ABD ile Türkiye arasında S-400 krizi nedeniyle süren gerilim derinleşiyor. S-400 sisteminin Ankara’ya teslim edilme tarihi yaklaşırken ABD’nin, F-35 savaş uçağı eğitimi alan Türk pilotlara yenilerinin eklenmemesi yönünde karar aldığı belirtildi.
Reuters, ABD’li yetkililere dayandırdığı haberinde Washington yönetiminin ABD’de F-35 savaş uçağı eğitimi alan Türk pilotlara yenilerinin eklenmemesi yönünde karar aldığını kaydetti. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’dan da “Ya S-400 ya F-35” resti geldi.
Pilotlar eğitilmeyecek
Reuters haber ajansının ABD’li yetkililere dayandırdığı haberine göre, Ankara’nın Rusya’dan almak üzere anlaşmaya vardığı S-400 hava savunma sistemi konusunda geri adım atmadığı, bunun üzerine ABD’nin de yeni pilot eğitimlerini durdurmaya gideceği ifade edildi. Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı personel ABD’nin Arizona eyaletindeki Luje Hava Üssü’nde F-35’in kullanımı ve bakımı konusunda eğitim almaya devam ediyor. Reuters’a konuşan iki ABD’li kaynak, Washington’un kararının eğitim alan mevcut personele yönelik olmadığını, Arizona’daki pilotların eğitiminin devam edeceğini ifade etti. Arizona’daki Luke Hava Üssü’nde TSK’ya bağlı dört pilot, iki eğitmen pilot ve 20 yer hizmet ekibi F-35 eğitimi alıyor.
Süre doluyor iddiası
Mayıs ayında ABD merkezli yayıncı kuruluş CNBC, Washington’un Ankara’ya S-400 alımından vazgeçilmesi için Haziran ayının ilk haftasının sonuna kadar süre tanıdığı yönünde bir haber çıkmıştı. Söz konusu süre oluyor. Geçen hafta bir konuşma yapan ABD Savunma Bakanı Yardımcısı vekili Katie Wheelbarger, Türkiye’nin S-400’leri alıım işlemini tamamlamasının F-35 programı için yıkıcı sonuçları olacağını söylemiş, “S-400 F-35’leri vurmak için tasarlanmış bir Rus sistemi. Rusya’nın böyle bir istihbarat edinme fırsatını kaçıracağını düşünmek mantıksız olur” demişti.
ABD kapıyı kapatıyor
Gerilim her geçen gün derinleşirken konuya ilişkin bir açıklama da Savunma Bakanlığı yetkilisinden geldi.
Washington merkezli Foreign Policy düşünce kurulu ile Avrupa Birliği’nin (AB) Washington’da düzenlediği “Transatlantik Güvenlik İşbirliğinin Geleceği” başlıklı forumunda konuşan ABD Savunma Bakanlığı Avrupa ve NATO’dan sorumlu Müsteşar Yardımcısı Andrew Winternitz, S-400 alımına ilişkin konuştu.
ABD’nin S-400 alımı sebebiyle Türkiye’ye F-35 savaş uçaklarının teslimatının yapılmaması seçeneğini değerlendirmesi üzerine Türkiye S-400 savunma sisteminin F-35’ler için risk teşkil edip etmediğinin incelenmesi amacıyla bir çalışma grubu oluşturulmasını teklif etmişti.
Türk medyasında çıkan haberlere göre, Amerikalı ve Türk yetkililer geçen hafta ABD Başkanı Donald Trump ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın telefon görüşmesinden sonra yaptıkları açıklamada iki liderin çalışma grubu konusunda uzlaştığını belirtilmişti. Ancak Pentagon bu haberleri yalanlayan bir açıklama yapmıştı.
‘Hiçbir önlem kaygılarımızı azaltmaz’
Andrew Winternitz de bu tür haberleri yalanlayan yeni bir açıklama yaptı. Winternitz, Türkiye’nin S-400 almasının ABD için kabul edilemez bir risk oluşturduğunu yineledi. “Hiçbir önlem bu konudaki kaygılarımızı azaltamaz” diye konuştu.
Winternitz, S-400’lerin radar sisteminin Rusya’ya F-35 savaş uçaklarına ilişkin hassas askeri bilgi sağlayacağını da vurguladı.
‘NATO taahhütleriyle uyuşmuyor’
ABD’li yetkili, konuşmasının devamında “Bu alım bizim açımızdan Türkiye’nin 2016 zirve bildirgesi uyarınca NATO içerisindeki taahhütleriyle uyuşmuyor” dedi.
Andrew Winternitz’e burada S-400’lerin Türkiye’ye Haziran ayında gelmesinin beklendiği ve bu durumda Amerika’nın Türkiye’nin F-35 programına katılımını askıya almak için ne gibi adımlar attığı da soruldu. Winternitz, bu soruya “Ne olacağına bakacağız, ondan sonra bir karar alırız. Ne yapabileceğimiz konusunda varsayımlara girmeyeceğim” diye cevap verdi.
Yaptırımları hatırlattı
Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırım Yoluyla Mücadele adı verilen ve CAATSA adıyla kısaltılan yasaya atıfta bulunan ABD’li yetkili “Herkesin bildiği gibi Kongre tarafından daha önce kabul edilen ve ülkelerin düşmanlarımızdan teçhizat alması halinde belirli karşılıkların verilmesini öngören bir yasa var. Şu anda da bir anlamda o noktadayız” ifadesini de kullandı.
‘Ankara’nın önünde iki yol var’
Ortadoğu uzmanı Mustafa Peköz de Mezopotamya Ajansı’ndan Ferhat Çelik’e S-400 alımı nedeniyle süren gerilime ilişkin değerlendirmede bulundu. ABD’nin S-400’lere koşulsuz karşı çıktığını belirten Peköz, “Türkiye’nin S400’leri alması halinde ABD, AB ve NATO, askeri-politik-ekonomik yani üç merkezli bir ambargoyu devreye koyacaklarına dair uluslararası alanda birçok veri var. Türkiye’nin giderek almama veya erteleme eğilimi ortaya çıkıyor ama bu kez tersten Rusya’nın sert yaptırımlarıyla karşı karşıya kalacaklardır. Bu nedenle her iki durumda da Ankara’yı ciddi bir kriz bekliyor” dedi.
Türkiye’nin Suriye’ye yönelik stratejisinin tamamen çöktüğünü vurgulayan Peköz, şunları söyledi: “ABD ve Rusya, Suriye’de özellikle Fırat’ın doğusu üzerinde bir anlaşmaya vardı. Özerk ya da federasyon hangisinin olacağını politik dengeler belirleyecektir. ABD’nin Suriye’nin Kuzeyinde çekilmeyeceği tersine orayı bölgesel stratejisi bakımından önemli bir alan olarak kullanacağı çok açıktır. Bu nedenle Türkiye’nin Suriye merkezli Ortadoğu’da kendisine yeni bir alan açmak istiyorsa, Suriye’deki stratejisini gözden geçirmek zorundadır. Türkiye’nin önünde iki yol var: Ya yeniden Esad ile barışacak ya da Suriye’nin Kuzeyi’ndeki bölgesel yönetimle politik ilişki kuracak.”
DIŞ HABERLER
