Çanakkale ve Balıkesir
20 ilçesi olan Balıkesir’de, ilçelerin siyasal görüşleri oldukça farklı. Bu seçimlerde ise seçmenlerin görüşü Cumhur İttifakı’nın kentte düşüşte olduğundan yana
Marmara Bölgesi’nin hem turizm hem tarım ekonomisi hem de coğrafi büyüklük açısından önemli kentlerinden biri olan Balıkesir; Cumhur İttifakı olarak bilinen AKP-MHP’nin 1 Kasım 2015’te toplamda yüzde 65’i aşkın oy aldığı bir kent. Bu yıl milletvekili sayısı bir artarak 9’a ulaşan kentin diğer iddialı siyasi partisi ise Cumhuriyet Halk Partisi (CHP). CHP, Balıkesir’de 1 Kasım seçimlerinde 7 Haziran’a göre 0,5 oranında fazla oy alarak yüzde 34.6 seviyesine çıktı. HDP’nin kentteki oy oranı ise yüzde 2 ila 3 arasında seyretti.
Balıkesirliler bu seçimde ise, Cumhur İttifakı’nın kentteki ezici üstünlüğünün değişeceği görüşünde. Bunun en önemli nedeni; kentin bir önceki belediye başkanı Ahmet Edip Uğur ve onun etki alanı. Pek çok Balıkesirli, istifasını ağlayarak açıklayan Uğur’un eski partisine yönelik kırgınlığının, AKP-MHP ittifakının oylarını azaltacağı görüşünde. Hatırlanacağı üzere Ahmet Edip Uğur’un istifasını sağlamak için eşinin gözaltına alındığı iddiaları ortaya atılmış, kendisi de “ailesinin baskı altında olduğunu” açıkça söylemişti.
20 ilçeye sahip Balıkesir’de ilçelerin siyasal tercihleri de oldukça farklı. Bazı ilçelerin ezici olarak CHP’li Millet İttifakı’na yöneldiği kentte, denize kıyısı olmayan ilçelerin neredeyse tamamı AKP-MHP birlikteliğinin seçmen kitlesi içinde yer alıyor. Ancak kentteki siyasal dengeler, 24 Haziran’dan dokuz ay sonra yapılacak yerel seçimleri de etkileyecek düzeyde değişmiş durumda. Bunun en önemli göstergesi ise, AKP-MHP’nin oy oranlarına rağmen 16 Nisan Referandumu’nda Hayır oylarının Evet’i geride bırakarak, yüzde 55 oranına ulaşması.
Balıkesir’de HDP’nin ilk sıra adayı bir kadın, Nesibe Yöyler. 37 yaşındaki Yöyler; 9 yaşından beri Balıkesir’de yaşıyor ve gençlik yıllarından beri siyasal mücadelenin içinde. 2016’da yaklaşık 8 ay tutuklu kalan Yöyler; seçim çalışmalarını daha çok Bandırma’da sürdürüyor. Kentin diğer HDP’li adayları ise Körfez bölgesi olarak bilinen ilçelerde 24 Haziran’a hazırlanıyor. Balıkesir’de HDP’nin en önemli sıkıntısı, kentin coğrafi büyüklüğünün bir dezavantaja dönüşmesi ve çalışan kadro bulma konusundaki eksikleri. Bu yüzden Nesibe Yöyler, seçim çalışmasının planlamasından, bildiri dağıtımına, halk buluşmalarından, seçim güvenliği toplantılarına kadar her şeyin merkezinde. Bu durum bir yandan sevimli bir yorgunluğa yol açarken; diğer yandan da diğer partilerin tabanı tarafından sempatiyle karşılanıyor ve pek çok kişi HDP’nin bu seçimlerde Balıkesir’de oylarını yükselteceğini vurguluyor. Bu vurgunun önemli bir nedeni ise, partinin ikinci sıra adayı Şahin Çoban’ın bir Çepni olması. Balıkesir’de önemli bir nüfusa sahip olan Çepniler, Alevi inancından ve şimdiye kadar çoğunlukla CHP çizgisindeki siyasal partilere oy vermişler. Ama Türkiye’nin tamamında olduğu gibi batıda da Alevi olmanın zorluklarını yaşayan Çepni halkının önerisiyle HDP listesine ikinci sıradan dahil olan Şahin Çoban’ın varlığı, bu kez CHP’ye gidecek oyların önemli bir bölümünün HDP’ye yöneleceğini gösteriyor. Bunu, Şahin Çoban’ın da köyü olan ve Balıkesir’in en büyük köylerinden biri olan Macarlar köyünde bizzat gözlemledik. 3 bin nüfuslu köyde, oyların üçte birinin HDP’ye gideceği neredeyse kesin gibi. Macarlar köyünün muhtarının Alevilerin yaşadığı sıkıntıları anlatırken, Kürtlerle aynı kaderi yaşadıklarını söylemesi ve Dersim, Maraş, Sivas katliamlarının yanına Kobani ve Afrin’i de eklemesi hayli etkileyiciydi.
