Tansiyonun yüksek olduğu İdlib’de, Türk gözlem noktalarını Pentagon destekli Ceyş İzze adlı grubun vurduğu ileri sürülüyor. Buradaki amacın Türkiye’yi savaşa çekmek olduğu belirtilirken, gözler Kudüs Toplantısı’na çevrildi
Suriye iç savaşının son durağı olarak görülen İdlib’de sular bir hayli ısındı. Aylardır Suriye rejimine bağlı güçler ile Türkiye destekli gruplar arasında yaşanan çatışmalar, farklı bir aşamaya girdi. Çatışmaların gidişatı Rusya ve Türkiye’yi karşı karşıya getirirken, son birkaç gündür Hama’nın kuzeyi ve İdlib’in güneyinde bulunan Türkiye’nin askeri gözlem noktaları da vuruluyor. Suriye rejimine bağlı güçler ile Heyet Tahrir El Şam (HTŞ/El Nusra) arasında devam eden çatışmalarda, Rusya hem havadan hem de karadan Suriye ordusunu destekliyor. Türkiye ise desteklediği gruplara askeri sevkiyat ve lojistik destek sağlıyor. Rusya ve rejimin operasyonlarına karşı NATO Türkiye’nin yardımına koşuyor. NATO’nun müdahalesi karşısında, Rusya ve Suriye rejimi tıkanmış durumda. Öte taraftan bölgedeki gelişmeleri lehine çevirmek isteyen Türkiye, Rusya karşısında zor bir sınav veriyor. İdlib’in güneyi ile Kuzey Hama’da yaşanan çatışmalarda yer yer rejime bağlı güçler, yer yer de HTŞ ve diğer gruplar üstünlük sağlarken, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) İdlib’in güneyinde bulunan 12 askeri gözlem noktasından bazıları da vuruldu. TSK’nin 10. ve 9. gözlem noktaları birçok kez vurulurken, kimin vurduğu hakkında ise dikkat çekici bilgiler yer alıyor.
Ateşkes ortada yok
Girişimler sonucu hem BM hem de NATO güçleri, defalarca İdlib’deki duruma dikkat çekerek Rusya ve sahadaki müttefiki olan Suriye rejimine uyarılarda bulundu. Geçen yıl olduğu gibi “siviller” politik amacın argümanı olurken, uyarılar üzerine taraflar arası görüşmeler yapıldı. Rusya ve Türkiye arasında diplomatik görüşmeler gerçekleştirilirken, ateşkes anlamında halen netlik kazanan bir durum yok. En son yapılan görüşmelerde Türkiye’nin ateşkes talebinin henüz karşılık bulmadığı belirtiliyor. Ateşkes için Türkiye destekli grupların rejime bağlı güçlerin aldığı bazı stratejik köy ve noktaları boşaltmalarını talep ettiği ifade ediliyor. Ancak Rusya’nın bu talebe olumsuz cevap verdiği, ateşkes görüşmelerinin bu nedenle başarısız geçtiği belirtiliyor. Bu yönlü görüşmelerin halen devam ettiği bir süreçte, Türkiye askeri noktalarına yönelik saldırıları gündeme getirdi.
Ceyş İzze vuruyor iddiası
Türkiye saldırıların Suriye rejimi tarafından yapıldığını ileri sürüyor. Daha önce Suriye rejimi tarafından yapılan saldırılar gündeme getirilmezken, Zaviye bölgesinde bulunan 10. gözlem noktasına yapılan saldırının neden gündeme getirildiği merak konusu. Ramazan Bayramı sürecinde İdlib’deki çatışmalarda görünür olan Ceyş İzze grubunun çıkışı ise merak edilen diğer bir konu. Ceyş İzze grubunun Pentagon tarafından desteklenen en büyük gruplardan olduğu belirtilirken, İdlib’e giden IŞİD’lilerin de bu grup ile hareket ettiği aktarılıyor. Türkiye’nin 10. gözlem noktasına yapılan saldırıların, bu grup tarafından planladığı ileri sürülüyor. Buradaki amacın ise Türkiye’yi savaşın içine çekme arayışı olduğu söyleniyor.
Kudüs toplantısı çözer mi?
Bölgedeki gerginliğin artması üzerine tarafların bölgeye daha fazla askeri sevkiyat gerçekleştirdiği öğrenilirken, İdlib sorununun önümüzdeki aylarda daha fazla gündeme geleceği öngörülüyor. Ancak 2019 yılının sonlarına doğru İdlib sorununa çözüm bulunmasının kararlaştırıldığı belirtilirken, Haziran ayının sonlarında ABD, Rusya ve İsrail’in Kudüs’te bir araya gelecekleri toplantıda ele alınacağı ifade ediliyor. Dünyanın diğer yerlerine sirayet eden gelişmelerin de konuşulacağı toplantıda, özellikle Ortadoğu ve Suriye’de yaşanan gelişmelerin irdeleneceği ve ABD ile Rusya’nın Suriye’de çeşitli planlamalara gideceği belirtiliyor. Toplantıdan sonra, ABD ve Rusya’nın Suriye politikasının önünü açmaları hedefleniyor.
Nazım Daştan/Halep-MA