Musa Anter’in katledilmeden kısa bir süre önce düzenlenen bir gecede, elinden tutup birlikte şarkı söylediği görüntüleri sanal medyada dolaşıma giren Dengbêj Kazo, ‘Ben o görüntüleri yıllar sonra gördüğümde canım o kadar acıdı ki sanki hançer saplandı’ dedi
Amed’de, 20 Eylül 1992’de JİTEM tarafından katledilen yazar, gazeteci Musa Anter’in (Apê Musa) ölümün 32 yılı geride kalırken, ölümünden kısa bir süre önce çekilen ve beğeni toplayan görüntüler geçen yıl sanal medyada dolaşıma girdi. Yazar Mehmet Uzun için düzenlenen bir gecede çekilen görüntülerde, Canê Canê şarkısını seslendirilirken, sahneye gelen Anter, halay çekerek şarkıya eşlik ediyordu. O gece sahne alan ve söylediği şarkılarla Apê Musa’nın halayına ortak olan ise Dengbêj Kazo’ydu. Kazo, 32 yıl önce çekilen görüntüleri ve Apê Musa ile tanışmasını anlattı.
Anter’i “kalemi altın yazar” olarak nitelendiren Dengbêj Kazo, “Kalê Musa, halkını seven ve halkının yaşadığı tüm zulümleri kalemi ve yazılarıyla dile getiren bir insandı. Biz, hep onun yazılarını ve kitaplarını okuyarak büyüdük. Neredeyse bir nesil onun kitaplarını, yazdıklarını okudu. Benim de tek isteğim bir gün Apê Musa’yı canlı görmekti. Benim bu muradım birkaç kez gerçekleşti. Üç kez Apê Musa’nın bulunduğu bir yerde stranlar söyledim. Birincisi, İstanbul’da 1991 yılında düzenlenen Newroz programına katıldım. Çok büyük bir salonda program düzenlendi ve binlerce insan gelmişti. Orada yanımdan geçerken ‘Sen Kazo değil miydin?’ diye sordu. Benim kendisiyle ilk buluşmam ve yakından görmem o güne denk geldi. O gece yaptığı konuşmalar, insanlarla olan diyalogları onun ne kadar büyük bir halk yazarı, gazeteci olduğunu gösteriyordu. O dönemler bizim Koma Şirvan adında bir grubumuz vardı. İlk kasetimizi çıkardık, kasetimizi dinledikten sonra ‘Siz bu halkın yarası için merhem yapmışsınız, umarım bu halkın yaralarını iyileştirir. Sesinize kurşun işlemez. Yazı yasaklanıp yakılabilir, ama sizin söyledikleriniz kulaktan kulağa gider ve tüm halka ulaşır. Ses, genetik bir şekilde dededen çocuğa kadar ulaşır’ dedi. Bu sözler bizim için çok değerliydi. Apê Musa işte halkına, Kürt halkının sesine, sözüne, stranına bu kadar bağlı bir insandı” ifadelerini kullandı.
‘Apê Musa o gece çok eğlendi’
Apê Musa ile halay çekip şarkı söylediklerine dair görüntüleri anlatan Kazo, “Daha sonra da Mehmet Uzun için düzenlenen gecede bir araya geldik. İşte görüntüler, o geceye ait. O geceye çok sayıda insan katılmıştı. Ben de orada sahneye çıktım ve şarkı söyledim. Beni çağırdı ve ‘Sen tüm yaşamımı gözlerimin önünden geçirdin. Sen yaralarıma merhem sürdün’ dedi. Ben orada şarkılar söylerken Apê Musa çok eğlendi. Sonra sahneye çıktı, beni çağırdı ve birlikte halay çektik. Görüntüler kısa, ama sonrasında o insanların tamamı Apê Musa halay çekiyor diye halay tuttular. O geceden sonra bir kitabında makyajdan söz edecekmiş. Beni aradı ve makyajın Kürtçesini öğrenmek istedi. Makyajın isminin ‘şitaw’ olduğunu söyledim. Bana teşekkür etti ve buna bir yazısında yer verdi. Üçüncü buluşmamız ise Amed’deki Dilan Sineması’nda oldu. Sonrasında zaten şehit düştü. Apê Musa, halkını, kültürünü, dilini, sanatını ve kendisini bilen bir insandı. Elbette yazdıkları ve düşünceleri biz dengbêjler için de bir ilhamdı. O hazineden hepimiz faydalandık, o da dengbêjlerden faydalandı” diye konuştu.
‘Onu dilimizden düşürmemek gerekiyor’
Yıllar sonra o görüntülerle karşılaştığında çok duygulandığını anlatan Kazo, “Ben o görüntüleri yıllar sonra gördüğümde çok duygulandım ama bir o kadar da mutlu oldum. Benim canım o kadar acıdı ki sanki hançer saplandı. Diğer taraftan da benle Apê Musa’yı aynı halayda bir daha bir araya getirdiği için mutlu oldum. Çünkü görüntüleri herkes gördü ve herkes çok duygulandı. Bu benim için çok değerli ve önemliydi. Katledildikten sonra ben onun için bir şarkı söyledim. Çünkü daha dünyaya gelmemiş çocukların bile Apê Musa’yı bilmesi gerekiyor. Apê Musa’yı hiçbirimiz dilimizden düşürmemesi gerekiyor. Apê Musa bu kadar değerli olmasaydı bugün neredeyse her Kürt’ün gönlünde olur muydu? Halen bugün anılır mıydı? Ölümsüzlük böyle bir şeydir işte. Halkın gönlünde yer alan insan ölmez. Dünyada nerede Kürt varsa Apê Musa’yı tanıyordu. Çünkü Apê Musa, Kürt halkını bir gördü ve onlar için yazdı. Her Kürt’ün onu saygıyla hatırlaması ve yaşatması gerekiyor” dedi.
Haber: Adnan Bilen – Bazid Evren / MA
