Bir yılını dolduran ‘yeni sisteme’ ilişkin tartışmalar sürerken, 5.3 milyon kamu çalışanının yanıtlaması için Saray’ın yaptırdığı anket tepkilere yol açtı. Sistemin başarılı olup olmadığına ilişkin sorulan sorular ‘fişleme’ olarak değerlendiriliyor
Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi tarafından 5.3 milyon kamu çalışanının yanıtlaması talebiyle yapılan Kamu Çalışanları Anketi yapıldı. Ankete katılım geçtiğimiz günlerde sona erdi. Ankette sorulan soruların içeriği ile ilgili fişlemeye girişildiği tartışması yaşanıyor. Gazeteduvar’da yer alan habere göre ankette “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin başarılı bulunup bulunmadığı’’, “Hükümet sistemindeki değişikliğin, kamu çalışanlarının hayatlarını nasıl etkilediği’’, “Çalıştığı kuruma sadakat göstermenin görevi olduğunun düşünülüp düşünülmediği’’ gibi sorular yöneltilerek katılımcılardan, “Katılmıyorum… Kesinlikle katılmıyorum… Katılıyorum… Kararsızım… Bilgim yok” gibi yanıtlar vermeleri istenildi.
Kamu çalışanlarından kimlik numaraları vb. kişisel verilerin istenildiği anketle ilgili tartışmalar devam ederken, İzmir Barosu İnsan Haklarından Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Av. Deman Güler ve anketi dolduran memurlar Gazete Duvar’dan Nuray Pehlivan’a konuştu. Normal koşullarda kamu kurumlarında çalışan bireylere kurumun işleyişi ile ilgili görüşlerinin sorulmasının çok doğal olduğunu savunan avukat Güler, anket konusunun bir siyasal sistem değerlendirmesine kadar getirilmesinin ise geçiştirilecek bir şey olmadığını söyledi. Güler şöyle konuştu: “Demokratik toplumlarda bireylere kendilerini ilgilendiren konulara dair sorular sorulması olağan bir uygulamadır. Bu sorular, bir sistemin işleyişi ya da yeni uygulamaya konmuş bir anayasa değişikliğiyle de ilgili olabilir. İnsanlar isterlerse bu tür anketlere katılır ve fikirlerini paylaşırlar.
Buna kimsenin itirazı yok! Ancak bu yapılanın özellikle kişisel verilerin de paylaşılması zorunlu tutularak memurlardan talep ediliyor olması gerçekten sağlıksız. Söz konusu ankette kamu çalışanlarına ‘Cumhurbaşkanlığı Sistemini’ başarılı bulup bulmadıkları ile ilgili ‘Katılıyorum… Katılmıyorum… Kararsızım… Kesinlikle katılıyorum…’ ya da ‘Bilgim yok…’ gibi açık uçlu olmayan, dolayısıyla insanları mutlaka bir cevap vermek zorunda bırakan bir soru sorulmuş. Bu sistem değişikliği, bir anayasa değişikliği şeklinde getirildi ve halk oylamasından geçti. Halk oylamasının hangi şartlarda yapıldığı ayrı bir tartışma konusu. Ama bugün yapılan anketle insanların aklına şu geliyor: Acaba burada bir fişleme mi yapılıyor?”
‘İyi niyetli değil’
Anketin kamu personeline kendi kamu kurumları ile ilgili soru sorulmasını aşan bir boyutu olduğunu söyleyen Güler, katılımcıların TC kimlik numaralarının istenmesi, kişisel verilerin de paylaşımı anlamına geldiğini belirtti. Güler, ülkenin içinde bulunduğu ağır koşullardan kaynaklı yapılan çalışmanın iyi niyetli bir çalışma olarak kabul edilemeyeceğini ifade etti. Yapılan anketin bir fişleme riski yaratacağını vurgulayan Güler, “Madem kamu personelinin ya da yurttaşların görüşlerini o kadar çok merak ediyorlar; bu görüşler normal demokratik toplumlarda sivil toplum örgütleri, meslek odaları ve sendikalar aracılığı ile dile getirilir. Bugüne kadar hangi sendikayı dinlediler? Hangi gerçek meslek örgütü ile birlikte çalıştılar? Mesela İzmir Barosu olarak bizi çağırıp Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne dair görüşlerimiz ne zaman soruldu?” dedi.
‘Rahatsız edici soru’
“Gerçekten kamu kuruluşlarının durumunu anlamak isteseler, bağımsız bir kuruma yaptırır, e-Devlet üzerinden yapmazlardı” diyen bir kamu çalışanı, yeni sistemle ilgili soruya fişlenme korkusuyla “Fikrim yok’’ demek zorunda kaldığını söyledi. Kamu çalışanı şunları dile getirdi: “Çalıştığım kurumda personele gönderilen e-postalarla bu anketi e-Devlet üzerinden doldurmamız istendi. Hemen her gün hatırlatma gönderildi. Sonunda mecbur olduğumu düşünüp anketi açtım. Önce çalıştığımız kurumun işleyişi ile ilgili soruları normal karşılayıp cevapladım. Sonra doğrudan cumhurbaşkanlığı yönetim sisteminin işleyişi ile ilgili sorular başladı. Özellikle 35. soru rahatsız ediciydi. Kimlik bilgilerimle girdiğim bir ankette ‘Yeni sistemi başarılı bulmuyorum’ demenin muhalif olarak fişlenmeme neden olacağını düşündüğüm için ‘Fikrim yok’ demek zorunda kaldım. Ama kamuda çalışanların çoğunluğu fişlenmemek için yeni sistemi başarılı buldukları şeklinde cevap verecekler. Yönetim de bunu ‘Anket yaptık, çalışanlar sistemden memnun’ şeklinde lanse edecek.”
‘Gözüm yemedi’
Ankete katılan bir öğretmen tepkisini dile getirdi. Bu mevcut korku ortamı içinde hiç kimsenin gerçek düşüncelerini yazacağını düşünmediğini söyleyen bir öğretmen ise, “Benim gözüm de doğru yanıtları vermeyi yemedi açıkçası’’ dedi.
‘Doğru yanıt vermedim’
Ankete katılan bir memur, sistem üzerinden sürekli karşısına çıktığı için sonunda mecbur kalıp soruları yanıtladığını anlatarak şöyle dedi: “Sistemi her açtığımda bir türlü kapatamadım. Sonra ‘En iyisi gireyim de şundan kurtulayım’ dedim. Bir fişlenme olayı hep kafamın içinde gezdiği için o minvalde cevap verdim. Cumhurbaşkanlığı Sistemi ile ilgili soruyu gördüğümde bu anketin bir şekilde değerlendirileceğini düşündüm. Hedefi belli olan bir soru! Maaşınızdan memnun musunuz sorusuna verdiğim çok net ‘Hayır’ yanıtının dışında soruların hiçbirisine doğru yanıt vermedim!”
HABER MERKEZİ