Girdi maliyetlerindeki yükseliş ve et ithalatı nedeniyle satış yapamadıklarını aktaran Qersli besiciler, ‘Çözüm hayvanları dışarıdan getirmek değildir, çiftçiyi desteklemektir,’ dedi
Qers’te (Kars) yurttaşların en önemli geçim kaynaklarının başında gelen hayvancılık can çekişiyor. Saman ve arpa gibi yem fiyatlarının sürekli artması nedeniyle hayvancılık piyasası son yıllarda bir hayli durgunlaştı. İktidardan gelen “et ithalatı” açıklamaları da besicileri endişelendirdi.
Besiciler ‘et ithalatına’ tepkili
30 yılı aşkın bir süredir hayvan besiciliği yapan Hasan Kaya, kötü bir dönemden geçtiklerine işaret etti. Kaya, bir süre önce 250 ile 260 bin TL arasında aldığı iki büyükbaş hayvanın fiyatının bugün 180 bin TL’ye kadar düştüğünü söyledi. Zararda olduklarını kaydeden Kaya, “Yemin torbası 600 TL, samanın kilosu 3 buçuk TL, otun kilosu 4 TL. Bu nedenle maliyet yüksek. Dışarıdan et getirildiği için buradaki para etmiyor. Bir büyükbaş hayvanın aylık gideri 5 bin TL’dir. Hayvanı alan da veresiye alıyor. Bizden etin kilosunu 280 TL’den alıyorlar markette 600 TL’den satıyorlar. Emek ve zahmet çeken bizler, kazanan marketçiler oluyor. Artan maliyetler nedeniyle artık araziler ekilmiyor. Çünkü gelir gideri karşılamıyor” diye konuştu.
Kaya, hayvancılık ve tarımın desteklenmesi gerektiğine vurgu yaparak, “Tek çözüm var, o da dışardan geleni durdurmak. Ayrıca dişi hayvanın kesilmesinin önü almaktır. Çünkü dişi hayvan kesilirse hayvancılık biter. Böyle giderse 35 yıldır yaptığım hayvancılığı bırakmak zorunda kalırım” dedi.
‘Çözüm çiftçiyi desteklemektir’
Hayvan besicisi Muhammed Budak, en düşük yem fiyatının 600 TL, ot balyasının 150 TL olduğunu dile getirdi. Hem yem fiyatlarındaki artış hem de dışardan getirilen hayvanlar nedeniyle satış yapamadıklarına dikkati çeken Budak, “İktidarın yanlış politikalarından dolayı çiftçi mağdur. İnsanlar hayvanlarına bakamadıkları için süt veren ineklerini artık kesiyor. Bu da neslin tükenmesi anlamına geliyor. Geçmiş yıllarda Digor ilçe ve köylerinde 200 bin küçükbaş hayvan besleniyordu. Ancak şu an ilçe ve köylerde toplasan 2 bin küçükbaş hayvanı bulamazsın. Böyle giderse büyükbaş hayvan da bu duruma gelir. Çözüm hayvanları dışarıdan getirmek değildir. Çözüm çiftçiyi desteklemektir. Bu hükümet değişmeden bir çözüm gelmeyecektir. Bu hükümet halkı kandırıyor. Bu hükümet zengini zengin yaptı, fakiri de daha da fakirleştirdi. Erdoğan, bir yüzükle geldi ancak bugün ‘yüzüklerin efendisi’ oldu. Eğer yeni bir hükümet gelirse ve çiftçi desteklenirse çözüm olur” ifadelerini kullandı.
‘Bu politikalarla düzelme olmaz’
Benzer durumlardan dert yanan bir diğer besici Erkan Altunbey, girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle tarım ve hayvancılıkla uğraşanların sayısının giderek azaldığını söyledi. Altunbey, “Devlet, tarım ve hayvancılığa destek sağlaması gerekirken dışarıdan ürün ithal ediyor. Bizden etin kilosunu 300 TL’den alınırken, 700 TL’ye satılıyor. Ezilen köylü oluyor, bizler oluyoruz. Burada bir fabrika yok ve tek geçim kaynağı hayvancılık. Böyle giderse hayvancılık biter. Böyle politikalar devam ederse bir düzelme olmaz” şeklinde konuştu.
Qers’in daha önce bütün kentlere hayvan gönderen bir yer olduğunu söyleyen İnan Atabay, “İthal et nereye kadar? Bir ekmek olmuş 10 TL, salatalık 60 TL. Şimdi de ithal hayvandan söz ediyorlar. İthalin köylüye zarardan başka bir şeyi olmaz. Ülkede en çok hayvan besicisi olan Kars’tır. Burada hayvancılık biterse ülkede hayvancılık biter. Burada aynı zamanda hayvanlar için küpe sorunu yaşıyoruz. Hayvanın başka bir ile sevk edilmesinde sorun yaşıyoruz. Küpe olmadığı için ceza kesiliyor. Yetkililer bu sorunu çözmesini istiyoruz” dedi.
‘Tarım bitiriliyor’
Hayvan piyasasındaki durgunluktan şikayet eden besici Ali Öztürk ise, “Şu an çiftliğimde 100 büyükbaş havyan var. Günlük maliyeti 15 bin TL’yi buluyor. Hayvanları günübirlik alıp satıyoruz. Çünkü hayvanı beslersen maliyetin altından çıkamazsın. Girdi maliyeti geçen yıla göre katlandı. Piyasa durumu bu yıl iyi değil. Bunun yanında küpe sorunundan dolayı hayvanları başka kentlere sevk edemiyoruz. Bu sorunun çözülmesi için bakanlığın adım atması gerekiyor. Çiftçi ve besicilerin kaderi 3-5 kişinin elinde. Bu iktidar hayvan ithal edeceğine çiftçiye destek verse daha iyi olur. Aslında ithalle ülkenin tarımı bitiriliyor” diye konuştu.
Haber: Mehmet Güleş / MA
