2018 yılında bin 923 işçi, iş güvenliğinin sağlanmaması nedeniyle hayatını kaybetti. İş Güvenliği Uzmanı Ayhan Aydoğan, ‘Bir işte işçi ölüyorsa bu patronun sorumluluğundadır’ dedi
Türkiye’de her geçen gün artan işçi katliamları ve İş Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG)’nin her yıl 28 Nisan’da açıkladığı raporu İş Güvenliği Uzmanı Ayhan Aydoğan Mezopotamya Ajansı’ndan (MA) Zemo Ağgöz’e değerlendirdi. İSİG verilerine göre, 2018 yılında bin 923 işçi yaşamını yitirirken, işçilerin, bin 573’ü ücretli, 350’si ise kendi nam ve hesabına çalışanlar oluyor. Verilere göre, 2018 yılında iş cinayetlerinde ölenlerin 48’i (yüzde 2.49) sendikalı işçi, bin 875’i ise (yüzde 97.51) sendikasız. Önlenemeyecek iş kazalarının olmadığını belirten Aydoğan, “Önlenemez iş kazası diye bir şey yok aslında. 1930’lardan itibaren hem ana akım, hem burjuva iktisatçılarının hem de mühendislerinin kullandığı ‘domino etkisi ‘diye bir teori var. Bu teoride, ‘kazaların bu kadarı işçiye aittir, bu kadarı koşulların kendisine aittir ve yüzde 2’lik kısmı da önlenemez kazalar Allah’ın işidir’ diyorlar. Bu yüzde 2’lik kısmı koydukları zaman şöyle bir tablo ortaya çıkıyor.
İşte Soma önlenemez kazaydı at yüzde 2’nin içine, Şırnak’ta insanlar mı ölüyor at yüzde 2’nin içine, OSTİM’de patlama mı oluyor, önlenemez at yüzde 2’nin içine” diye belirtti. Birçok kez işçilerin kişisel koruyucular ile güvenliğini almasını istediklerini ancak bunun yeterli olmadığını belirten Aydoğan, “Patron öyle bir düzen kurmalı ki işçi kişisel koruyucuya ihtiyaç duymamalı. Bir işte ben ölüyorsam bu patronun sorumluluğundadır” diye konuştu. İş kazalarında yaşamını yitirenlerin geç fark edildiğini söyleyen Uzman Aydoğan, “Geçtiğimiz günlerde Tuzla’da tersane işçisi ana yükleyiciden düştü onu kurtarmak için dalan dalgıçlar ise başka bir işçinin daha bedenine ulaştı” dedi. İşçi ölümlerinin en fazla inşaat sektöründe olduğunu belirten Aydoğan, mevsimlik işçi ölümlerinin de bir o kadar olduğunu söyledi. Önlenmeyen iş kazaları nedeniyle ölen mevsimlik işçilerinin bir çoğunun 12 ile 14 yaşında olduğunu belirten Aydoğan, “Kar maksimize edilmeye uğraşılırken, yapılan şey aslında işçi sağlığı giderlerinden kısmak” dedi.
Artı değer artırma çabası
İşçi ölümlerinin artmasının nedenlerinden biri olarak da patronların mutlak artı değeri artırmaya çalışmasından kaynaklandığını vurgulayan Aydoğan, “Bir kişinin 8 saatlik çalışırken ki vücut bütünlüğünü, ruh sağlığı bütünlüğünü koruma biçimiyle, 10 saatlik çalışma hayatındaki dikkatini koruma biçimi aynı olamaz. Bu koşularda çalışan işçiler, süreç yoğun olduğu için dikkatini toplayamıyor ve kolunu bacağını makineye kaptırabiliyor” ifadelerini kullandı. Denetimlerin devlet tarafından olması gerektiğini belirten Aydoğan, yeterli müfettişin dahi olmadığına dikkat çekti.
ANKARA
