Bir zamanlar ne iyi idi. Erdoğan ilan ederdi Suriye’ye girileceğini, ertesi sabah Türk tankları Suriye sınırını aşıp ülkenin derinliklerine doğru ilerlerdi. İliştirilmiş gazeteciler sağa sola koşuşturarak en yeni savaş görüntülerini ekranlara taşırlardı. Kamuoyu bilmezdi, bu görüntüler için ne pazarlıkları yapıldığını, ne sözler verildiğini. Teyzeler-halalar börek çörek yapıp Suriye sınırına gönderirdi. Gazeteciler televizyoncular zevkten dört köşe bunları yayınlamak için birbiri ile yarışırdı. Ancak artık yaprak dökümü mevsimi geldi. Şimdi Suriye topraklarını terk etmek zamanı. Uzmanlar ve danışmanlar artık ‘onurlu bir çıkış’ için yol arıyor.
Bu sürecin sonu fazla nazlanmadan Suriye’den çekilmektir. Mezopotamya Ajansı’ndan Nazım Daştan’ın da yazdığı gibi, Erdoğan bir süreden beri rotayı Trump’a kırdı. Bu rota değişikliği çok uzak olmayan bir vadede Erdoğan’ı Suriye’yi terk etmek zorunda bırakacak. Eğer Erdoğan ABD ile yakınlaşmaya devam ederse, Rusya uzun vadede Türkiye’nin burada barınmasına izin vermez. Eğer hava sahası Türk uçaklarına kapatılırsa, TSK bütün saldırılara açık hale gelecektir. Türkiye bunu uzun süre kaldırmaz. O Suriye’ye girerkenki coşku yerini sorulara bıraktı. İdlib ve Afrin’de her gün yaşamını yitiren askerlere dair haberler geliyor ve kamuoyu sormaya başladı, ‘orada ne işimiz var?’ diye. Özellikle rejim güçleri karşısında verilen kayıplar, çok can yakıcı oluyor. Rusya faktörü nedeni ile hava unsurlarını kullanmak mümkün olmuyor, Hulusi Akar bunları bazen bağıra çağıra, bazen sessiz sedasız sineye çekmek zorunda kalıyor.
F-35 defteri kapandı
Türkiye S-400’leri alsa da almasa da artık F-35 defterini kapatabilir. S-400’lere rağmen ABD’nin F-35’leri vermesi, Batı’nın ve NATO’nun bağrına hançer sapladığı için Türkiye’yi ödüllendirmek anlamına gelir. Ki AB ülkeleri sırası ile S-400 alımı için tepkilerini ortaya koymaya başladılar.
Önümüzdeki günler içinde Türkiye’nin bir bahane ile S-400 alımından vazgeçme ihtimali hala var. Artık Erdoğan da anladı ki Rusya’nın kendisine kredi verecek parası yok. Putin’in derdi başından aşkın. Öte yanda Putin ile flört ederek, batıya şantaj yaparak kredi alınmayacağı görüldü. İlla ki IMF’nin kapısında kuyruğa girmek, sıra beklemek gerek. Erdoğan ve kurmayları bunu da gördü. Onun için bir şekilde S-400’lerden vazgeçebilirler. Bence buna rağmen bile F-35’leri Türkiye’ye vermeyecekler. Çünkü Türkiye güvenilmez bir müttefik olduğunu gösterdi. Bu uçakları aldıktan sonra bir şekilde ABD’ye ve NATO’ya şantaj yapmaya kalkabilir, uçakların teknolojisini Rusya ve Çin’e sızdırabilir. ABD özellikle kongrede böyle kuşku var ve bu riski göze almak istemiyorlar. Zaten Erdoğan da bunu kabullenmenin yollarını hazırlıyor. Biri soru üzerine F-35’ler verilmezse, Türkiye’nin takime gidileceğini ve yatırdığı parayı alacağından söz etti.
Yaptırımlar ve Trump
Erdoğan, Osaka’dan döndükten sonra bir müjde verir gibi Trump’ın ağzından yaptırım kararları duymadıklarını duyurdu. Birincisi, Trump’ın bütün dostluk gösterileri ve övgülerinin nedeni Türkiye’yi yumruk mesafesinde tutmak. Eğer ipler bütün ile koparsa o zaman yaptırım uygulamanın da bir anlamı kalmaz. Bir ilişki sürmeli ki yaptırımlar ve yaptırım tehditleri işe yarasın. Ayrıca ABD neden Türkiye’yi bütünü ile kaybetmeyi göze alsın? Son seçimler gösterdi ki Türkiye’de yakın dönemde bir iktidar değişikliği olabilir ve ABD yönetimi pekala bu yönetimle çalışabilir.
İkincisi, belki Erdoğan ve çevresi farkında değil ama zaten Türkiye’ye bazı yatırımlar uygulanıyor. Bunlar kamuoyuna ilan edildi, Türkiye de bu uygulamaları protesto etti ve karşı yaptırım uygulayacağını duyurdu. Türk mallarına uygulanan gümrük muafiyetini kaldırıldı. Bunu Şam’daki sağır sultan bile duydu. Ayrıca en büyük Türk bankası, ABD’de sanık sandalyesinde, onun üst düzey yetkilileri de bir cezaevinde. (ABD’nin sözünü ettiği ambargodur.) Eğer Erdoğan gerekli adımları atmazsa o da yolda. Sonuç olarak iç politikada zayıflayanın dış politikada da eli zayıflar. Yaşanan budur. Önümüzdeki günlerde bunu daha net göreceğiz. Her iki cephedeki başarısızlıklar birbirini körükleyerek AKP’nin iktidarını bitirecek.
