74’üncü Ferman’ın üzerinden 10 yıl geçerken, Êzidîler, inşa ettikleri sistemle küllerinden doğdu. MXDŞ Eşbaşkanı Cîhan Celo, ‘Bizim siyasetimiz, yolumuz direniş dışında bir şey değildir. Bu yüzden Êzidîler Özerk Yönetimi sahiplenmeli ve bu planları boşa çıkartmalıdır’ dedi
DAİŞ’in 3 Ağustos 2014 tarihinde Irak’ın Musul vilayetine bağlı Şengal’e yönelik düzenlediği saldırının üzerinden 10 yıl geçti. Êzidîlerin “74’üncü Ferman” olarak nitelendirdiği katliamda, resmi olmayan rakamlara göre 3 bine yakın kişi katledildi. Bazı araştırmalara göre bu sayı 2 bin 855, 2 bin 700. DAİŞ’liler, binlerce kadın ve çocuğu katliam sırasında esir aldı. Esir alınan birçok kişi daha sonra toplu mezarlarda bulundu. Bazı kadınlar köle pazarlarında satıldı. Binlerce Êzidînin akıbeti ise, aradan geçen 10 yıla rağmen henüz bilinmiyor.
KDP bırakıp kaçtı
Tüm dünyanın gözleri önünde yaşanan katliamın bu denli büyük olmasında, Irak hükümeti ve KDP’li güçlerin kenti terk etmesi etkili oldu. Kentin güvenliğinden sorumlu KDP’li güçler, tek bir kurşun sıkmadan kamyonlara binerek Êzidîleri katliamla yüz yüze bıraktı. DAİŞ saldırısından kaçarak Şengal Dağı’na sığınan Êzidîlerin imdadına ise, 12 HPG’li yetişti. DAİŞ saldırılarının püskürtülmesi sonrası Kuzey ve Doğu Suriye’den Sivil Savunma Birlikleri’nin (Yekîneyên Parastinên Sivîl-YPG) yaşam koridoru açmasıyla Êzidîler kurtarıldı.
Şengal küllerinden doğdu
DAİŞ saldırıları sürerken Êzidîler, Êzidxan Komutanlığı altında örgütlendi. 2015 yılının başlarında Şengal’in özgürleştirilmesi için hamle başlatıldı. Êzidîxan Komutanlığı, 13 Kasım 2015’te Şengal merkezininin tamamen özgürleştirildiğini duyurdu. Êzidîler, sonraki süreçte özgürleştirilen Şengal’de küllerinden yeniden doğdu. Özerk bir yönetim kuran Êzidîler, meclisleri ve askeri güçlerini kurdu. Demokratik ulus paradigmayla komün ve meclislerle yeni bir inşa süreci başladı. İnşa süreci devam ederken binlerce Êzidî de yönünü yeniden Şengal’e verdi.
Anlaşma imzalandı
Şengal’de hayata geçirilen bu sisteme karşı 9 Ekim 2020’de Hewlêr ve Bağdat arasında “9 Ekim Anlaşması” imzalandı. Birleşmiş Milletler (BM) Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert’ın gözetiminde imzalanan ve ABD, İngiltere ile Almanya ve Türkiye’nin de destek verdiği anlaşma hayata geçirilemedi. Anlaşmayla, Özerk Yönetim’in feshedilmesi ve Şengal’in Irak ordusuna teslim edilmesini öngörüyordu. Ancak Şengalliler, kendi iradeleri dışında imzalanan anlaşmayı kabul etmedi.
Anlaşmanın yanı sıra 10 yıllık süreçte Şengal sık sık hedef oldu. Türkiye’nin Şengal’e dönük hava saldırıları yıllardır devam ediyor.
Fermandan sonra Êzidî toplumu değişti
Şengal Demokratik Özerk Meclisi (MXDŞ) Eşbaşkanı Cîhan Celo, 74’üncü Ferman süreci ve sonraki süreci değerlendirdi. 74’üncü Ferman’ın Êzidîler için yeni bir süreç olduğuna dikkati çeken Celo, “Fermandan sonra Êzidî toplumunda ciddi değişiklikler yaşandı.Bu fermandan sonra Êzidîler kendi askeri ve siyasi güçlerini kurdu. Şengal’de yeni bir sistem inşa edildi” dedi.
İlk defa kadın ordusu kuruldu
Irak hükümeti ve KDP’nin Êzidîleri DAİŞ’e teslim ettiğini söyleyen Celo, kendilerini kurtaran gücün ise HPG’liler olduğunu kaydetti. Celo, “Özgürlük savaşçıları sadece Şengal’in korunmasını değil, Êzidî toplumunun örgütlenmesini de kendine görev olarak gördü. İlk defa Êzidî bir kadın ordusu (YJŞ) kuruldu. Bugün bu toplumu bu kadınlar koruyor. Yine Özerk Yönetim bünyesinde meclisler, kurum ve kuruluşlar kuruldu. Êzidî toplumu yeniden dirildi” ifadelerini kullandı.
Birlikte inşa edeceğiz
Ferman sonrası Êzidîlerin örgütlenmeye başladığını ve yeni bir inşa sürecine giriştiğini dile getiren Celo, “2015 yılında Özerk Yönetim kuruldu. Burayı özgürleştiren güçler Serdeşt’te kaldı. Bu nedenle Şengal’de ilk meclis Serdeşt’te kuruldu. Kurulan bu meclisler, kadın-erkek eşitliği, kadın ve gençlik örgütlenmesine dayanıyordu. Şu anda Özerk Yönetim çatısı altında 13 meclis bulunuyor. Eksikleri var ama toplumumuzla birlikte çözeceğiz ve üstesinden geleceğiz” bilgilerini paylaştı.
‘Başarının sırrı Sayın Öcalan’ın fikirleri’
Yeni sistemin inşasına kadınların öncülük ettiğini dile getiren Celo, şunları söyledi: Şengal’de DAİŞ’e karşı başarının sırrı ise Sayın Öcalan’ın fikir ve felsefesidir. Bunu her alanda esas alanlar da kadınlardır. Şengal’de bu toplum her bir hücresi bu fikir ve felsefe ile besleniyor. Êzidîlerin her bir yarası, Sayın Öcalan’ın demokratik ulus paradigmasıyla kapanıyor.”
Topluma sahip çıkmak görevimiz
KDP’nin kurduğu kamplardaki Êzidîlerin de Şengal’e geri döndüğünü söyleyen Celo, “Bu toplumun hakkını ve değerlerini koruyacak olan Özerk Yönetim’dir.Çünkü bir sorunu olduğunda ya da bir engelle karşılaştığında imdadına yetişecek olanın Özerk Yönetim olduğunu fark etti. Bizler bu toplum için ne gerekiyorsa yapmaya hazırız. Bu topluma sahip çıkmak bizim temel görevimizdir” ifadelerini kullandı. Celo, kamplarda kalan bazı Êzidîlerin ise Şengal’e dönüşlerinin KDP tarafından engellendiğini söyledi.
Yolumuz direniş yolu
Tüm saldırılara rağmen inşa çalışmalarını sürdüreceklerini vurgulayan Celo, şöyle devam etti: “Bizim ne Irak hükümetine ne de başka bir hükümete ihtiyacımız yok. Bizler kendimizi koruyoruz. Onlar da bunu bildikleri için 9 Ekim Anlaşması’nı imzaladılar. Bizim siyasetimiz, yolumuz direniş dışında bir şey değildir. Bu yüzden Êzidîler Özerk Yönetimi sahiplenmeli ve bu planları boşa çıkartmalıdır.”
Kaynak: MA
