Anladığını anlatmak, anlatabilmek önemli bir konudur. Anlatmak ve anlaşılmak, insanların ait olduğu toplumun hiçbir döneminde olmadığı kadar zamanımızın ihtiyacıdır. Ama anlatmak öyle kolay bir iş değildir; birikim ister, kültür ister, hoşgörü ister. Başka bir deyişle sabır ve hoşgörü çerçevesinde anlatmak ve anladığını anlaşılır kılmak yetenek ister. Bir başkasına meram anlatmak yerine azarlamak ise, anlatmakta acze düşmek veya yapamadıklarını perdelemek için başvurulan bir yöntemdir.
Örnek mi? Meclis konuşmalarını izlerseniz, anlatabilenlerle çemkirenler ayrı kulvarda tarzını konuşturuyor. Ve her şey orta yerde.
Üstün görme
Azarlayanlar kendilerini makam, varlık, güç vb nedenlerden üstün gördüğü için azarlar. Hatta bu “karaktere” sahip olanlar bunu kendinde hak bile görür. Onun için anlatmaya gerek görmez. Kibri de buna el vermez zaten. Çemkirir! Acizliğini örtmek için azarlamasının işe yaradığını bile düşünür. Beceriksizliği ve kusuru, yapamadıklarını örtmede de kesin çözüm olacağına inanır ve onun için azarlar!
Halk arasında azarlama işine; “fırçalama veya fırça kayma” da denir. Fırçalamalardan çok veya az nasiplenenler kadar, sadece serzenişle kurtaranlar da oluyor. Bunların hangi kesime ait oldukları, onların az mı, sert mi, yoksa sadece serzenişe mi muhatap olacağını belirler. Sanayici ve tüccarlar serzenişle, durumu kurtarırken bazı brütüsler az bir azar, toplumun çok ezilen ve hakkı gaspedilenler ‘azar’ın çoğuna muhatap olurlar genellikle. Çiftçiler, çok ve sert azar işitenler sınıfına girer. Birkaç örnek.
– “Gözünüzü toprak doyursun”
– “Ananı da al git”
En son olarak da; Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Osmaniye’de Akdeniz Kahramanmaraşlılar Federasyonu’nu ziyaretinde, sulama konusundaki sorunlarını anlatan vatandaşa yanıt verirken, “Sen daha adını söyleyemiyorsun” demesi gibi. Gelin tarımda 2021 yılına göre 2022 yılı girdi fiyatlarındaki artışa bakalım.
– Gübre, % 226,63
– İlaç, % 110,51
– Tohum, % 98,99
– Hayvan yemi, %145,46
Bu tablonun nasıl düzeltileceğini, telafi edileceğini anlayıp, anlatmak mı – izah etmek mi- yoksa çemkirmek mi gerek?