ABD ile Rusya arasında Ukrayna üzerinden başlayan restleşme üzerine ABD ordusunu da teyakkuza geçirdi. NATO Mukabele Gücü’nün aktif hale getirilmesi durumunda destek sağlamak üzere 8500 askeri teyakkuza geçirdi
Pentagon Sözcüsü John Kirby, Ukrayna krizinde beklenmedik durumlara karşı NATO Mukabele Gücü’nün aktif hale getirilmesi durumunda destek sağlamak üzere 8 bin 500 askeri teyakkuza geçirdiklerini açıkladı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile ABD ve Avrupalı liderler, video konferans yöntemiyle Rusya-Ukrayna krizini görüştü.
Rusya’nın Ukrayna sınırına yaptığı askeri yığınağa son vermesi çağrıları yapan, buna karşılık Ukrayna’nın NATO’ya alınmaması ve Rusya’ya yakın ülkelerdeki NATO birliklerinin çekilmesi yanıtı alan ABD, NATO’nun doğu kanadını güçlendirmek üzere askerlerini harekete geçirme kararı aldı.
Günlük basın toplantısında Rusya’nın Ukrayna sınırında gerilimi tırmandırdığını belirten ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) sözcüsü Kirby, “Başkan’ın talimatı üzerine ve Bakan Austin tavsiyesi doğrultusunda ABD, orduyu yurt içinde ve dışında teyakkuza geçirmek üzere adımlar attı. Bu minvalde, harekete geçirilmesi halinde NATO Mukabele Gücü’ne destek de dahil olmak üzere bir dizi beklenmedik duruma yanıt vermeye hazırlar” dedi.
Kirby, şu aşamada 8 bin 500 askerin teyakkuza geçirildiğini, bu askerlerin sadece NATO Mukabele Gücü’nün aktif edilmesi halinde sevk edileceğini kaydetti. Kirby, bu askerlerin ABD’den gönderilebileceği gibi bölgeden de kaydırılabileceğini kaydetti.
Bu askerlerin veya ABD ordusunun başkaca bir gücü Ukrayna’ya gönderme planı olup olmadığına ilişkin bir soruya yanıt veren Kirby, daha önce ABD Başkanı Josph Biden’ın da bu yöndeki açıklamasını hatırlatarak bu yönde bir planın olmadığını söyledi. Kirby, “Bildiğiniz gibi Ukrayna’da halen bazı eğitim ve destek kuvvetimiz var ve onlar işlerini yapmaya devam ediyor” dedi.
ABD’nin zaten Rusya’yı ağır ekonomik yaptırımlarla caydırmaya çalıştığını anlatan Kirby, teyakkuza geçirilen gücün sadece NATO’ya olan bağlılıklarına yönelik güçlü bir mesaj olduğunu kaydetti.
Birliklerin kabiliyetleri
Teyakkuza geçirilen birliklerin kabiliyetlerine ilişkin bir soruya Kirby, hazırlanan askerlerin muharebe takımları, lojistik destek, sıhhiye, havacılık, istihbarat, gözetleme ve keşif ile ulaştırma birliklerinden oluşan kompozit bir güç olduğunu belirtti. Kirby, Ukrayna sınırında olan bitene dair de ellerinde net bir resim olduğunu ve Rusya’nın Ukrayna saldırısının pek yakın olduğunu söyledi.
Diplomatik personelin tahliyesi
Biden yönetimi Ukrayna’daki elçilik çalışanlarının yakınlarına ülkeyi terk etmeleri çağrısı da yaptı. ABD ayrıca vatandaşlarını, bölgede süren gerginlik yüzünden, Ukrayna ve Rusya’ya seyahat etmemeleri konusunda uyardı.
ABD Dışişleri Bakanlığı kararın bir tahliye stratejisi kapsamında alınmadığını, ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda “çalışanlarını ülkeden çıkaramayacak durumda” olacağını açıkladı. Açıklamada, bölgede güvenlik koşullarının “öngörülemez ve kısa sürede kötüleşebilecek durumda olduğu” kaydedildi.
İngiltere de, Rusya’nın Ukrayna’ya olası bir müdahalesine karşı Kiev büyükelçiliğindeki personelini çekmeye başladı. İngiltere Dışişleri Bakanlığı, henüz büyükelçilik çalışanlarına yönelik doğrudan bir tehdit olmadığını belirtse de, ilk etapta büyükelçilik personelinin yaklaşık yarısını çekme kararı aldı.
Ukrayna personel çekme durumlarını “çok erken” ve “aşırı ihtiyatın göstergesi” diye tanımladı.
Avrupalı liderler görüştü
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile ABD Başkanı Joseph Biden ve Avrupalı liderler 24 Ocak’ta video konferans yöntemiyle Rusya-Ukrayna krizini görüştü. Görüşmede, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik daha fazla saldırganlığının, çok ciddi sonuçları olacağı konusunda görüş birliğine varıldı. Diplomatik çabaların sürmesi gerektiğinin altı çizildi.
