Türkiye’yi S-400 konusunda sık sık uyaran ABD, bu kez süre verdi. ABD Savunma Bakanı Shanahan, Hulusi Akar’a gönderdiği mektupta, 31 Temmuz’a kadar anlaşmadan vazgeçilmezse ne yapacaklarını sıraladı
ABD ve Türkiye arasında Ankara’nın Rusya’dan satın aldığı S-400 füze savunma sistemleri konusunda görüş ayrılıklarının derinleşmesi üzerine ABD’den Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasına yönelik adım geldi. Önceki gün Reuters haber ajansının servis ettiği haberde Arizona’da F-35 eğitimi alan Türk pilotların geri yollanacağı yazılırken, bu kez ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan’ın, Türk Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’a yazdığı mektup servis edildi. Mektupta, Amerika’da F-35 eğitimi alan Türk pilotların 31 Temmuz’a kadar ayrılacakları ve program kapsamında yeni eğitim verilmeyeceğini bildirdi. Shanahan’ın imzasını taşıyan mektup ve mektuba iliştirilen belgede Türkiye’nin Rusya’dan S-400 savunma sistemi almaktan vazgeçmemesi halinde Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasına yönelik başka hangi adımların atılacağına yer verildi.
Haziran ayında 20, Temmuz ve Kasım ayları arasında da 14 olmak üzere toplam 34 öğrenci pilotun Amerika’ya eğitim için gitmesi planlanıyordu. Shanahan, Akar’a yazdığı mektupta Türk pilotlara artık eğitim verilmeyeceğini açık bir şekilde ifade etti.
‘Artık gerek kalmadı’
Mektuba iliştirilen ve “Türkiye’nin F35 Programından Çıkarılması” adını taşıyan belgede “Bu eğitimler artık gerçekleşmeyecek çünkü Türkiye’nin F35 programına katılımını askıya alıyoruz. Artık bu sistemlerin kullanılmasında yeterlilik kazanılması gibi gereksinim olmayacak” ifadeleri kullanıldı. Shanahan mektubunda Arizona’daki Luke Hava Üssü’nde ve Florida’daki Eglin Hava Üssü’nde F-35 eğitimi alan 42 Türk öğrenci pilotun da 31 Temmuz’a kadar Amerika’dan ayrılması gerekeceğini bildirdi.
Hala seçeneğiniz var
Ankara’yı Moskova ile yaptığı S-400 anlaşmasının NATO ile ilişkilere ve Türkiye ekonomisine zarar verme tehlikesi taşıdığı ve Rusya’ya fazla bağımlı hale gelinmesiyle sonuçlanması riskinin olduğu konusunda bir kez daha uyaran Shanahan “Değerli ilişkimizi korumak istesek de, Türkiye S-400’leri alması halinde F-35’leri alamayacak. S-400 konusunda hala yön değiştirme seçeneğiniz var” ifadelerini kullandı. Shanahan mektubunda Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasına yönelik adımların Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele adı verilen ve CAATSA şeklinde kısaltılan yasa kapsamında yaptırımlardan ayrı olduğunu vurguladı. CAATSA kapsamında Türkiye’ye yaptırım uygulanması konusunda Kongre’de her iki partide de kararlılığın olduğunun altını çizdi.
Toplantıya da katılmayacaklar
ABD Savunma Bakan Vekili Shanahan mektuba göre, Amerika F-35 programında yer alan bütün hükümet ve savunma sanayi liderlerinin programın performansını değerlendirmek üzere katılacağı CEO toplantısına Türkiye’nin katılmasını da planlamıyor. Söz konusu toplantı 12 Haziran’da yapılacak. Shanahan mektubunda F-35 programına ilişkin belgelerde yapılacak güncellemelerin de Türkiye’nin katılımı olmadan yapılacağını belirtti.
Parçaları başkası üretecek
Türkiye F-35 programının ortaklarından biri olarak toplam değeri 9 milyar doları bulan 100 F-35 savaş uçağı almayı planladığını bildirmişti. Türk savunma sanayi şirketleri iniş takımı, yakıt haznesi gibi parçalar dahil olmak üzere F-35 uçaklarının yaklaşık 937 adet parçasını üretiyor. ABD F-35 savaş uçaklarının Türkiye tarafından üretilen parçalarının üretimini de başka bir yere taşımayı planlıyor. Pentagon, Shanahan’ın mektubuna iliştirilen belgede de ortaya konulan takvime uyduğu taktirde, Türkiye’nin programdan çıkarılmasının F-35 programına etkisini en aza indirebileceği kanısında.
WASHINGTON
