Wan’da düzenlenen ‘Kadın ve Ekonomi’ çalıştayında konuşan Wan Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Neslihan Şedal, ‘Derinleştirilmiş kadın yoksulluğun toplumda yarattığı tahribatlardan bahsederken bugün yeniden bu ekonomiyi nasıl özgürleştirebileceğimizin de mücadelesini veriyoruz’ dedi
Wan’da Evin Kadın Kooperatifi tarafından 2 günlük “Kadın ve Ekonomi” çalıştayı düzenlendi. Çalıştaya Tevgera Jinên Azad (TJA), STAR Kadın Derneği, Wan Girişimci İş Kadınları, Barış Anneleri Meclisi üyeleri, İnsan Hakları Derneği (İHD), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Wan Temsilciliği, Jineoloji Akademisi üyeleri, Wan Barosu’na bağlı kadın avukatlar, kentte esnaflık yapan kadınlar, kentte bulunan mali müşavir kadınlar, sağlık temsilcileri, Wan Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı Neslihan Şedal, DEM Parti Mûş Belediye Eşbaşkanı Tuba Sayılğan, mali müşavirler, Peyas Belediye Eşbaşkanı, Bêgirî (Muradiye) Belediye Eşbaşkanı, Mêrdîn Büyükşehir Belediyesi’nden kadınlar ve CHP’li kadınların yanı sıra birçok kadın katıldı.
Çalıştaya Evin Kooperatifi üyesi Yıldız Çetin moderatör olarak katılırken, konuşmacılar arasında DEM Parti Wan Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyiğit, Akademisyen Yazar Selma Değirmenci, DEM Parti Wan Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı Neslihan Şedal, Amed Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Zerrin Türk, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Meclis Başkanı Nevin İl, Evin Kadın Kooperatifi Başkanı Neriman Çelik, İsmail Beşikçi Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Gülten Madenli yer aldı.
İl olarak konuşan Evin Kadın Kooperatifi üyesi Yıldız Çetin katılımcıları selamlayarak, ekonomik krizin hat safhada olduğu günümüzde ekonomiden en fazla etkilenen kesimin kadınlar olduğunu belirtti.
Xwasor kadın kooperatifi
Ardından açılış konuşmasını Evin Kooperatifi Başkanı Neriman Çelik yaptı. Çelik, iki günlük çalıştayda komünal ekonomiyi kadın gözüyle değerlendirmek üzere burada olduklarını ifade etti.
Gürpınar ilçesinde Xwasor Kadın Kooperatifi’nin kurulduğunu belirten Çelik, kooperatifin çalışmalarını aktardı.
Kooperatifte sadece üretken değil, eğitici öğretici de olmayı hedeflediklerini belirten Çelik, “Kooperatif öncülüğünde yürütülen bu çalışmalar aynı zamanda kadınların ekonomik sorunlarını da gidermeyi planlıyoruz. Kadının ekonomisinin sadece istatistiki veriler olmadığını aynı zamanda ekonominin öncülüğünü yapacak güçte olduğumuzun farkındayız. Kadının ekonomisinin geliştirilmesi ve pozitif katkılarını birlikte konuşacağız” dedi.
Açılış konuşmasının ardından Xwasor Kadın Kooperatifi dönemi ve Evin Kadın Kooperatifi’nde, “Kadın ve Ekonomi” ilişkisinin tarihçesinin yer aldığı slayt gösterimi yapıldı.
‘Doğal toplumu referans alıyoruz’
Ardından konuşan Amed Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Zerrin Türk, tarihsel olarak kadının ekonomideki yeri ve kayyım sürecini değerlendirdi.
Türk, “Kaybettiğimizi kaybettiğimiz yerde aramak gibi bir çalışmamız var. Bizler hâkimiyetimizi nerede kaybettik? Bunun üzerine konuşmak istiyorum. Ekonomi nedir, kadınlar ile ilişkisi nedir? Ekonomi, bu tüm sorunların biraz daha temellerini oluşturuyor. Doğal toplumu referans alıyoruz. Kadının doğayla direkt organik bağı, ekonomik anlamda ilk tohumu eken varlık olarak ele alıyoruz” dedi.
Kadının üretimde başrolde olması
İktidarın kadını ekonominin dışına itmesiyle ekonomik sorunun başladığını ifade eden Türk,
“19. yüzyılda kadının ucuz iş gücü olarak ele alındığı bir süreçten söz ediyor. İngiltere’den başlayan ve tüm dünyaya yayılan kadınların fabrikalarda sömürüldüğü bir süreç başlıyor” ifadelerin kullandı.
