AİHM, HDP eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ ve tutuklanan diğer milletvekillerinin dava dosyasında kararını 8 Kasım’da açıklayacak
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ ve diğer tutuklanan milletvekilleri hakkında kararını 8 Kasım’da açıklayacak. AİHM, halen bir kısmı cezaevinde bulunan milletvekillerinin avukatlarından Reyhan Yalçındağ Baydemir’e yaptığı bildirimde, söz konusu kararların 8 Kasım’da açıklanacağını bildirdi.
AİHM Büyük Daire, HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş başvurusu ile birleşen diğer milletvekillerinin dosyasında sadece Demirtaş kararını Aralık 2020’de açıklamıştı. AİHM, 8 Kasım’da, 4 Kasım 2016’da yapılan operasyon ardından tutuklanan diğer HDP’li milletvekilleriyle ilgili kararını açıklayacak.
AİHM’in bildirimine dair konuşan avukat Reyhan Yalçındağ Baydemir, “Zaten gerek büyük daire gerekse de akabinde 40 milletvekilinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına dair AİHM verdiği ihlal kararları doğrultusunda karar verecek. Siyasi sebeplerle tutuklama yasağı, hukuka aykırı tutukluluk, ifade özgürlüğü, toplanma ve örgütlenme hakkının ihlali ile seçilme hakkının ihlali gerekçeleriyle yaptığımız başvurularda AİHM ‘in benzer kararlar vereceği açık. Aradan geçen zaman içinde yaşanan bu kadar hukuk gaspı bir kez daha yeni kararlarla açığa çıkmış olacak” dedi.
Ne olmuştu?
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla 12 Nisan 2016’da Anayasa’da yapacağı geçici bir değişiklikle Kürt siyasetine yönelik operasyonun temel taşları döşendi. AKP’li 316 milletvekilinin imzasıyla Meclis’e sunulan dokunulmazlıkların kaldırılması teklifine, CHP “Anayasa’ya aykırı ama evet” diyerek destek verdi. Anayasa değişikliği, 20 Mayıs 2016 tarihinde 376 oyla kabul edildi. Meclis’te kabul edilen değişiklik, Erdoğan’ın ilk kez tek başına iktidar olmayı kaybettiği seçimlerin yıldönümü olan 7 Haziran 2016 tarihinde onandı.
4 Kasım’da operasyon başlatıldı
Anayasa değişikliğinin ardından 55 HDP’li milletvekili hakkında Meclis’e gelen fezleke sayısı 510’a çıktı. Değişikliğin yürürlüğe girmesiyle ilk olarak 22 Haziran’da HDP milletvekilleri Ahmet Yıldırım ve Burcu Özkan ifadeye çağrıldı. 30 Haziran’da ise HDP dönemin Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ifadeye çağrıldı. Darbe mekaniğinin devreye girmesi ardından gelişen15 Temmuz 2016’daki Darbe Girişimi sonrasın da Erdoğan, “Allah’ın lütfu” diyerek, 20 Temmuz 2016’da Olağanüstü Hal (OHAL) ilan etti. AKP’nin iktidara geldiği 3 Kasım’ı 4 Kasım’a bağlayan gece, Diyarbakır, Bingöl, Hakkari ve Van savcılıkları siyasi darbe sürecini başlattı.
İlk olarak dönemin HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ, ardından HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş gözaltına alındı. Aynı gece gözaltına alınan Grup Başkanvekili İdris Baluken, milletvekilleri Selma Irmak, Leyla Birlik, Gülser Yıldırım, Abdullah Zeydan, Ferhat Encü, Nihat Akdoğan ve Nursel Aydoğan, daha sonra çıkarıldıkları mahkemece tutuklandı. Sonrasında devam eden operasyonlarda, 11 Aralık 2016 tarihinde HDP Grup Başkanvekili Çağlar Demirel ve milletvekili Besime Konca, Meclis çıkışında gözaltına alınarak tutuklandı. HDP’li Burcu Çelik Özkan ise 19 Nisan 2017’de Muş’ta tutuklandı.
AİHM kararı uygulanmadı
HDP’li seçilmişler AİHM başvurularda bulundu. AİHM’e yapılan başvurulara dair ilk karar 20 Kasım 2018 tarihinde Demirtaş hakkında çıktı. Demirtaş’ın siyasi nedenlerle tutuklandığına karar veren AİHM, derhal serbest bırakılması yönünde karar verdi. Erdoğan’ın “karşı” hamlesiyle Demirtaş’ın aldığı 4 yıl 8 ay hapis cezası, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi tarafından onaylandı ve Demirtaş hükümlü hale getirildi.
Yine tutuklama kararı
AİHM Büyük Daire’de görülecek duruşma öncesi, Demirtaş’ın yargılandığı Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi, avukatların dahi katılmadığı duruşmada tahliye kararı verdi. 18 Eylül 2019’de görülen AİHM Büyük Daire’si sonrası Demirtaş’ın tahliyesi edilmesi beklenirken, yargıya bir müdahale daha geldi. Yüksekdağ ve Demirtaş hakkında 20 Eylül 2019 tarihinde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 6-8 Ekim Kobanê eylemleri gerekçesiyle yürütülen soruşturmada tutuklama kararı verildi.
AİHM’e karşı ikinci hamle
AİHM Büyük Daire kararı öncesi de AKP iktidarı 6 yıl 3 ay derdest olan Kobanê Davası’nı genişleterek, mükerrer soruşturma ile Kürt siyaset ve dostlarına yönelik operasyon gerçekleştirildi. AİHM Büyük Daire 22 Aralık 2020’de Demirtaş hakkında ihlal kararı vererek, tahliye edilmesine hükmetti. AİHM tarafından Kobanê Davası’na gerekçe yapılan tweetlerde suç olmadığı tespitleri de yapıldı. AİHM kararının ardından hızla devreye giren yargı, bir kez daha şaşırtmadı. HDP’nin kapatma gerekçesi yapılan Kobanê iddianamesi, 7 Ocak 2021’de kabul edildi.
ANKARA-MA
