Yerli tohumların patentlenmesine karşı olan bazı kuruluşlar TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkezinde 13 Kasım 2018 günü bir araya gelerek “Yerel Çeşitlerin Kayıt Altına Alınması, Üretilmesi ve Pazarlanmasına Dair Yönetmelik” hakkında değerlendirme yaparak ortak tutum geliştirme kararı aldılar. TMOOB’a bağlı, Ziraat MO, Gıda MO, Kimya MO, Peyzaj MO ile Ziraat Y. Müh. Birliğ, Tarım Orkam Sen, Ziraatçılar Der., Tüm Köy Sen, Çiftçisen, Ekoloji Kollektifi,Tükoder,TÜDEF, Tüketici Hakları Der., Ekoloji Birliği ve GDO’ya Hayır Platformu ortak açıklama yaptı.
‘Özel mülkiyete konu edilemez’
Açıklamada, “Yönetmelikte tanımlanan yerel çeşit kavramı Anayasamızda 168. maddede tanımlandığı biçimiyle ‘tabii servet’ niteliğindedir. Tabii servetlerin özel mülkiyete konu edilmesi mümkün değildir. Sadece kanunla nasıl kullanılacağı düzenlenebilir. Bu yönetmelik yerel çeşitleri ticaret yoluyla özel mülkiyete konu etmiştir. Bu anlamıyla Anayasanın 168. maddesine açıkça aykırıdır. Yerel çeşitler üzerinde ister sivil toplum kuruluşu ister meslek kuruluşları yoluyla tescil ya da kayıt altına alarak özel mülkiyete konu edilemezler. Yerel çeşitlerin kayıt ve koruma altına alınması Anayasal anlamda da bir zorunluluk ve bir ödevdir. Yıllardır bu alanda yerel çeşitlerin koruma altına alınmasına ilişkin bir kayıt ve koruma sistemi bilinçli olarak hayata geçirilmemiştir” sözleri yer aldı.
‘Aile şirketleri dağılacak’
Bu sitem, adil ve eşit olmayan bir tarımsal ticari sistem kurduğu ve tekelleşmiş şirketleri koruduğu belirtilen açıklamada, “Bu düzenleme ile tarımsal üretimde küçük çiftçiyi korumayan, tarımsal üretimde fiyat mekanizmalarına dahil olamayan, gıda üretiminde tüm üretimi ve denetimi tekelleştiren ve gıda kontrolünü şirketlere veren bir üretim sistemi ortaya çıkartmaktadır. Bunun sonucunda, çiftçilerin binlerce yıldır yerel çeşitlere dayalı gerçekleştirdiği üretimi gerçekleştiremeyecek, aile işletmeleri dağıtılacaktır. Bu nedenle, servetin yönetmelik yoluyla elden çıkarılmasına toplumun sessiz kalmayacağını düşünüyoruz” ifadeleri yer aldı.
ANKARA
