Mustafa Tunçyüzlü*
Kaç dize bir şairi ülkesi yapar? Kaç dize bir ülkeyi şair yapar? Kaç dize bir şairi halkı yapar? Kaç dize bir halkı şair yapar? Erd. Agron, Dîwana Hestiyan (Kemiklerin Divanı) isimli eseriyle sanki bu sorulara yanıt vermek istemiş. Hozanın ikinci rahmi hangisi diye sorsalar, hiç duraksamadan zindan derdim. Xacetan Abevyan “Her Kürt kadın ve erkeği doğuştan ruhuyla şairdir” der. Fakat söz konusu o Kürt kadın ve erkeği dağlarda şiir olup, zindana düştükten sonra bedeniyle de şair olur.
Bedenleriyle de şair olurlar, ruhlarıyla şair oldukları gibi. Erd. Agron da onlardan biri. Şair bir savaş esiri olmasına rağmen dizelerinde esaretiyle karşılaşmıyoruz. Onun esareti ülkesinin ve halkının esareti olarak dize olmuş. Şair ülkesi olmuş, şair halkı olmuş. Şair kimi zaman bu halkın kahramanlarının kayıp kemiklerine ses olmuş; kemikler imgelere ayna olmuş, kokusunu sözcüklere yüklemiş.
Doksanların soğuk namlularını ensesinde hissetmeye devam eden şair, faili bellilerin intikamını almak istemiş; çocukluğunda alamadığı intikamı, oğul için, eş için, kardeş için ve yar için kesilen saç örgüleriyle dokunuyor sadece kadınların dokunabildiği yerimize saç örgülerinden tanıtıyor; tanımayı bir türlü beceremediğimiz kadınları! Otuz üç kurşunun yüreğini ekliyor ve otuz dört bomba oluyor Uludere’de. Otuz üç kurşunun yüreğini otuz dört bombayla buluşturup, bombaların parçaladığı bedenlere ses veriyor dizelerinde. Dizeleri okurken, şairin toplumsallığı ve ülkeselliği insanı şaşırtıyor. Şairin birey mi, yoksa toplum mu; birey mi yoksa ülke mi sorularını sormadan edemiyor. Bence Erd. Agron toplumunu ve ülkesini şair yapmıştır dizeleriyle. “Kadınlar ülkelerine benzer” diyordu Afrinli kadın şair. Şairler de o kadınlardan olduğundan olsa gerek ülkelerine benziyor.
Bundandır Erd. Agron’un yaşlı bilgeler gibi dizelerle öykü anlatışı. Herkesin bu benim ülkemin dizeleri, bu benim halkımın dizeleri, bu benim şehrimin dizeleri, bu benim dağlarımın dizeleri, bu benim kemikleri kayıp sevdiğimin dizeleri diyeceği dizeler yazmış Erd. Agron. Şairin dizelerindeki tek eksik şey, bu halkın ve ülkenin güzellikleri. Çünkü gülüşü özgürleştiren genç kadınlarda yarattı bu ülke. Kitap sayfalarının arasında kalmış saç telinin güzelliğinde kadın güzelliğini duyumsatan, 25 yıl boyunca zindanlarda devrimin türküsü olmaya devam eden kadınlar da yarattı bu halk. Sesiyle devrime akıtan sanatçılar doğurdu. Newroz güzelliğinde baharlar da gördü; güzellikleri de oldu, oluyor bu halk ve ülkenin. Aryen Yayınları tarafından Aralık 2017’de yayınlanan Kürtçe şiir kitabı Dîwana Hestiyan, gerçekten okunmaya değer bir eser olmuş.
Kitap Adı: Dîwana Hestiyan
Yazar: Erd. Agron
Yayınevi: Aryen
Sayfa Sayısı: 104
* Şakran 2 nolu T Tipi Cezaevi
