Kadınların tarihine yeni bir çentik daha atıldı. Kendi yazdığı algoritma sayesinde kara deliğin görüntülenmesini sağlayan Katie Bouman, onlarca bilim insanı arasından tarihe adını yazdıran isim oldu
Dünyada ve Türkiye’de siyasal gelişmeler ve ekonomik krizin derinleşmesi gibi ağır konular varken, bütün bu hengameye rağmen gündeme ismini yazdıran bir isim oldu Katie Bouman. İlk kez geliştirilen bir sistemle Dünya’dan 500 milyon trilyon km (yaklaşık 53 milyon ışık yılı) uzaktaki kara deliğin fotoğrafını çekmek için onlarca bilim insanı görev almıştı. Onların arasında öne çıkan kişi ise Massachusetts Teknoloji Enstitüsü yani MIT’de yüksek lisans yaparken üzerinde çalışmaya başladığı algoritma ile bunu mümkün kılan Katie Bouman’dı. Üç yıl önce çalışmaya başladığı algoritmayı hazırlayan 29 yaşındaki Bouman’ın başında olduğu projede, MIT ve Harvard’dan mühendisler, astrofizikçiler ve astronomlar da yer alıyordu. Bouman’ın yazdığı algoritma sayesinde dünyanın farklı bölgelerindeki sekiz teleskoptan elde edilen veriler bir araya getirildi. Tek bir teleskopla böyle bir görüntünün kaydedilmesi imkansızken Bouman’ın algoritması sayesinde kara delik görülebildi.
İsmi tarihe geçmeli
California Teknoloji Enstitüsü’nde doçent olan Bouman, CNN televizyonuna açıklamalarda bulunarak, “Hiçbirimiz bunu tek başımıza başaramazdı. Bu gerçeğe dönüştüyse, pek çok farklı alanda çalışan çok sayıda kişinin sayesinde” diyerek, ekibini de öne çıkardı. ABD siyasetinin öne çıkan isimlerinin Katie Bouman’ın “tarihte hakettiği yeri alması gerektiğini” dile getirmelerinin yanı sıra Bouman’ın başarısı okulu MIT ve çeşitli çevreler tarafından da kutlandı. MIT Bilgisayar Bilimi ve Yapay Zeka Laboratuvarı, “MIT’de master öğrencisi olan Katie Bouman, 3 yıl önce ilk kara delik görselinin elde edilebilmesi için başlayan sürece liderlik etti. Bugün o fotoğraf yayınlandı” açıklamasını yaptı. Öte yandan Katie Bouman’ın ekibindeki Arizona Üniversitesi’nde görevli Astronomi ve Astrofizik Profesörü Feryal Özel de yer aldı. Kariyeri boyunca NASA’da da görev yapan Özel, bu projede Modelleme ve Analiz Çalışma Grubu’nda.
Tarihteki bilim kadınları
Tıpkı Katie Bouman gibi çeşitli alanlarda yaptıkları önemli çalışmalarla tarihe adını yazdıran birçok kadın var. Bu kadınların isimleri erkek meslektaşları kadar anılmasa da tıpkı şimdi olduğu gibi tarih onları önümüze getirmeye mecbur kalıyor. Bu isimlerden biri de, 16 Haziran 1963 tarihinde uzaya çıkan ilk kadın olan Valentina Tereşkova’dır. Uzaya çıkan ikinci kadın ise, Tereşkova’dan 19 yıl sonra yine bir Sovyet olan Svetlana Savitskaya’dır.
Matematikçi Ada Lovelace
Bilinen ilk bilgisayar programcısı olan Ada Lovelace’da tarih sayfalarına ismi kazınmış olan kadınlardan bir diğeri. Erken dönem mekanik genel amaçlı bilgisayarı Analitik Makine üzerindeki çalışmaları ile bilinen Lovelace, makine hakkındaki notları, bir bilgisayar tarafından işlenmek üzere yazılan ilk algoritmayı içerir. Lovelace aynı zamanda İngiliz şair Lord Byron’un da kızı.
Nobelli Marie Curie
Radyoaktivite üzerine çalışmaları ile kimya tarihine adını yazdıran ünlü kimyacı Marie Curie, Polonya asıllı bir Fransızdır. Element tablosundaki iki atomu keşfeden kadın kimyager, ilk çalışmalarını eşinin imzasıyla yayınlamak zorunda kalsa da sonraları değeri anlaşılmış ve tarihe adını altın hartflerle yazdırmıştır. Birinci Dünya Savaşı boyunca X ışınları üzerinde çalışan Marie Curie, 1914 Temmuz’unda kendi deneylerinden zehirlenerek hayatını kaybetti. Radyasyon zehirlenmesinden ölen ilk insan da o olmuştu. Buluşlarıyla yüz binlerce insanın hayatını kurtaran Marie Curie, hayatını bilime adadı ve bu yolda noktaladı. Onun buluşları pek çok alanda kullanıldı. 1903’te Fizik alanında eşi Pierre Curie ile bir Nobel Ödülü kazanan Marie Curie, aynı alandaki çalışmalarını sürdürdü ve 1911’de bu kez tek başına Fizik dalında Nobel Ödülü kazandı.
KADIN SERVİSİ
