Bir yıl önce 146. sırada olan Türkiye, 149’a geriledi. Türkiyenin komşularıyla yaşadığı gerginlik ve ‘Siyasi terör’ gerilemede temel etken oldu
Avustralya merkezli düşünce kuruluşu Ekonomi ve Barış Enstitüsü (IEP) 2018 yılına dair Küresel Barış Endeksi raporunu açıkladı.
Ortadoğu’daki savaş ve çatışmaların damgasını vurduğu Küresel Barış Raporu’na göre, dünya 10 yıl öncesine göre daha az huzurlu bir yer haline geldi. Avrupa dünyadaki en barışçıl bölge olurken, Ortadoğu ve Kuzey Afrika en az barışçıl bölgeler olarak ön plana çıktı.
Barış ve huzurun azalmasında Ortadoğu ve Afrika’da yaşanan çatışma ve anlaşmazlıklar gösterildi. Rapora göre, bu sorunlar barış ve huzur kadar dünya ekonomisini de kötü etkiliyor. Endekse göre bu huzursuzlukların dünyaya maliyeti trilyonlarca doları buluyor.
Avrupa’da sonuncu
Avrupa bölümünde değerlendirmeye alınan Türkiye, Avrupa ülkeleri sıralamasında sonuncu oldu. Raporda ilk sırayı bir kez daha İzlanda aldı. 2008’den bu yana ilk sırada olan İzlanda’yı Yeni Zelanda, Avusturya, Portekiz ve Danimarka izledi.
En keskin düşüş
Türkiye ise 163 ülke arasında üç basamak daha düşerek 149. sıraya geriledi. Türkiye 2017 raporunda 146. sıradaydı. Polonya ve Macaristan ile birlikte en keskin düşüşü yaşayan Türkiye için raporda, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın giderek sertleşen politikaları ‘politik terör’ başlığında yaşanan düşüşün en ciddi nedeni olurken, Kürtlere karşı Suriye’de gerçekleştirilen operasyonlar da ‘komşuluk ilişkileri’ başlığındaki düşüşe neden olmuştur” deniyor. En kötü notun 5 olduğu raporda, Türkiye “iç ve dış anlaşmazlık” alanında 3,2; “toplumsal güvenlik” alanında 3,2; “militarizasyon seviyesi” alanında 2; “komşu ülkelerle ilişkiler” alanında 5 ve “siyasi terör” alanında 4,5 ile oldukça kötü notlar aldı. Türkiye ile birlikte 92 ülke daha listede düşüş yaşarken 71 ülke listede daha barışçıl ve huzurlu pozisyonlara yükseldi.
İzlanda en iyisi
Endeksin son sırasında Suriye yer aldı. Son beş yıldır bu basamakta olan Suriye’yi sırasıyla Afganistan, Güney Sudan, Irak ve Somali takip etti. Rapora göre 2017’de küresel barış seviyesi bir önceki yıla göre yüzde 0.27 geriye gitti. Raporda, 92 ülkede durumun kötüleştiği, 71 ülkede ise gelişme gözlemlendiği belirtildi.
3 alanda ölçüm
Ekonomi ve Barış Enstitüsü, dünya nüfusunun yüzde 99.7’sini kapsayan Küresel Barış Endeksi’nin şu üç alanda yapılan ölçümlerle belirlendiğini belirtiyor: “Toplumsal güvenlik düzeyi, devam eden iç ve uluslararası çatışmaların boyutu, askerileşme derecesi.”
Hükümetler, üniversiteler, araştırma enstitüleri ve diğer düşünce kuruluşlarının verilerini analiz eden Ekonomi ve Barış Enstitüsü, 2017’deki şiddet olaylarının dünya genelinde ekonomiye maliyetinin 14.8 trilyon dolar olduğunu aktardı. Bu da kişi başına yaklaşık 2 bin dolara tekabül ediyor.
Dünyaya maliyeti 14.8 trilyon
Reuters’a konuşan Ekonomi ve Barış Enstitüsü Başkanı Steve Killelea, son 10 yılda dünya barışı ve ortalama huzurda kademeli bir düşüş yaşandığını ifade ederek şunları söylüyor:
“Bu yavaş ama kararlı düşüş trendinin başlıca nedeni Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki diğer ülkeleri de etkileyen çatışma ortamı. Buradaki sorunların çevreye ve oradan da dünya geneline taşması ile genel huzurda düşüş görülüyor. Çok sayıda resmi veri, düşünce kuruluşu araştırmaları ve üniversite çalışmalarını inceledik ve 2017’de şiddetin dünya ekonomisine olan genel maliyetini 14,8 trilyon dolar olarak hesapladık. Bu kişi başına 2 bin dolar demek.”
Raporda detayları ile belirtildiği üzere hesaplanmış olan bu 14,8 trilyon dolar, tüm dünya ekonomisinin yüzde 12,4’üne denk gelmekte.
Bu tabloda iç ve dış çatışmalar, uzlaşmazlıklar nedeniyle güvenlik harcamaları en çok artan ülkeler ise Rusya, Çin ve Güney Afrika olarak görülüyor.
163 ülke baz alınıyor
Bu yıl 12. versiyonu yayınlanan Küresel Barış/Huzur Endeksi GPI (Global Peace Index) 163 ülke değerlendirilerek hazırlanıyor.
Dünya nüfusunun yüzde 99,7’sini kapsayan araştırma 23 farklı niteliksel ve niceliksel göstergeye dayandırılıyor. Bu göstergeler üç tematik küme ve onların alt kümelerinde inceleniyor.
Üç ana küme şunlar: ‘Toplumsal Güvenlik’, ‘Devam Eden İç ve Dış Anlaşmazlıklar’ ve ‘Militarizasyon Derecesi’.
2018 endeksine göre dünya genelinde huzur 2017’ye göre yüzde 0,27 azaldı ve bu üst üste yaşanan dördüncü düşüş olarak kayda geçti.
0-5 arası GPI skorunda sıfır, en huzurlu. Bu grafikte görülen 9 bölgeden 6’sı 2017’ye göre az da olsa düşüş yaşadı. Bunları Avrupa, Kuzey Amerika, Asya Pasifik, Güney Amerika, Sahra altı Afrika ile Rusya ve Avrasya olarak belirlendi.
DIŞ HABER