15 Mayıs Kürt Dil Bayramı’na ilişkin Elih’te yapılan yürüyüş ardından etkinlik programı açıklayan ARÎ DER Yöneticisi Havva Can, ‘Özgür yaşamı özgür dille inşa edeceğiz’ dedi
Arî Dil Araştırmaları ve Kültür Derneği (ARİ-DER), Bahar Kültür Merkezi (BKM), Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen), İnsan Hakları Derneği (İHD), Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) ile Mimarlar Odası Êlih Şubeleri, