Türkiye’de enerji üretim kapasitesi 89 bin MW’ı aşmış olmasına karşın ihtiyaç duyulan enerji ihtiyacı mevcut gücün üçte biri ile karşılandığı bilinirken enerji yatırımlarına ara verilmeyeceği ve teşviklerin sürdürülmesi anlaşılmaz bulunuyor. Enerji şirketlerine kapasite bedeli adı altında üretmedikleri enerjinin bedeli ödeniyor. Benzer bir adım maden şirketleri içinde uygulamaya sokulması hem enerji şirketlerinin hem de maden şirketlerinin borç batağı için olduğuna işaret ediyor. Şirketler yaptıkları ve yapacakları yatırımlar için iktidardan sürekli bir beklenti içinde olduğu buna karşın iktidarın da onlara tutunarak iktidara tutunduğu izleniyor.
Şirketler borç batağında
Enerji şirketleri 50 milyar dolar olan borç taksitlerini ödeyemez durumda oldukları biliniyor. Daha önce Maden Yasası’nda yapılan değişiklikle maden yatırımlarında madenlerin alt yapılarının valiliklerce karşılanacağı kararı ile madencilere ciddi bir destek verilmişti. Enerji ve maden de ısrar etmenin o çok övünülen ‘katma değerle’ ilgili hiçbir yanı olmadığı, bu şirketlerin çoğunun konkordato istemelerinden anlamak ise mümkün. Uzmanlar bu ısrarın ve sınırsız desteğin nedeni olarak, bu alanlarda iktidara yakın sermaye kesimlerinin olmasını gösteriyor. 12 Haziran günü onaylanıp yürürlüğe giren ‘7176 Sayılı Bazı Kanunlar ile 635 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la taşkömürü ve linyit maden işletmelerini, maliyet artışları devlet tarafından desteklenecek..
Karar verici
Cumhurbaşkanı Konuyla ilgili kanunda yer alan ve desteği düzenleyen geçici 29. madde aşağıdaki gibi güncellendi; “a) Yer altındaki maden işlerinde faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşlarının yer altındaki maden işlerine ilişkin 11/9/2014 tarihi itibarıyla, 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kapsamında devam eden sözleşmeler ile bu kanun kapsamındaki rödovans sözleşmesi ile çalışan rödovansçılara, b) Kanunun 2. maddesinde sayılan IV. grup madenlerden “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkaran özel hukuk gerçek ve tüzel kişilerinin ruhsat sahibi olarak işlettikleri yer altı maden işletmeleri ile kamu kurum ve kuruluşlarının iştiraklerinin 11/9/2014 tarihinden önce sözleşmeye bağlanarak işlettirdikleri yeraltı maden işletmelerinde çalışan rödovansçılara, 4857 sayılı kanunun 41., 53. ve 63. maddelerinde 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı kanunla yapılan değişiklikler ile ek 9. maddeyle oluşan maliyet artışlarının karşılanmasına ilişkin destek verilebilir. Maliyet artışlarının karşılanmasına ilişkin usul ve esaslar ile bu usul ve esasların uygulanma süresi Cumhurbaşkanınca belirlenir.”
EKOLOJİ SERVİSİ
