HDP bölgede, 16 il ve 44 ilçede 50 binin üzerinde hayali seçmen tespit etti.
Seçmenlerin 31 Mart’ta yapılacak yerel seçimlerde sandık başına gidip oylarını kullanmalarına 2 buçuk aydan az bir süre kaldı. Buna rağmen üzerinde en çok konuşulan konu, partilerce aday gösterilen isimler, vatandaşlık verilen 53 bin 99 Suriyelinin oy kullanacak olması veya sandıktan çıkacak olası sonuçlardan öte skandal niteliğindeki örnekleriyle karşılaşılan hayali seçmenler.
Hayali seçmenler konusu, seçim güvenliği noktasında muhalefet cephesinde ve kamuoyunda derin kaygılara yol açmış durumda. Bu yönlü kaygıları ve güvensizliği besleyen en önemli neden ise, 30 Mart 2014’te yapılan son yerel seçimlerde, oy kullanma işlemi tamamlanıp, sayımına geçildiği sırada 22 ilde yaşanan elektrik kesintilerinin nedeni olarak dönemin Enerji Bakanı Taner Yıldız tarafından yapılan “trafoya kedi girdi” açıklaması.
Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) açıkladığı verilere göre, 31 Mart’ta sandık başına gidecek seçmen sayısı 57 milyon 93 bin 985. Bunların 1 milyon 2 bin 392’si, bu seçimlerde ilk kez oy kullanacak.
Belirlenen seçim takvimi doğrultusunda 4 Ocak’ta muhtarlıklarda askıya çıkarılan seçmen listeleri 17 Ocak’ta indirildi. Ancak hem askıya çıkarılan seçmen listeleri hem de YSK’nin siyasi partilere verdiği Hane Adres Kontrol Sistemi’nde yapılan incelemeler neticesinde binlerce hayali seçmen tespit edildi.
Bu hayali seçmenlere dair kamuoyunun gündemine en çok girenler merkez ise Niğde’nin Ulukışla ilçesi oldu. İlçenin 24 Haziran seçimlerinde 4 bin 446 olan seçmen sayısı 6 ayda bin 700 kişi artarak ilçenin nüfusu olan 5 bin 800’ü geçti. Açığa çıkan bu durum sonrası ilçe tabelası da bir gecede 7 bin 300 olarak değiştirildi. Bu durumla ilgili Niğde Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından inceleme başlatıldığı belirtildi. Ulukışla kadar konuşulmasa da bölge illerinde karşılaşılan hayali seçmen sayıları da, kent, ilçe ve belediyelerde halkın tercihini değiştirecek kadar önemli.
HDP: 16 il ve 44 İlçede 50 binin üzerinde hayali seçmen tespit ettik
Halkların Demokratik Partisi (HDP) tarafından bölgedeki 16 il ve 44 ilçede yapılan incelemeler neticesinde 813 haneye 50 binin üzerinde hayali seçmen kaydedildiği tespit edildi. Tespit edilen bu usulsüzlükler arasında Hakkari Şemdinli’de bir daireye 801 kişi, Şırnak Beytülşebap’ta 51 kişi kapasiteli Öğretmen Evi’ne 422 kişi, Iğdır’da 2 daireye 774 kolluk kuvvetinin kaydedilmesi, Urfa Birecik’ye bir önceki seçimlerden HDP’nin AKP’ye attığı oy farkının biraz üzerinde fazla seçmen kaydedilmesi örnekleri gibi, ahır veya henüz inşaat halindeki binalara ve boş dairelere kaydedilmiş hayali seçmenler de söz konusu.
YSK: 100 yaş üzerinde 6 bin kişi tespit ettik
Bu usuzlüklere dair il ve ilçe seçim kurullarına onlarca başvuru yapıldı. Bu başvurulara dair inceleme henüz devam ederken, kamuoyunda seçimlerin güvenliğine dair duyulan derin kaygılarla büyüyen tepkiler üzerine Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Sadi Güven dün açıklama yapmak zorunda kaldı. Güven, 1 Ocak’tan önceki dönemde 100 yaş üzerinde 6 bin kişi tespit ettiklerini paylaşmasına rağmen “Mükerrer seçmen olmadığı gibi sahte seçmen de yok, hayali seçmen de yok” diyerek seçim güvenliği konusundaki kaygıları daha da arttırdı.
Soylunun sözleri
Fakat bizzat İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 19 Ocak günü Erzurum’da katıldığı Seçim Güvenliği Toplantısı’nda seçmen kayıtlarıyla ilgili yaptığı açıklamada “26 doğu ve güneydoğu ilimizde 37 bin 710 adres değişikliği haksız, gerçeğe uygun olmayan şekilde yapılmıştır” dedi.
Bakan Soylu’nun 37 bin 710 kişi olarak açıkladığı bu adres değişikliklerine bakıldığında açığa çıkan gerçek, Büyükşehir olmayan Ağrı, Batman, Hakkari, Iğdır, Kars, Bitlis, Bingöl, Şırnak, Siirt gibi illerde ilçe belediye başkanlığına oy kullanabilmek için ilçe merkezinde ikamet edilmesi zorunluluğu. Bu kentlerde ilçeye bağlı köylerde ikamet eden seçmenler, ilçe belediye başkanlığı için oy kullanamıyor. Bu nedenle ilçe merkezlerinde yaşanan seçmen sayısı değişimleri, belediye başkanlığının kazanılmasında ya da kaybedilmesinde çok önemli etkenlerden arasında bulunuyor.
Binlerce hayali seçmenin varlığının yanı sıra; özellikle Şırnak ve Hakkari’de büyük bölümü korucu olan köylerde kayıtlı olan seçmenler ilçe merkezlerine kaydırıldı. Benzer şekilde köylerde yer alan karakollardaki askerlerin neredeyse tabur sayısına varan rakamlar da ilçe merkezlerindeki tek bir adrese kaydedildiği ortaya çıktı.
Kamuoyuna yansıyan bu örneklere rağmen, İçişleri Bakanı Soylu’nun duruma dair “haksız, gerçeğe uygun olmayan şekilde” tanımlamasında bulunması şaşırtıcı.
Bu organizasyon içerisinde İçişleri Bakanlığı var mı?
HDP Parti Sözcüsü Saruhan Oluç da, bu duruma ilişkin dün yaptığı açıklamada, “Sahtekarlığın bir kısmını açığa çıkardık. Bu sadece buzdağının görünen yüzüdür” dedi ve şöyle devam etti: “Bu organizasyon içinde İçişleri Bakanlığı kurum olarak var mıdır? Belli ki çalışan bir masa vardır ve bu odak bu işi adım adım örgütlemektedir.”
Erdoğan: 504 bin üyemiz kayıtlarda yok
Dikkatlerden kaçan fakat üzerinde durulması gereken benzer bir cümle de doğrudan AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kullanıldı. 11 Ocak’ta partisinin genişletilmiş il başkanları toplantısında konuşan Erdoğan, AKP’li 10 milyon 337 bin üyeden 504 bin seçmeni eski adres kayıtlarında bulamadıklarını açıkladı.
Erdoğan’ın aynı zamanda Cumhurbaşkanı olarak eski kayıtlarında bulamadıklarını söylediği partisine üye bu 504 bin seçmenin nereye gittiği konusu, gözleri bölgedeki il ve ilçelere kaydedilen ve nüfus kütükleri batı illerinde olan vatandaşlara çevirdi.
Oy farklarını seçmeyen taşıyarak kapatma planı
24 Haziran seçim sonuçlarını göz önünde bulundururken, 31 Mart’ta yapılacak yerel seçimlerde HDP’nin küçük oy farklarıyla kazanıyor göründüğü il/ilçe merkezlerinin seçmen sayılarında yaşanan değişim gözlendiğinde, HDP aleyhine sistematik bir oy kaydırma çalışmasının yapıldığı açıkça görülüyor.
