Günlük formundaki kitap, İran’da Jîna Mahsa Emînî’nin katledilmesiyle başlayan Jin Jiyan Azadî eylemlerinin kaydını tutmakta. Yazar bütün eylemleri Fransa’dan takip etmektedir. Sanal dünya, sosyal medya kolektifleri ve diğer çevrim içi ağlar günlüğe içerik sağlayan asıl öğeler
Arjin Yıldız
Chowra Makaremi’nin Sinem Özer çevirisiyle Otonom Yayıncılık’tan çıkan “Kadın! Yaşam! Özgürlük!” başlıklı kitabının en açıklayıcı ifadesi kamaşma aktivizmi olabilir. Bundan söz edeceğiz, ama önce kitabın biçim ve içeriğine dair birkaç kelam… Günlük formundaki kitap, İran’da Jîna Mahsa Emînî’nin katledilmesiyle başlayan Jin Jiyan Azadî eylemlerinin kaydını tutmakta. Yazar bütün eylemleri Fransa’dan takip etmektedir. Sanal dünya, sosyal medya kolektifleri ve diğer çevrim içi ağlar günlüğe içerik sağlayan asıl öğeler. Ayrıca, yazarın İranlı olması, uzaktan da olsa sürecin bir parçası olabilecek kadar gayretli haber takibi, bulunduğu ülkedeki ilgili her eylemde yer alması ve titiz çevrim içi ağ takipleri günlük formundaki çalışmanın ortaya çıkmasındaki diğer öğelerdirler.
Günlük, eylemlere ve bu eylemlerin yazarın dünya tasavvurundaki yerine ilişkin olduğu için eylemlere yönelik bütün yorum protokolleri angaje bir siyaset terminolojisinin belirleyiciliği altındadır. Bu angaje siyaset terminolojisi kamaşma aktivizmi olarak ifade edilen ve sonuç bölümünde değineceğimiz tespitin de bir yönüdür. Makaremi, annesi ve teyzesi İran rejimi tarafından öldürülmüş, babası Fransa’ya sürgün edilmiş, antropoloji eğitimi almış bir siyaset bilimci ve yönetmen. İran’daki sosyo-politik hareketler ve göç yazarın entelektüel ilgilerinin merkezindedir. Yazar sosyo-politik hareketleri bir tür aktivizm olarak kavramakta ve önermektedir; Queer, hackerlar ve çevrim içi ağlar örgütleyen çeşitli kolektifler yazarın siyaseti kavrayış biçiminin asli unsurları olarak görünmektedirler. Bu kolektivizme iliştirilmiş epistemolojik prensip ve ilkeler de bulunmaktadır.
Jin jiyan azadî muhalefeti
Aktivizm olarak kavranan siyasetin bilgi kuramsal yönü karşı-arşivler, karşı-hafızalar, saymakla bitmeyen bedenler ve kesişimsellik olarak ifade bulmaktadır. Bu siyaset terminolojisinin Günlük boyunca iki işlevi yerine getirdiği takip edilebiliyor. İlkin Şah sonrası İran’ın toplumsal yapısı ve buradaki muhalif yapıların başına gelenlerin bilançosu kayıt altına alınmaktadır; ikinci olarak, Jin Jiyan Azadî’nin yeşerttiği yeni muhalefet biçimlerinin önceki muhalif yapılardan ayrılan, onu ileriye taşıyan kısımları ele alınmaktadır. Bu yorumlama ve kavrayışa kamaşma aktivizmi diyeceğiz.
Kamaşma aktivizmi
Yazar, kadın özgürlükçü paradigmanın hem formülü hem de sloganı olan ifadeyi kaynağına iade etmiş, bununla ilgili bir soybilim tartışmasını da kayıt altına almıştır. Kitabın başlığı ve içeriği arasındaki orantısızlık da burada ortaya çıkmaktadır. Kapitalist moderniteye karşı demokratik modernite, ahlaki-politik toplum gibi düsturlar hem teorik model itibariyle hem de pratik ölçü ve doğrultular itibariyle radikal siyaset talebi olarak ortaya çıkmaktadırlar. Yazarın Jin Jiyan Azadî formülüne gösterdiği ilgi, formülasyona yaklaşımı ve yorumlayışı formülün kendi asıl kaynağına oranla son derece nahiftir. Kimi düşünürlerin geç kapitalizmin kültürel mantığı olarak çerçevelediği ve kamaşmalar, yasın hazza hazzın yasa bir çırpıda tahvil olduğu akışkan, kırılgan modeller olarak görünür olan post modern mantık günlüğün yorum protokollerinin kaynağıdır. İşte siyasetin bu post modern biçimini kamaşma aktivizmi olarak adlandırıyoruz. Bütün bunlarla beraber günlüğün, formülasyonun İran toplumunun bir kesimi tarafından nasıl kavrandığının, bu kavrayışın ne tür bir siyaset önerdiğinin bir çeşitlemesi olarak okunması gerekir.
