Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aşırı sağ güçlendi. Faşist partiler çok sayıda ülkede oy yükseltti. Fransa’da Macron erken seçim kararı aldı. Paris’te anti-faşistler meydana çıkarak ‘Gençlik ayağa kalk’ dedi ve solcu partilerin birleşmesini istedi
Avrupa Parlamentosu seçimlerinden çıkan sonuçlara göre Avrupa’yı Adolf Hitler, Benito Mussolini, Francisco Franco, Antonio de Oliveira Salazar’ın artığı faşist partiler önemli güç elde etti. Yeni bir Nazi dalgası kapıda.
Kapitalizmin sömürgeciliği, yoksullaştırmaya ve ranta yönelik politikası, paylaşım savaşları, mülteci krizi, doğa talanı savaş Avrupa’da yeni bir faşist dalga yarattı. 4 gün süren Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde kesin olmayan sonuçlara göre faşist partiler yüksek oranda sandalyeler kazandı.
720 üyeli AP’de yeni üyeler beş yıl süreyle görev yapacak. Genel tabloya göre Hristiyan Demokratlar 184, Sosyalistler 139, faşisler 131 sandalye, Liberaller 80, Yeşiller 52, sol partiler 36 sandalye alıyor.
AP’ye 76 ile en çok parlamenter gönderen üçüncü ülke konumundaki İtalya’da ırkçı Başbakan Giorgia Meloni’nin neo-faşist partisi İtalya’nın Kardeşleri (FdI) yüzde 27,7’lik oy oranıyla ilk sırada yer aldı.
Elly Schlein liderliğindeki ana muhalefet Demokratik Parti (PD) ise yüzde 23,7 oy oranıyla AP seçimlerinde ikinci sıranın sahibi oldu. Muhalefetteki 5 Yıldız Hareketi’nin (M5S) oy oranı yüzde 11,1 olarak ölçüldü ve oy oranının 2022’ye göre gerilediği görüldü.
Almanya’da AfD ikinci
Almanya’da AP seçimlerini muhafazakar Hristiyan Birlik Partileri kazandı. Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) yüzde 23,8, Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) ise yüzde 6,4 oy alarak toplamda yüzde 30,2 oy oranına ulaştı. Nazilerin devamı Almanya için Alternatif Partisi (AfD) geçen döneme göre oyunu 4,9 puan artırdı ve yüzde 15,9’la en fazla oy alan ikinci parti oldu. Sosyal Demokrat Parti (SPD) yüzde 13,9, Yeşiller 11,9, Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) yüzde 6,4, Sahra Wagenknecht İttifakı-Anlayış ve Adalet İçin (BSW) ise yüzde 6, Hür Demokrat Parti (FDP) yüzde 5,1 oy aldı. Yeşiller partisi geçen seçime göre 8,6 puan kaybı ile büyük hezimet yaşadı. İktidarın diğer ortağı SPD 1,9 puan oy kaybederken Hür Demokrat Parti (FDP) 0,3 puan oy kaybı yaşadı. Sandık çıkış anketlerine göre AP’ye CDU 24, CSU 6, AfD 16, SPD 14, Yeşiller 12, BSW 6, FDP 5, Sol Parti 3 ve diğer partiler 10 milletvekili göndermeye hak kazandı.
İspanya’da merkez sağ
AP’ye Almanya, Fransa ve İtalya’dan sonra 61 ile en fazla parlamenter gönderen İspanya’da açıklanan resmi sonuçlara göre merkez sağdaki Halk Partisi (PP) birinci parti çıktı. PP 22, Sosyalist İşçi Partisinin (PSOE) 20, faşist Vox 6 sandalye aldı. aşırı sağcı 3’ü koalisyon hükümetinin küçük ortağı Sumar ittifakının, geri kalan 10’u da 5 siyasi parti arasında dağıtıldı. İspanya’da Temmuz 2023’te yapılan son genel seçimlere göre PSOE’nin oy oranı yüzde 31,68’den yüzde 30,19’a düştü. Vox 6 parlamenterini AP’ye gönderdi, Temmuz 2023’teki seçimlerde yüzde 12,38 olan oy oranı yüzde 9,62’ye geriledi.
Solda ilk kez AP seçimlerine katılan Sumar ittifakı 3 parlamenter, Podemos 2 parlamenter çıkardı.
Fransa’da erken seçim kararı
Fransa’da faşist Ulusal Birlik Partisi (RN) yüzde 31,50’lik oranla ve açık ara farkla birinci oldu. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un partisi Rönesans yüzde 15,2’lik oranla ikinci oldu. Partisinin yenilgiye uğramasının ardından açıklama yapan Macron, sonuçların “Avrupa’yı savunan partiler için iyi olmadığını” kabul etti ve 30 Haziran – 7 Temmuz tarihlerinde erken seçime gidileceğini duyurdu.
Macron meclisi feshedeceğini belirterek “Oylamayla, parlamenter geleceğimizin seçimini yeniden size vermeye karar verdim. O yüzden bu akşam Ulusal Meclisi feshediyorum” dedi.
