Ameliyathanede bozkurt işareti yapılması ve Kürt hastaların kobay olarak kullanılması gibi vakalar, tıbbın evrensel etik standartlarına ve Hipokrat Yemini’ne aykırıdır. Bu tür davranışlar, toplumun doktorlara olan güvenini sarsar ve sağlık hizmetlerine erişimde eşitsizlik yaratır
Arslan Özdemir
“Tıbbın kutsal amacı, insanlığa hizmettir; ideolojik ve etnik ayrımcılık bu amaca gölge düşürür.”
Modern tıbbın temel taşlarından biri olan Hipokrat Yemini, doktorların mesleki etik standartlarını belirleyen ve tıbbi pratiği yönlendiren bir ilkeler bütünüdür. Ancak, ameliyathanede bazı doktorların bozkurt işareti yapmaları ve “Türk ışını” adı altında Kürt hastaları kobay olarak kullanmaları gibi vakalar, tıbbi etiğe ve sosyal sorumluluğa olan güveni sarsmaktadır.
Hipokrat Yemini, doktorların hastalarına zarar vermeme, gizliliği koruma ve adil olma gibi temel etik prensiplere bağlı kalacaklarına dair verdikleri bir sözdür. Bu yemin, tıbbın evrensel etik standartlarını belirler ve doktorların mesleki sorumluluklarını hatırlatır. Yeminin kökeni Antik Yunan’a dayansa da, modern tıpta hala geçerliliğini korumaktadır ve doktorların etik standartlarını belirler.
Temel İlkeler
Zarar Vermeme (Primum Non Nocere): Doktorların, hastalarına zarar vermemek için ellerinden geleni yapmaları gerektiğini ifade eder.
Gizliliği Koruma: Hastaların tıbbi bilgilerini gizli tutma yükümlülüğüdür.
Adil Olma: Tüm hastalara eşit ve adil muamele gösterilmesi gerektiğini belirtir.
Bozkurt İşareti: Sosyo-Psikolojik ve Etik Değerlendirme
Bozkurt işareti, belirli bir ideolojiyi ve kimliği simgeler. Bir doktorun ameliyathanede bu işareti yapması, tıbbi pratiğin tarafsızlığına ve hasta-doktor ilişkisine gölge düşürür. Bu davranış, hastaların doktorlarına olan güvenini zedeleyebilir ve sağlık hizmetlerine erişimde eşitsizlik yaratabilir.
Sosyo-Psikolojik Etkiler
Güvenin Zedelenmesi: Ameliyathanede belirli bir ideolojik işaretin kullanılması, hastaların doktorlarına olan güvenini sarsar.
Eşitsizlik: Bu tür davranışlar, sağlık hizmetlerine erişimde etnik ve ideolojik farklılıklar nedeniyle eşitsizlik yaratabilir.
Profesyonel Kimlik ve İdeolojik Kimlik: Sağlık çalışanlarının profesyonel kimliklerini ideolojik kimlikleriyle karıştırmaları, tıbbi pratiğin objektifliğini tehlikeye atar.
“Türk Işını” ve Kürt hastaların kobay olarak kullanılması
“Türk ışını” adı altında Kürt hastaların kobay olarak kullanıldığı iddiaları, tıbbi etiğin en temel ilkelerinin ihlal edildiğini gösterir. İnsanlar üzerinde yapılan deneylerin, bilimsel etik kurallara uygun olarak gerçekleştirilmesi gerekir ve bu kurallar, bireylerin rızası ve güvenliği üzerine kuruludur.
Etik ve İnsan Hakları İhlalleri
Rıza: Tıbbi deneyler, bireylerin rızası olmadan gerçekleştirilemez. Kürt hastaların rızası olmadan bu tür deneylere maruz bırakılması, tıbbi etiğe aykırıdır.
Güvenlik: Deneylerin, katılımcıların güvenliğini tehlikeye atmaması gerekmektedir.
Adalet: Belirli bir etnik grup üzerinde yapılan deneyler, etik ve insan hakları ihlallerine yol açabilir.
Hipokrat Yemini ve günümüz pratiği
Bu tür vakalar, Hipokrat Yemini’nin günümüz tıp pratiğinde ne kadar uygulandığını sorgulatır hale getiriyor. Yeminin temel prensipleri olan zarar vermeme ve adalet, bu tür uygulamalarla doğrudan çelişmektedir.
Doktorların sorumlulukları
Tarafsızlık: Doktorlar, ideolojik veya etnik önyargılardan bağımsız olarak, tüm hastalara eşit ve adil davranmalıdır.
Etik Prensiplere Bağlılık: Hipokrat Yemini’nin prensiplerine sadık kalmak, tıbbi etiğin korunması açısından hayati öneme sahiptir.
Ameliyathanede bozkurt işareti yapılması ve Kürt hastaların kobay olarak kullanılması gibi vakalar, tıbbın evrensel etik standartlarına ve Hipokrat Yemini’ne aykırıdır. Bu tür davranışlar, toplumun doktorlara olan güvenini sarsar ve sağlık hizmetlerine erişimde eşitsizlik yaratır. Doktorların mesleki kimliklerini ideolojik kimliklerinden ayırmaları ve Hipokrat Yemini’nin prensiplerine sadık kalmaları, hem tıbbi etiğin hem de toplum sağlığının korunması açısından hayati öneme sahiptir.
Öneriler
Eğitim ve Farkındalık: Doktorların etik eğitimleri artırılmalı ve Hipokrat Yemini’nin önemi vurgulanmalıdır.
Denetim ve Cezai Yaptırımlar: Etik ihlallerine karşı daha sıkı denetimler yapılmalı ve ihlal edenler için caydırıcı cezai yaptırımlar uygulanmalıdır.
Kültürel Duyarlılık: Sağlık hizmetlerinde kültürel ve etnik duyarlılıkların gözetilmesi, hastaların güvenini artırabilir.