Neo-liberal politikalara değinen Türk, “Burada kolektif komünal bir ekonomiyi nasıl ortaya koyabiliriz? Buradan ele almalıyız. Sadece girişimcilerin değerlendirildiği bir ekonomide toplumun diğer kesimlerinde bulunan kadınları nasıl katabiliriz, bunu konuşacağız. Kaynaklar kıt değil ve tüketim sınırsız değil. Kadınların artık bir mülk ve meta olmadığı, kadının üretimde başrol olduğu bir süreci nasıl yeniden canlandırabilir ve özneleştirebiliriz?”
Yerel yönetimlerin önemi
Yerel yönetimlerin kadın kooperatiflerine yer açarak destek verdiğini ve belediyeler bünyesinde fermuar sisteminin uygulandığını hatırlatan Türk, 8 yıllık kayyım döneminde kadın alanındaki çalışmaları durdurulduğunu ifade etti. Yönetimlerin yeniden DEM Parti’nin almasıyla birlikte kadı çalışmalarını başladığını belirten Türk, “Çok güçlü bir çalışma yürütmek gerekir. Kadınların alanları çok bilinçli olarak sıkıştırılmış ve kapatılmış durumda” ifadelerini kullandı.
‘Kadın emeği gasp ediliyor’
Wan Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı Neslihan Şedal da, “Bin yıllardır ataerkil sistem özellikle de giderek kendini kurumsallaştıran iktidar ve sistemin en çok kadın emeği üzerinden kendini var ettiği gerçeğini her defasında ifade etmek gerekiyor. Özgür yaşamların, eşit yaşamların, demokratik yaşamların yani kısaca kadınlar için yaşanabilir yaşamın tam da kadının emeğinin söndürüldüğü, gasp edildiği süreçlerde başladığını biliyoruz” sözlerine yer verdi.
‘Ekonomiyi güçlendirme mücadelesi veriyoruz’
Şedal devamında şu şekilde konuştu: “Ekonomiyi ev yasası olarak tanımlıyoruz, toplumsal yaşamın yasası olarak tanımlıyoruz ve bu yasanın da kadın öncülüğünde gerçekleştiğini biliyoruz. Biz de yeniden tam da bu derinleştirilmiş kadın yoksulluğun aslında toplumda yarattığı tahribatlardan bahsederken bugün yeniden bu ekonomiyi nasıl özgürleştirebileceğimizin de mücadelesini veriyoruz. Elbette ki her alan bizim için yeniden ev yasasını hayata geçirme, yeniden toplumları özgürleştirebilmenin yasasının mücadelesini aynı zamanda veriyoruz. Bizim mücadelemiz aynı zamanda ekonomiyi güçlendirmenin mücadelesidir.”
‘Savaş ve yoksulluk bütçesi’
TBMM Plan Bütçe Komisyonu üyesi DEM Parti Wan Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyiğit, Zilan katliamında katledilenleri anarak sözlerine başladı.
Savaş ve bütçe üzerine değerlendirmelerde bulunan Sayyiğit, “Bütçeler toplumsal bir meseledir. Bütçe hakkı tüm toplumu oluşturan tüm kesimlerle bir araya gelmemiz gerekiyor. AKP MHP faşist iktidarın ortaya koyduğu bütçe tamamen milliyetçi, militaristtir. AKP’nin 22 yılda hazırladığı ekonomi tamamen savaş ve yoksulluk bütçesidir. Hem içeride hem de Türkiye sınırları içerisinde Kürtlere karşı sürdürülen savaştır” dedi.
‘Emekçi halkın bütçesi’
Gülcan, alternatiflerine ilişkin ise şunları dile getirdi: “Emekçi halkın bütçesi, tarlasını ekemeyen çiftçinin, kadınların, çocuklara, ötekileştirilen toplumun tüm kesimlerine yönelik savaşa karşı barışa yönelik bütçe alternatifi oluşturulmalı” diye konuştu.
Toplumsal cinsiyet eşitsizliğine dair bütçeleme konusunu anlatan Araştırmacı Yazar Selma Değirmenci de, “Bütçe, toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldıracak şekilde düzenlenmeli. Kamu kaynakları aktarımı yapıldığında nerelere aktarıldığını görmek çok önemli. Bu hizmetlere bakıldığında kadına yönelik bir çalışma olup olmadığını görmek mümkün” şeklinde konuştu.
Çalıştayın ilk oturumu verilen öğlen arasının ardından davam edecek.
Kaynak: JINNEWS