1 saat 20 dakika süren görüşmenin ardından açıklama yapan NATO Sekreteri Stoltenberg, “Verimli bir görüşme oldu. Rusya daha fazla ileri giderse ağır sonuçları olacak” dedi.
Normandiya formatı
Almanya ve Fransa’nın açıklamalarında da, diplomatik çabaların sürmesi gerektiğinin altı çizildi. Normandiya formatındaki toplantıların devam etmesi gerektiği vurgulandı. 26 Ocak 2022 günü Paris’te danışmanlar düzeyinde Normandiya formatı gerçekleşecek.
Aynı gün Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları da Brüksel’de bir araya geldi. ABD Dışişleri Bakanı Blinken’ın da video konferans yoluyla katıldığı toplantının ardından, AB Yüksek Temsilcisi Borrell açıklama yaptı. Borrell, Rusya’nın saldırı tehlikesinin arttığını düşünmediğini, önceliklerinin diplomasi olduğunu vurguladı.
Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya’ya karşı yaklaşımın 3 ayağı olduğunu ifade etti. İlkinin diplomasi ve diyalog olduğunu dile getiren Borrell, bu seçeneğin işe yaramaması durumunda AB’nin Rusya’ya vereceği yanıt konusunda oldukça ileri bir konumda olduğunu söyledi. “Güçlü bir birlik içerisinde, sadece AB içinde değil, uluslararası olarak hızlı ve kararlı bir eylem olacak” diyen Borrell, son olarak Ukrayna’yı hem mali hem diğer yönlerden destekleyeceklerini, AB Komisyonunun genişlemeden sorumlu üyesi Oliver Varhelyi’nin Ukrayna’yı ziyaret edeceğini ve bu ülkeye desteğin diğer yolları üzerinde çalışacağını söyledi. Borrell, “Gerekli görülürse Ukrayna’yı siber ve hibrit tehditlerle mücadele konusunda desteklemek için bir misyon görevlendirmeye hazırız. Caydırıcılığın bir bölümü, bilgi vermemektir. Endişe etmeyin, yaptırımlar uygun zamanda kararlaştırılacak ve uygulanacak” dedi.
NATO kararı
ABD açıklaması NATO kararından sonra geldi. NATO 24 Ocak 2022 günü Ukrayna ile Rusya hattında kriz tırmanırken, NATO Doğu Avrupa’ya, “Rusya’ya karşı caydırıcılığı ve güvenliği artırmayı” gerekçe gösterip ek askeri güç gönderme kararı aldı.
‘Yıldırım Harekatı’
İngiltere Başbakanı Boris Johnson da 24 Ocak’ta yaptığı açıklamada Rusya’nın, Ukrayna’ya “Yıldırım Harbi” planladığını belirterek şunları söyledi: “Ama aynı zamanda Ruslar açısından Ukrayna’yı işgal etmenin acılı, şiddetli ve kanlı bir iş olacağı mesajını da iletmemiz gerekiyor. Bence Rusya’daki insanların bunun yeni bir Çeçenistan olabileceğini anlaması çok önemli. Birkaç kez Ukrayna’ya gittim, o ülkenin insanlarını biraz tanıyorum ve savaşacaklarını düşünüyorum. Ama aynı zamanda Ukrayna’ya yönelik herhangi bir işgalin, herhangi bir boyuttaki herhangi bir saldırının masrafsız olmayacağını Rusya’ya da anlatmalıyız. Can kayıpları olacaktır.”
Kırım işgali senaryosu
Ukrayna, NATO ülkeleri ve ABD, Rusya’nın 2014’te Kırım’ı işgal etmesi ardından ilhak etmesi senaryosunun bu kez Donbass bölgesinde tekrarlanacağını düşünüyordu. Rusya Donbass sınırına askeri yığınak yapıp tatbikatlar icra edince Ukrayna NATO’ya üye yapılması çağrısı yaparken askeri destek istiyordu. ABD ve İngiltere dahil olmak üzere birçok ülke de Ukrayna’ya mühimmat ve askeri birlik tedarik ederken, Almanya Ukrayna’ya silah desteği vermeyeceğini ilan etmişti.
Japonya ile ABD tatbikatı
Öte yandan Japonya ile ABD donanmaları güneybatıdaki Okinawa eyaleti açıklarında ortak tatbikat düzenledi.
Japonya Deniz Öz Savunma Kuvvetleri’ne (MSDF) ait Hyuga destroyerinin katıldığı tatbikata ABD’ye ait USS Carl Vinson ile Abraham Lincoln uçak gemileri dahil 10 donanma unsuru yer aldı. Japonya Savunma Bakanlığı Aralık 2021’de, söz konusu sularda seyreden Çin’e ait bir uçak gemisinde savaş uçaklarının iniş kalkış talimi yaptığını duyurmuştu.
DIŞ HABERLER