Polonya’da üçüncü
Polonya’da Polonya Başbakanı Donald Tusk’ın liderliğini yaptığı Sivil Koalisyonun yüzde 38 oy alarak seçimi önde tamamladı. Eski Başbakan Mateusz Morawiecki’nin partisi Hukuk ve Adalet (PiS) oyların yüzde 33’ünü aldı, faşist Konfederasyon Partisi yüzde 11 ile üçüncü sırada yer aldı. Dördüncü sırada yüzde 8 oyla Üçüncü Yol, beşinci sırada yüzde 6’lık oyla Sol Partisi yer aldı.
Avusturya’da birinci
Avusturya’da faşist Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) oylarını yüzde 8,3 oranında artırarak yüzde 25,5 ile birinci sırada tamamladı. birinci parti oldu. Faşistler AP’deki sandalye sayısını 3’ten 6’ya çıkarttı. Ana muhalefet Sosyal Demokrat Partide (SPÖ) ise ciddi bir değişim yaşanmadı. 2019’a oranla yüzde 0,6 oranında oy kaybeden parti, yüzde 23,3 ile üçüncü parti olurken, sahip olduğu 5 milletvekilini korudu.
Portekiz’de Sosyalist Parti kazandı
Portekiz İçişleri Bakanlığı tarafından açıklanan resmi sonuçlara göre Sosyalist Parti (PS) yüzde 32,4, azınlık hükümetiyle iktidarda olan merkez sağ görüşlü Demokratik İttifak (AD) yüzde 31,95, faşist Chega yüzde 9,89, liberal görüşlü Liberal Girişim (IL) yüzde 8,51 oy oranıyla AP’ye parlamenter gönderdi.
Slovakya’da liberal-sol
Slovakya Seçim Komisyonu tarafından açılanan resmi sonuçlara göre AP seçimlerini muhalefetteki PS kazandı. PS, 15 Mayıs’ta silahlı saldırıya uğrayan ırkçı Başbakan Robert Fico’nun Sosyal Demokrat Partisi’ni (SMER) geride bırakarak, AP’ye 6 milletvekili gönderdi. SMER oyların yüzde 24,7’sini alarak ikinci parti oldu. Slovenya’da AP seçimlerini muhalefetteki Slovenya Demokrat Partisi kazandı
Çekya’da ANO oyların yüzde 26,1’ni alarak birinci parti oldu. Seçime ilk defa giren milliyetçi sağ ittifak Yemin ve Sürücüler isimli oluşum da oyların yüzde 10,2’ni aldı.
Yunanistan ve Hırvatistan
Yunanistan’da iktidardaki Yeni Demokrasi (ND) AP’de 7, ana muhalefetteki Radikal Sol Koalisyon (SYRIZA) 4, Panhelenik Sosyalist Hareket (PASOK) 3, Yunan Çözümü 2, Yunanistan Komünist Partisi (KKE) 2, Zafer Partisi, Özgürlük Rotası ve Mantığın Sesi Partisi birer sandalye elde etti. AP seçimlerinde Türklerin kurduğu Dostluk Eşitlik Barış (DEB) Partisi, Batı Trakya’da 3 ilden 2’sinde birinci çıktı.
Hırvatistan’da AP seçimlerinin kazananı iktidardaki merkez sağ parti HDZ oldu. HDZ AP’de 6, Sosyal Demokrat Parti (SDP) 4, Vatan Hareketi (DP) ve “Yapabiliriz” ittifakı birer sandalye elde etti.
Malta’da iktidardaki İşçi Partisi (PL) birinci sırada yer alsa da ikinci sırada çıkan ana muhalefetteki PN ile arasındaki oy farkı 8 bin 400’e geriledi.
Belçika’da istifa
Belçika’da genel seçimler de yapıldı. Belçika Başbakanı Alexander de Croo, genel seçimde partisi Flaman Open Vld’nin başarısızlığından duyduğu üzüntüyü dile getirerek, istifa etti.
Ursula von der Leyen: Merkeze sorumluluk yükledi
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AP seçimlerinin ardından EPP’nin listebaşı adayı olarak Genel Kurul salonunda basına hitap etti. Mensubu olduğu grubun birinci gelmesiyle seçim sonuçlarının güçlü bir Avrupa isteyenlerin çoğunlukta olduğu mesajını verdiğini vurgulayan von der Leyen, “Yani merkez yerinde duruyor ama sağdaki ve soldaki aşırıların da destek aldığı bir gerçek. Bu nedenle sonuç, merkezdeki taraflara büyük sorumluluklar yüklüyor. Amacım Avrupa’dan yana, Ukrayna’dan yana ve hukukun üstünlüğünden yana olanlarla bu yola devam etmek” dedi.
Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkede, Avrupa Parlamentosu (AP), 6-9 Haziran tarihlerinde sandık başına gidildi.
DIŞ HABERLER
