Bingöl’de ,’kentsel dönüşüm’ kapsamına alınan Kültür Mahallesi’nde evleri yıkılan 921 aile, 3 yıldır evsiz.
AKP’li Bingöl Belediyesi, kent merkezinde yer alan Kültür Mahallesi’ni “Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi” kapsamında 5 Aralık 2011’de “Kentsel Dönüşüm ve Toplu Konut Alanı” olarak ilan etti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün yazısıyla birlikte Meclis’e gönderilen proje kabul edilerek, Bakanlar Kurulu’nun 2017/9851 sayılı kararına istinaden 17 Mart 2017’de Resmi Gazete’de yayınlandı. Kararla Kültür Mahallesi’nde 151 dönümlük alan, “riskli alan” olarak ilan edildi.
Mahalle şantiye alanından öteye gidemedi
Akabinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın oluru ile 30 Mayıs 2017’de, projenin hazırlanması ve gerçekleştirilmesi için dönemin Bingöl Belediyesi Başkanı Yücel Barakazi yetkilendirildi. Kentte 1971 yılında yaşanan depremin ardından Kültür Mahallesi’nde inşa edilen konutların ‘afet riski’ altında olduğu gerekçesiyle “Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi” adıyla proje hazırlandı ve mahalle kentsel dönüşüme açıldı. Ancak 2017’de mahallenin boşaltılmış olması ve 921 aileye ait 295 binanın yıkılmasına rağmen proje, şantiye alanına dönüşen bir mahallenin ötesine geçemedi.
Göstermelik çalışma
Yıllardır moloz yığınlarının mahallelerinin ortasında durmasından ve hiçbir çalışma yapılmamasından şikayet eden mahalle sakinlerinin anlatımlarına göre, seçime yönelik olarak sadece 31 Mart öncesinde birkaç kepçe mahalleye getirilip, çalışıldığı görüntüsü verildi. Yıkılan evlerinin yerine yenileri yapılmayan Kültür Mahallesi sakinleri, yıkılan evlerinin molozları üstünde yaşadıkları mağduriyeti Mezopotamya Ajansı’danm Arjin Dilek Öncel ve Aydın Atay’a anlattı.
‘Verilen sözler tutulmadı’
Kentsel dönüşüm projesi dolayısıyla 3 yıl önce evini boşaltmak zorunda kaldığını dile getiren Sultan Yürekli, deprem riski taşıdığı gerekçesiyle evlerini boşaltmayı kabul ettiklerini, ancak belediye tarafından kandırıldıklarını ifade etti. Evlerinin yıkılması karşılığında yaptıkları sözleşmede 1 yıl içinde evlerinin kendilerine teslim edileceğini, bu süre zarfında ise kira yardımlarının süreceği sözü verdiliğini söyleyen Yürekli, ancak verilen sözlerin tutulmadığını belirtti. Yürekli, “Evler teslim edilinceye kadar kaldığımız yerlerin kiralarını ödeyeceklerini söylediler, ancak ilk 7 ay kiralarımızı ödemediler. Şimdi ise 4 aydır kiralarımız ödenmiyor. Eşim hasta ve çalışmıyor. Bu yüzden kiramızı ödeyemediğimiz için çadır kurmayı düşünüyoruz” diye konuştu. Uzun yıllardır bu mahallede yaşayan 80 yaşındaki Mercan Başbay da, evi yıkıldıktan sonra kirada kalanlardan. Başbay, alesiyle birlikte yaşadığı 3 katlı ve bahçeli olan evi yeni bina olmasına rağmen, eski yapılarda oturan komşularının yıkım için belediyeye onay vermesi üzerine kentsel dönüşüm projesi içinde kalan kendi evinin de yıkıldığını anlattı.
‘Bunu hak etmiyoruz’
Komşularının, eşi ile birlikte her gün moloz yığını halindeki evlerinin olduğu yere gelip gözyaşı döktüklerini söylediği Mercan Başbay, yaşadığı mağduriyeti şu sözlerle dile getirdi: “Ailece memnunduk evimizden. Günün birinde memurlar kapımızı çalıp; ‘sizin evinizi yıkacağız’ dediler. Ben ve çocuklarım şok olduk. Onları avukata vereceğini söyleyen oğluma ‘yüz avukat da tutsan karar çıkmış, evini yıkacağız’ dediler. Daha sonra suyumuzu ve elektriğimizi kestiler. Banyo için su bulamadık. Abdest için camiden evimize su taşıdık. İçmek için ise para ile su aldık. Su ve elektrikler kesilince yıkım için imza vermek zorunda kaldık. Allah kabul eder mi bu durumu? 3 oğlumun her biri 500, 700 ve 800 lira kira ödüyor. Hiçbir çocuğum memur değil, hiçbiri devletten bir yardım almıyor. Biz hayvancılık ile geçimimizi sağlıyoruz. Ne ben ne çocuklarım bunu hak etmiyoruz. Ne yapacağımızı ne biz, ne de dün buraya gelen siyasetçiler biliyor. Bu adamlar evlerimizi bize vermeyecekler.”
‘3 yıldır bir gelişme yok’
Bir diğer mağdur Sevda Kaya da, o dönem ev bulamadığı için bir bodrum katına taşındığını anlattı. Oğlu ve gelinin de kendileriyle kaldığını belirten Kaya, tepkisini “Bir bodrumda iki aileyiz. 4 aydır kiramızı ödemiyorlar, ev sahiplerini görünce utanıyoruz. Evimizi yapmıyorlarsa kiramızı versinler. Bize 1 yıl içinde evi teslim edeceklerini söylediler. 3 yıl oldu, bir gelişme yok. Ne kiramızı ödüyorlar ne de evimizi teslim ediyorlar. Seçimden önce bir kepçe vurup, ‘başladık’ dediler ama seçimden sonra yine durdular” diyerek gösterdi.
