Türkiye’yi S-400 almaktan vazgeçirmek için F-35 savaş uçağı kartını kullanan ABD’den ‘bir yol bulunacağı’ açıklaması geldi. Açıklamayı yapan Pompeo, Çavuşoğlu ile görüşmesine ilişkin yayınlanan ve Ankara’nın yalanlandığı metne ilişkin ‘Her kelimenin arkasındayım’ dedi.
Washington’da NATO’nun kuruluşunun 70. yıldönümünde yapılan NATO Dışişleri Bakanları toplantısı kapsamında Türkiye ve ABD arasındaki ikili temaslara Türkiye’nin Rusya’dan satın almayı planladığı S-400 hava savunma sistemi ve F-35 savaş uçakları projesi damga vurdu. NATO Dışişleri Bakanları toplantısının ardından basın toplantısı düzenleyen ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Amerika’nın Türkiye ile S-400 konusunda görüşmelerin devam ettiğini vurguladı.
Pompeo, “Amerika ve Türkiye’nin birlikte daha yakın çalışabileceği büyük fırsatlar var. Dün Türk Dışişleri Bakanı ile iyi ve uzun bir görüşmem oldu. Bir yol bulacağımızdan eminim” diye konuştu.
Pompeo sözünün arkasında
Ayrıca Pompeo ile Çavuşoğlu arasında önceki gün yapılan yarım saatlik toplantı sonrası yapılan açıklamaya dair tartışmalar sürüyor. Görüşme sonrası ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Mike Pompeo’nun, Suriye’nin kuzeydoğusuyla ilgili devam eden müzakerelere verdiği desteği ifade ettiği ancak bölgedeki tek taraflı Türk askeri harekatının olası yıkıcı sonuçları konusunda Türkiye’yi uyardığı belirtilmişti. Çavuşoğlu, gazetecilere verdiği bilgide, toplantıda böyle bir konuşmanın geçmediğini iddia etti. Ancak Pompeo, Amerikan basınına yaptığı açıklamada, “Meslektaşımın yorumlarını gördüm. Görüşme metnini tekrar okudum. Tamamen doğru. Her kelimenin arkasındayım. Türk hükümetinin Amerika’nın pozisyonunu oldukça net anladığını düşünüyorum. Pozisyonumuz değişmedi” dedi.
Eğitimler sürecek
Bu arada Amerika’nın Rusya’dan S-400 alma planı gerekçesiyle Türkiye’ye F-35 projesiyle ilgili teçhizat sevkiyatını durdurmasının ardından Arizona’da Türk pilotların F-35 eğitiminin akıbeti gündeme gelmişti. Pentagon pilotların eğitimin devam edeceğini açıkladı. Pentagon sözcüsü Charles Summers, Luke Hava Üssü’nde Türk pilotlara verilen F-35 eğitiminin devam edeceğini belirtti. Sözcüye Amerika’nın hava üssündeki iki savaş uçağını geri almak gibi bir planının olup olmadığı soruldu. Pentagon sözcüsü Charlie Summers, “Böyle bir şey yapma planımız yok” diye konuştu.
‘Uçak üretimini etkiler’
Pentagon yetkilisi, Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasının 75 uçağın üretim hızını etkileyeceğini söyledi. Washington ile Ankara arasında Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın alma planı yüzünden gerilimin tırmandığı bir dönemde, Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasının olası etkileri Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu’ndaki oturumda gündeme geldi. Oturumda Kongre üyelerinin sorularını yanıtlayan ve F-35 projesinin başında yer alan Koramiral Mathias Winter, “Türkiye’nin projede yer almaması 2 yıllık bir zaman zarfında 50 ila 75 uçağı etkiler” diye konuştu. Pentagon yetkilisi Türkiye’nin F-35 parçalarının yüzde 6 ve yüzde 7’sini ürettiğini söyledi.
‘Müttefiklik ruhuna uymuyor’
Öte yandan NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katılan Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türk basın mensuplarıyla buluştu. Çavuşoğlu, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in “Hangi silahı alacağı her NATO üyesi ülkenin ulusal kararıdır” açıklamasının hatırlatılması üzerine, Amerika’nın bu konudaki dayatmasının hem müttefiklik ruhuna, hem de uluslararası hukuk düzenine uymadığını dile getirdi. Stoltenberg’in bu sözlerinin, Başkan Yardımcısı Mike Pence’in “Türkiye, seçimini yapmalı” açıklamasıyla çelişip çelişmediğinin sorulması üzerineyse Çavuşoğlu, “İkili ilişkiler bakımından karşılıklı saygı geliştirmemiz lazım, dolayısıyla Sayın Pence’in yaptığı açıklamaya Başkan Yardımcısı Fuat Oktay Bey gayet güzel bir biçimde cevap vermiş oldu. Buna benzer üslup ve yöntemlerle, ilişkilerimizin bir yere gitmesi mümkün değil, Dayanışma, işbirliği, samimiyet içinde, diyalog zemininde, karşılıklı saygı anlayışıyla ilişkilerimizi geliştirebiliriz” diye konuştu.
Çavuşoğlu basın toplantısının hemen ardından Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’la bir araya geldi. Bolton, Twitter üzerinden yaptığı değerlendirmede, görüşmeyi ‘yapıcı’ ve ‘verimli’ olarak niteledi.
WASHİNGTON
