Devlet, alacaklarını tahsil etmek için şirketlere birçok af getirirken, vergi gelirlerini çalışanlara yükledi. 2018 yılında Kurumlar Vergisi’nde tahsilat oranı yüzde 77’ye gerilerken, dolaylı vergi oranı ise yüzde 63’e yükseldi
Sözcü’den Nuray Tarhan’ın haberine göre, geçen yıl, 2017’ye göre yüzde 16 artan vergi gelirlerine yine ücretliler damgasını vurdu. Ücretlilerden kesilen Gelir Vergisi tutarı yaklaşık 83,3 milyar TL olurken, bu ücretlilerin yanlarında çalıştıkları kurumların (şirketlerin) ödediği vergi 78,6 milyar lirada kaldı. Başkent Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl’ün yaptığı analize göre, gerçek kişilerin beyan ettiği (ticari kazanç, zirai kazanç vb.) ile ücretliler yani bordrolu çalışanların maaşlarından kesilen Gelir Vergisi toplamı 2018 yılında 138,9 milyar liraya ulaştı. 2017’deki Gelir Vergisi tahsilatı ise 112,4 milyar idi.
Af KDV’yi düşürdü
Ozan Bingöl, geçen yıl şirketlerin ödediği Kurumlar Vergisi’nde tahsilat/ tahakkuk oranının da yüzde 77’lerde kaldığına dikkat çekerek, “Bunda 2018 yılında yaşanan mali zorlukların etkili olduğunu düşünüyorum” dedi. 2018 yılı toplam vergi gelirleri hedefinin 599,4 milyar TL olduğunu ancak 621,3 milyar TL olarak gerçekleştiğini belirten Bingöl, “yaklaşık 21,9 milyar TL fazla vergi tahsil etmişiz” dedi. Öğretim Görevlisi Bingöl, 2004 yılında Katma Değer Vergisi’nde (KDV) tahsilat/tahakkuk oranı yüzde 80’lerdeyken, 2018 yılında bu oranın yüzde 43,4’lere kadar düştüğünü vurguladı. Bingöl şunları aktardı: “Bu düşüşün nedenlerinden biri daha önce sahte belge kullanımı sebebiyle yazılmış ama tahsil kabiliyeti olmayan KDV’ler ile bu ve benzerlerinin devrederek her geçen yıl artmasıdır. Diğeri ise son 6 yılda 4 kez getirilen af kanunlarıdır. Ayrıca devlet ile nihai tüketici arasında köprü vazifesi gören aracı mükelleflerin vatandaştan tahsil ettikleri KDV’leri bir nevi kredi gibi işletmelerinde kullanmış oldukları da bu düşüşün nedenleri arasında sayılabilir.”
Alkol ve tütün yüzde 10
2006’da yüzde 59’larda olan dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payının 2018’de yüzde 63’e çıktığını vurgulayan Ozan Bingöl, “2018’de sadece iki dolaylıvergi olan KDV ve Özel Tüketim Vergisi’nden (ÖTV) elde edilen toplam gelir, 312,3 milyar TL ile toplam vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 51’ini oluşturdu. Aslında vergi rekortmeni hep söylediğim gibi 2018 yılında da vatandaş oldu” dedi. Bingöl, “Sadece tütün ve alkolden toplanan ÖTV geliri 55,1 milyar TL olduğuna dikkat çekerek, 2018’de tahsil edilen vergi gelirimizin yaklaşık yüzde 10’u olduğunun altını çizdi.
Beyaz eşyada yüzde 17 daralma
Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) Başkanı Ergün Güler, döviz kurlarında yaşanan dalgalanma ve Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) sıfırlanmasının beyaz eşya sektörüne yansımalarını anlattı. Güler, “Aralık ayında satılan beyaz eşya sayısı 368 bin, bunu en son 2008’de gördük” dedi. 2018’de sektör satışlarının toplamda yüzde 1 daralma ile 25,7 milyon adetten 25,4 milyon adete düştüğünü ve ağustos sonrası türbülansın piyasaya yansıdığını dile getiren Güler, “İç piyasa yüzde 17,2 daraldı. Ağustos- Aralık dönemde daralma yüzde 24’e kadar ulaştı. İç pazardaki daralma toplam satışları da etkiledi. Aralık ayında 368 bin adetlik satış gerçekleşti. Bu adedi en son 2008 yılında gördük. Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) sıfırlanmasıyla ile yüzde 30-40 seviyesine ulaşan daralma yarıya kadar indi” bilgisini verdi. İç pazarda sert daralmanın devam etmesi durumunda ihracatın da bundan olumsuz etkilendiğini anlatan Güler, iç pazar yükleri nedeniyle sektörün 5 yılda bir sıçrama yaptığını ancak istikrarlı büyüyemediğini dile getirirken, ÖTV’nin tamamen kaldırılması gerektiğini istedi.
İSTANBUL
