Transatlantic Petroleum ve Çalık Petrol Amed’de kaya petrolü ve kaya gazı operasyonları için ortaklık sözleşmesi imzaladı. Bu anlaşma birçok gelişmeye işaret ederken, bölgede yıkımın katlanarak artacağını gösteriyor
Yusuf Gürsucu\İstanbul
Transatlantic Petroleum Ham Petrol ve Doğal Gaz Arama ve Üretim AŞ, Çalık Petrol Arama Üretim Sanayi Ticaret AŞ ile Çalık Petrol’e ait petrol arama ruhsat sahasında bazı haklar elde etmesini sağlayacak olan ortak girişim sözleşmesi imzalandı. Aynı sözleşmeyle Çalık Petrol de Transatlantic’e ait bir sahanın operasyonlarına, benzer şartlarda ortak oldu. Transatlantic Petroleum; sondaj ve kuyu tamamlama operasyonlarında, üretim süreci başlayana kadar operatör görevini üstlenecek. Üretim operasyonlarında ise operatör Çalık Petrol olacak. Diyarbakır’daki söz konusu ruhsat sahasının ilgili kısmında, iki şirketin de yüzde 50’şer oranında hisseleri olacak.
Amed’de yıkım yoğunlaşacak
ABD Texsas merkezli çok uluslu Transatlantic Petroleum şirketi, Türkiye’ye Avustralya merkezli Pet Exploration Mediterranean International’ın (PEMI) adlı şirketin operasyonlarını satın alarak girdi. Daha sonra Trans Atlantic Exploration Mediterranean International adını alan şirket Energy Operations Turkey (EOT) adlı firmanın lisanslarını ve operasyonlarını da devraldı. Ayrıca TPAO ile Transatlantic arasında Amed ve Trakya’da ortak çalışma için bir mutabakat imzalandı. Çalık Holding’le işbirliği yapacakları açıklanan ABD’li şirketin bölgede yoğun bir sondaj ve üretim sürecine gireceğini gösteriyor.
Girişim 2023’te başladı
Çalık Holding’in kaya petrolü ve kaya gazı üretimlerinde hidrolik kırma teknolojisine sahip olmaması bu ortaklığı ortaya çıkardı. İlk anlaşmanın 2023 yılında yapılmasına karşın ilk ortak operasyonları yeni başlıyor. Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünden (MAPEG), yapılan açıklamada; 01 Nisan 2024 ve 11 Eylül 2024 tarihinde olur verilen hak devri işlemlerinin tamamlandığı ve işlemlerin petrol siciline tescil edildiği bildirildi.
Şirketin ruhsatı uzatılmıştı
Açıklamaya göre iki şirket arasında imzalanan sözleşme, ruhsat süresi boyunca ve süre uzatımı ya da ruhsattan kaynaklanan yenilenme/dönüşüm süresince de yürürlükte olacak. Geçtiğimiz günlerde Transatlantik Petroleum şirketine Amed’de elinde bulundurduğu ruhsatları 2034 yılına kadar 10 yıl süreyle uzatılması dikkat çekerken, ruhsatın uzatılmasının hemen ardından MAPEG’den böyle bir açıklamanın gelmesi ruhsatın uzatılmasının bazı özel girişimler ve bazı özel koşullarla mı gerçekleştirildi gibi soruları ortaya çıkarmakta.
Vergisiz yağma
TransAtlantic Petroleum WEB Sitesinde, “Kaynak kullanım potansiyelini kanıtlamak, tanımlamak ve geliştirmek ve hissedarlarına büyüme sağlamak için Kuzey Amerika teknolojisini (hidrolik kırma) kullanmaya kararlıdır” denilmekte. Yine sitesinde yer alan bilgiler arasında, Türkiye’ye yüzde 12,5 telif hakkı ödendiği ancak üretim vergisinin olmadığı, arama ruhsatlarında KDV muafiyeti, üretim kiralamalarında iade gibi destekler aldıklarını açıklamıştı. Çalık Holding’in iktidarla çok ileriden bir ilişkisi olduğu sık sık gündeme gelirken, ABD’li şirketin kaya petrolü ve kaya gazı sondajını yürütürken, üretimlerin Çalık petrol eliyle yapılacak olması ise birçok grift ilişkiye işaret etmekte.
Sular zehirlenip tüketilecek
Kaya gazı ve kaya petrolü çıkarılma sürecinde bir adet sondaj kuyusuna kimyasallarla birlikte 18 kez su basılırken, su miktarı 300 bin m3’e ulaşmakta. Yapılan bu anlaşma ile bölgede çiftçiye taşınmayan suların bu üretimlere bağlanacağı ortaya çıkarken, bu süreçten tek kazanan bu iki şirket olacak. Bu sürecin yoğunlaşmasıyla birlikte yeraltı suları ve tarım alanlarının kullanılamaz hale gelecek ve bölge halkı kaybeden olacak. Amed dışında başta Şirnex olmak üzere Kürt coğrafyasının tamamında petrol sondajları sürerken, iktidarın 2024 yılında yoğunlaşmaya başlayacağını belirttiği kaya gazı ve kaya petrolü için sondajlar hemen her yerde karşımıza çıkmaya başlayacak.
