran İslam Cumhuriyeti’nin üst düzey yetkilileriyle birçok önemli konuyu üzerinde görüşmek üzere Tahran’da bulunuyor. Gündemdeki konular arasında siyasi ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi, bölgede ve dünyada yaşanan önemli olaylar da yer alıyor” dedi.
İran Ulusal Güvenlik Konseyi’ne ait Meşrik Haber Ajansı, ilişkilerin geliştirilmesi açısından önem taşıdığını kaydetti.
İran Meclis Başkanı Muhammed Bagır Kalibaf’a yakınlığı ile bilinen “Tabnak” internet sitesi “Neçirvan Barzani’nin Kürdistan Bölgesi’nin bazı üst düzey yetkilileriyle üç yıl aradan sonra Tahran’a yaptığı ziyaret, Tahran ile Erbil arasındaki ilişkilerin siyasi ve ekonomik açıdan daha da gelişmesine yol açması açısından önemli” diye yazdı.
İran Devrim Muhafızları’na yakın Tasnim Haber Ajansı da ziyarete yer verdi.
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 22 Nisan 2024’te Bağdat ve Hewler’i ziyaretinin ardından Federe Kurdistan Başkanı Neçirvan Barzani, 27-28 Nisan 2024’de Bağdat’ta ziyarette bulunarak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Sünni ve Şii liderlerle görüşmüştü.
Kerkük ve seçimler
Ziyaret aynı zamanda Federe Kurdistan seçimleri konusunda krizin tırmandığı, Kerkük Valisinin seçilmesi krizinin sürdüğü döneme denk geldi. KDP, Kasım 2022’den süresi dolan parlamento seçimlerini yaptırmayınca Irak yönetimi, Federe Kurdistan’ın seçim yetkisini elinden almış ve Haziran 2024’te seçim yapılmasına karar vermişti. KDP de boykot edeceğini açıklamıştı. Kerkük’te de 18 Aralık 2023’te meclis seçimleri yapılsa da aylardır meclis toplanıp Kerkük valisi seçemedi. KDP, Türkiye gibi yapılar valinin İran’a yakın duran YNK’ye verilmemesi için çaba gösteriyordu.
İran Hewler’i vurdu
İran son yıllarda aralıklarla, Mossad ile çalışıldığı gerekçesiyle başkent Hewler dahil birçok kente dron ve balistik füze saldırıları düzenliyordu. KDP yönetimi cevap veremiyordu. İran 13 Mart 2022 günü saat 01.00 sıralarında da ABD’nin Hewler (Erbil) Başkonsololuğu yakınları ile Mele Omer Köyü, KAR Grubu’nun sahibi Baz Kerim Berzenci’nin villaları vurulmuştu. Hewler merkezli K24 TV kanalı binası ve stüdyosunda hasar oluşmuştu. Hewlêr’e bağlı Kewirgosk ve Rizgari beldeleri sınırları arasındaki alana da 7 Nisan 2022’de katyuşa füzeleri yağdırmıştı. İran Devrim Muhafızları Ordusu 15 Ocak 2024 gecesi saat 23.30 sularında Federe Kurdistan’ın başkenti Hewlêr’de petrol, inşaat, akaryakıt ve dış ticaret işi yapan işveren Pêşrew Dizayi’nin evini ve bazı KDP noktalarını bombalamıştı. Falcon Group’un da sahibi Peşrew Dizeyi, aynı zamanda Hollanda vatandaşı olan bir yaşındaki Jina bebek, Filipinli çalışan Michelle Mendoza, evde misafir olan Süryani iş insanı Kerem Mîxayîl yaşamını yitirmişti. En son İran 26 Nisan 2014’te Federe Kurdistan’da Silemani’nin (Süleymaniye) Çemçemal ilçesine bağlı Kadir Kerem nahiyesindeki Kor Mor gaz sahasına drone ile saldırı düzenlemiş, sahada görevli 4 Yemenli hayatını kaybetmişti. Doğalgazı çıkaran BAE’li firma Dana Gaz üretimi bir süre durdurmuştu.
TAHRAN
