Demokratik Toplum Kongresi Eşbaşkanı (DTK) ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hakkari Milletvekili Leyla Güven’in PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın üzerindeki tecridin kaldırılması için başlattığı süresiz dönüşümsüz açlık grevi eylemi 53. gününde. Cezaevlerinde de tutukluların 27 Kasım’dan bu yana süresiz dönüşümlü olarak başlattıkları ve 16 Aralık’ta da süresiz dönüşümsüze çevirdikleri eylemler sürüyor. Leyla Güven ve cezaevlerinin başlattığı eylemlere karşı medya sessiz.
Gazete Duvar Genel Yayın Yönetmeni Ali Duran Topuz, Leyla Güven’in eylemini ve konuya ilişkin medyanın tutumunu Mezopotamya Ajansı’ndan (MA) Melike Ceyhan’a değerlendirdi. Gazetecinin bir eylemi duyurmayı eylemin haklı ya da haksız olmasına göre karar veremeyeceğini söyleyen Topuz, “Zira hak nedir, haksızlık nedir karar makamı haline gelmek mesleğin niteliklerini aşındırma potansiyeli taşır. Eylemcinin taleplerini, sağlık durumunu ve gelinen aşamada yetkililerin ve kamuoyunun tutumunun ne yönde olduğunu izlemek ve aktarmak dışında gazetecinin fazla yapacağı bir şey yoktur.
Gazetecinin görevi açlık grevlerine destek olmak ya da açlık grevindeki talepleri savunmak ya da karşı çıkmak değildir. Gazeteci hiçbir zaman karar makamına oturmamalı. O taleplere katılıyor olsa bile öncelikli ve asli görevi eylemi yapanın, yapanların ne istediğini bütün açıklığıyla kamuoyuna duyurmak, ne durumda olduklarını aktarmak, yetkililerin açıklamalarını ve kamuoyunun eğilimlerini iyi izleyip haberleştirmek olmalıdır” diye konuştu. Medyanın büyük çoğunluğunun hem Güven özelinde hem de genelde iktidar yanlısı tutumunun gazetecilik meslek ilkelerini hiç dikkate almayacak bir hale gelmesine yol açtığına vurgu yapan Topuz, “İktidar, sadece kendisinin doğru olarak ilan ettiği şeyi yayan, yanlış ilan ettiğine militanca karşı duran bir şekilde dizayn edilmiş durumda. Bu durum öyle bir hal aldı ki adına ‘taraflı gazetecilik’ bile diyemeyiz artık. Doğrudan iktidar propaganda aygıtı demek daha doğru olur” sözlerini kullandı. Kürt meselesi ve bağlantılı meselelerde iktidarın hiç müdahil olmaması durumunda bile medyanın ana damarlarında “kraldan çok kralcı” kanı aktığını söyleyen Topuz, “Leyla Güven özelinde, hükümet hiçbir şeye karışmasa bile Öcalan lehine bir talebi duyurmak, o talebe dayalı eylemleri tarafsız ve objektif biçimde haber yapmak Türkiye’de medyanın çok büyük bir kısmı için imkansız” dedi.
Topuz, gazetecilerin insan haklarına, dezavantajlı grupların sorunlarına ve hukuk işleyişindeki aksaklık ya da ihlallere karşı özel önem zorunda olduğunu söyledi. Öcalan’ın avukatlarının yaptığı bir başvuruyu 2014’te Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) karara bağladığını hatırlatan Topuz, şunları söyledi: “Öcalan’a şartlı tahliye olasılığı olmaksızın ömür boyu hapis cezası verilmesinin ihlal anlamına geldiğini belirtmişti. Ne yazık ki ne bu mahkemenin kararları ne de hukukun diğer gerekleri Türkiye’de karşılık buluyor. Leyla Güven ve arkadaşlarının talebi de hukukun bu şekilde gözardı edilmesini aşmaya yönelik girişimin bir parçasıdır. Daha önce de aynı konuda, aynı nedenle bir açlık grevi kampanyası başlamış ve mesele herkesin bildiği gibi diğer gelişmelerin de etkisiyle ‘çözüm süreci’ ile sonuçlanmıştı” diye belirtti.
‘Sistematik hukuksuzluk’
“Öcalan gibi siyasi nitelikleri çok belirleyici bir ismin hem siyasette hem hukukta bir odak haline gelmesinin son derece anlaşılır bir durum” olduğunu ifade eden Topuz, şöyle devam etti: “Türkiye’de iktidarların hem siyasette hem hukukta başvurduğu pratiklerin çok önemli bir kısmı bizzat Öcalan’ın varlığına göre şekilleniyor. Örneğin ağırlaştırılmış müebbet denilen infaz modelinde gözlenen hukuksuzluklar, Öcalan düşünülerek geliştirilen uygulamaların bir sonucu. Şu anda insan haklarına karşı işletilen ve benim anti-hukuk dediğim sistematik hukuksuz işlemlerin yine önemli bir kısmı doğrudan buradan kaynaklanıyor.” Topuz, daima hatırlatılması gereken meselenin, Leyla Güven’in açık yargı kararlarına rağmen hukuka aykırı biçimde cezaevinde tutulması olduğunu kaydetti.
Sadece bir bardak şekerli su veriliyor
Süresiz dönüşümsüz açlık grevinde olan tutuklulardan Cengaver Aykul, bulunduğu Patnos L Tipi Cezaevi’nden bir hafta önce Elazığ 2 No’lu T Tipi Cezaevi’ne sevk edilip, tek kişilik hücreye konuldu. Aykul’un hücrede açlık grevinde olmasına rağmen ihtiyaçlarının karşılanmadığı belirtildi. Oğlu ile görüşen Abdullatif Aykul, açlık grevine girenlere idare tarafından verilmesi gereken meyve suyu ve ayran gibi içeceklerin verilmediğini aktardı. Açlık grevinde olan oğluna günde bir kez sadece bir bardak şekerli su ve limon verildiğini söyleyen Aykul, oğlunun yine gardiyanlar tarafından darp edilip, hakaretlere maruz kaldığını kaydetti. Aykul, açlık grevlerine girenlerin tecride son verilmesi talebinin haklı bir talep olmasına rağmen kamuoyunun bu konudaki duyarsızlığını da eleştirdi. Öte yandan, Dersim Belediye Eşbaşkanı Nurhayat Altun, HDP’nin önceki dönem Eşbaşkanı Figen Yüksekdağ, ESP Genel Başkanı Çiçek Otlu, Erçiş Belediye Eşbaşkanı Diba Keskin’in de dönüşümlü açlık grevine başladıkları öğrenildi. Manisa T Tipi Cezaevin’de bulunan Şemsettin Erdem’in önceki gün süresiz dönüşümsüz açlık grevine başladığı, başka tutukluların da eyleme dahil olacakları belirtildi.
İSTANBUL