Çanakkale’de HDP sempatisi
Balıkesir’den sonraki durağımız Çanakkale, küçük bir il. Meclis’e bu yıl da 4 milletvekili gönderecek olan Çanakkale’nin demokrat havasını, sokaklarında bile solumak mümkün. Gezdiğimiz diğer Marmara kentlerinde bazen gözle görülür olan gerilim ve polis baskısı, Çanakkale’de göze çarpmıyor. Çanakkale’de belediye seçimlerini 2014’te CHP kazanmıştı. 1 Kasım’da kentin milletvekilliklerini ise AKP ve CHP paylaşmıştı. Her iki partinin, 2’şer milletvekili var. Çanakkale’de HDP’nin 7 Haziran’da aldığı oy 9 bini, 1 Kasım’da aldığı oy ise 7 bini bulmuştu. Bu oranla, HDP’nin Çanakkale’de alacağı oyların daha çok ülke barajına etki edeceğini söylemek yanlış olmaz. Ancak kentte, özellikle Cumhur İttifakı’nın oylarının düşüşe geçtiğine ve bu düşüşün süreceğine dair yapılan yorumlar, sıklıkla dile getiriliyor. Bunun en önemli nedeni ise, daha önce MHP içinde yer alan pek çok ismin İyi Parti’ye geçmesi. Kentte siyasal çalışması saldırıya uğrayan tek hareket de, İyi Parti zaten. İyi Parti’nin seçim otobüslerine yapılan saldırıların, MHP’liler tarafından gerçekleştirildiği belirtiliyor ve Millet İttifakı’nın Çanakkale’den 3 milletvekili çıkaracağı izlenimi giderek güçleniyor.
HDP’nin Çanakkale’deki ilk sıra adayı ise, aslen Hataylı olan Bülent Köreği. Arap milliyetinden olan Köreği, 30 yılı aşkın bir zamandır Çanakkale’de yaşıyor. Köreği’nin bir diğer özelliği ise, 10 Ekim Gar Katliamı’ndan sağ kurtulanlardan biri olması. Adaylığını ‘demokrasi mücadelesine katkı’ olarak tanımlayan Köreği, Çanakkkale’de hem HDP’ye hem de Selahattin Demirtaş’a yönelik sempatinin arttığını ve bunun barajı aşmaya katkı yapacağını söylüyor. HDP’nin Çanakkale’den ikinci sıra adayı olan Adile Yalçın ise, Cizre bodrumlarının mağduru bir aileden. Kayınbiraderi Cizre bodrumunda yaşamını yitiren Yalçın, Çanakkale’de yaşayan Kürtlerin en bilinen yüzlerinden biri.
Özetle; Çanakkale’de hava Millet İttifakı’ndan yana esiyor, Cumhur İttifakı tüm Türkiye’de olduğu gibi düşüşte, HDP ise oylarını 7 Haziran’ın ötesine taşıma konusunda oldukça mesafe kat etmiş durumda. Çanakkale’de HDP’nin milletvekili adaylarından Bülent Köreği, kentte HDP ve Demirtaş’a yönelik sempatinin arttığını ve oylarını 7 Haziran’ın ötesine taşıyacağını söylüyor