2013 yılında başlatılan çözüm sürecini, 7 Haziran 2015 seçimlerinde karşılaşılan sonuçla sonlandıran AKP iktidarının sarıldığı çözümsüzlük politikaları sonucu Sur, Cizre, Nusaybin, Şırnak, Yüksekova, Silopi ve Cizre gibi merkezlerde yaşanan çatışma ve yıkımlar sonucu gerçekleşen göçler, izlenen stratejinin bir nevi ilk adımıydı. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği’nin (GABB) hazırladığı rapora göre, çatışmalara sahne olan bu kentlerde yaşayan 400 bin dolayında insan yerinden göç ettirildi. Bunun sonrasında belediyelere kayyum atanmasından belediye başkanları ve milletvekilerine uzanan HDP’li binlerce siyasinin tutuklanması ile partinin güçten düşürülmesi süreci izledi. Bu politika ekseninde 24 Haziran Genel Seçimleri’nde de karşılaşılan usulsüzlükler ve kolluk gücü ile hakimiyet kurulmak istenmesine rağmen HDP sandıktan başarılı çıkmayı bildi. Nitekim, bu durumun iktidarın söylemlerinde yol açtığı rahatsızlıkla zaman içerisinde sıklıkla karşılaşıldı. Tüm bu tablo içerisinde uygulanan baskı politikalarına rağmen bölge halkının tercihini değiştirip, desteğini alamayan iktidar, 24 Haziran’da ulaşamadığı amacına şimdi bölgeye kaydırıldığı anlaşılan seçmenlerle sonuç alma çabasında.
HDP tarafından bölge illerinde tespit edilebilen seçim usulsüzlüklerinden bazıları şöyle:
Mardin
Savur ilçesinde incelemeler sonucunda 29 ayrı adreste 451 hayali seçmen tespit edildi. İşin daha da şaşırtıcı tarafı hayali seçmenlerin kaydedildiği bu adreslerden birinin yerine kayyum atanan DBP’li Belediye Eşbaşkanı Mehmet Aydın Alökmen’in evi olması. 31 Mart’ta HDP’nin Savur Belediye Eşbaşkan Aday Adayı olan Alökmen’in 3 kişi kaldıkları evine hayali 40 seçmen kaydedildi. Yapılan araştırmada bu kişilerin farklı şehirlerde yaşadıkları anlaşıldı.
Yine Mardin’in Ömerli ilçesinde ise 24 Haziran’da 8 bin 637 olan seçmen sayısı 8 bin 779’a çıktı. İlçede ölen ya da başka kente taşınan 225 seçmen olmasına rağmen, 367 seçmen artışı yaşandı. Seçmen artışı karşılaşılan adreslerden biri ise, AKP’nin Ömerli Belediye Başkan Adayı Hüsamettin Altundağ’ın evi oldu. Altundağ’ın 10 yılı aşkın bir süredir İzmir’de yaşayan 18 akrabasının evinde kayıtlı gözüktüğü tespit edildi.
Şırnak
Şırnak’ta ise askıya çıkarılan seçmen listelerine bakıldığında sadece kent merkezinde 6 ay içinde 5 bin 616 yeni seçmen oluştuğu fark edildi. Kentin 24 Haziran genel seçimlerinde 32 bin 259 seçmen sayısı böylece 37 bin 875’e yükseldi. Bu yeni seçmenlerin 3 bin 500’ünün nüfusa kayıtlı oldukları yerler ise genelde batı illeri. Kayıtların yapıldığı yerler ise karakolların bulunduğu mahalleler.
Benzer bir durumla Uludere’de de karşılaşıldı. 4 bin 552 seçmenin kayıtlı olduğu ilçe merkezindeki seçmenlerin sayısı bin 967 kişi arttı. İlçe merkezine bağlı Kılaban Mahallesi’ndeki tek bir adreste 713 seçmen olduğu belirlendi. İlçeye bağlı köylerdeki seçmen sayısı ise, 642 kişi azaldı.
Hayali adrese 121 asker kaydedildi
Yine Uludere’ye bağlı Şenoba beldesinde de yaklaşık 600 yeni seçmen ortaya çıktı. Yapılan incelemede hayali bir adrese Besta Karakolu’ndaki 121 askerin kaydedeildiği saptandı.
51 kişilik Öğretmenevi’nde 422 seçmen kayıtlı
Beytüşşebap ilçesinde de, bin 398 yeni seçmenle karşılaşıldı. Bir binadaki 6 daireye ilçeye bağlı Ayvalık ve Dağaltı köyünde yaşayan ve aynı soyismini taşıyan seçmenlerin kaydedildiği anlaşıldı.
İlçede bulunan 21 odalı ve 51 yatak kapasiteli Öğretmenevi’nde ise 422 kişinin ikametinin bulunduğu ortaya çıktı.
Hakkari’de 3 bin 873 seçmen artışı
Hakkari ve ilçe merkezlerine taşınan askeri personelden kaynaklı seçmen sayısı nüfus sayısını geçti. HDP İl Örgütü tarafından askıya çıkan seçmen listeleri üzerinde yapılan incelemelerde kent merkezinde 3 bin 873 seçmen artışı var. Benzer bir durumla karşılaşılan diğer merkez de Çukurca. İlçe merkezine bağlı 3 mahalledeki toplam 18 adreste 3 bin 960 hayali seçmen kaydedildiği ortaya çıkarıldı. Öyle ki bir dairedeki kayıtlı seçmen sayısı 627, diğerininki 493 kişi. Sadece Şemdinli’nin Ortaklar (Bêsosin) köyünden 850 seçmen merkeze kaydırılırken, 2 bin 89 seçmene sahip Yüksekova’nın Esendere beldesinde iki adrese 550 seçmen kaydedildi.
Yüksekova’da artan seçmen sayısı 3 bin 262 kişi. İlçenin Esendere beldesinde sadece iki adrese 550 seçmen kaydedildi.
Dairelerin birinde 801, diğer bir dairede 611 seçmen
Seçmen sayısının arttığı Şemdinli’de bir dairede 801, diğer bir dairede ise 611 seçmen kaydına ratslandı. İlçe merkezindeki seçmen sayısı artarken karakolların bulunduğu köylerde ise seçmen sayısında büyük bir azalma görüldü. Karakollar bölgesi diye adlandırılan Ortaklar (Bêsosin) köyünde 850, Uslu köyünde 398, Gelişen köyünde 270 ve Anadağ köyünde 398 seçmen azaldı.
Muş’ta 5 bn 279 hayali seçmen
Muş’a bağlı birçok mahalle ve köydeki adreslere yüzlerce seçmen kaydedildi. Kent merkezinde 3 bin 68, Bulanık ilçesinde 702, Malazgirt ilçesinde 448, Varto’da 290, Korkut ilçesinde ise 753 olmak üzere toplamda 5 Bin 279 hayali seçmen için YSK’ya itirazda bulunuldu.
Iğdır
Iğdır kent merkezinde yer alan iki polis lojmanına ise toplam 774 seçmen kaydedildi. 35-40 kişilik kapasitesi olan Alay Komutanlığı’na bağlı Askeri Lojmanın 6 numaralı dairesine 399 kolluk gücü kayıt edilirken yine merkez Söğütlü Mahallesi’nde yer alan ve yaklaşık 100 kişilik kapasitesi olan Polisevi Misafirhanesi’ne 375 polis kaydedildiği saptandı.
Kars
Kars kent merkezinde Hane Adres Kontrol Sistemi üzerinden yapılan incelemede Cumhuriyet Mahallesi’nde yer alan bir dairede 119 seçmen olduğu görüldü. Söz konusu adrese gidip bakıldığında ise dairenin tamamen boş olduğu görüldü. Bu boş daireye 24 Haziran seçimlerinde de seçmen kaydedilmiş olduğu tespit edildi.
Bitlis
Artan seçmen sayısıyla dikkatleri çeken bir diğer kent ise Bitlis oldu. Kent merkezinde Bin 149 hayali seçmen tespit edildi. Yine 800’e yakın hayali seçmenle karşılaşılan Tatvan ilçesine bağlı Kale Mahallesi’nde bulunan bir daireye 338 seçmen kaydedilirken, aynı mahallede bulunan bir başka binanın 4 dairesine 289 hayali seçmen kaydedildiği belirlendi. Cumhuriyet Mahallesi’ndeki bir adreste 132, Saray Mahallesi’ndeki bir adreste ise 122 seçmen kaydı tespit edildi.
Van
Van’ın Erciş ilçesinde 2011’de yaşanan deprem sonrası askeri lojman olarak kullanılmak üzere etrafına çit çekilip, kapısı zincirli bulunan 4 katli bir binaya 76 askeri personelin kaydedildiği belirlendi. Bu durum YSK’ye yapılan itirazın yanı sıra HDP Van Milletvekili Tayip Temel tarafından verilen soru önergesi ile İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya da soruldu.
Siirt
Siirt’te diğer kentlerde karşılaşıldığı gibi yüzlerce hayali seçmen tespit edildi. Kimi dairelere 765, kimilerine 528 hayali seçmenlerin kaydedildiği adresler arasında henüz inşaat halinde olan yapıların da bulunmasının yanı sıra başka dikkat çekici örnekler de söz konusu. Örneğin kapasitesi 50 kişi olan Fatıma Zehra Kız Konukevi’nde 110 seçmen kaydı gözüküyor. Kayıtlı gözüken kişilerin çoğunluğu ise 30 ve 40’lı yaşlarda.
Hayali seçmen kayıtlarının yanı sıra kente dair yansıyan şaşırtıcı durum ise, 6 bin 488 seçmenin kayıtlarının silinmiş olması.
Batman
Kayıt silinme usulsüzlüğü ile karşılaşılan merkezlerden diğeri Batman oldu. Hasankeyf ilçesinde AKP’nin yerel seçimlerde mevcut belediye başkanı Abdulvahap Kusen’i aday göstermesinin ardından 100’ü aşkın seçmen kaydının silindiği tespit edildi. Seçmen kaydı silinenler arasında HDP’den Hasankeyf Belediye Eşbaşkanlığı için aday adayı olan Mecit Tokdemir de yer aldı. HDP’liler kayıtlarının silinmesine ilişkin YSK’ye itirazda bulundu.
Urfa
Şaşırtıcı durumlarla karşılaşılan merkezlerden bir diğeri Urfa. Yapılan incelemelerde kentin 11 ilçesinde toplamda 16 bin 12 seçmenin ikametgahında kaydının bulunmadığı tespit edildi.
Askıya çıkan listelerde merkez Eyyübiye ilçesinde 3 bin 563, merkez Haliliye ilçesinde 3 bin 838, merkez Karaköprü ilçesinde bin 507, Birecik’da 907, Bozova’da 419, Ceylanpınar’da 532, Halfeti’de 406, Hilvan’da 310, Siverek’te Bin 951, Suruç’ta 917 ve Viranşehir ilçesinde de bin 262 seçmen ikametgahlarında bulunamadı. İkametgahlarında bulunamayan bu seçmenlerin kayıtlarının nereye taşındığı bilinmiyor.
Yine Halfeti ilçesi nufusunun 24 Haziran seçimlerinden bu yana geçen 6 ay içerisinde 3 bin 187 yeni kişi artarak 27 bin 335’ye çıkması dikkat çekti. Son seçimlerde ilçede HDP ile AKP arasındaki oy farkı 3 bin 29 idi. Yeni seçmen sayısının bu farkın biraz üzerinde olması dikkat çekti. Yapılan incelemelerde 23 ilden kente seçmen kaydırıldığı belirlendi.
Kaynak: MA / Ömer Çelik
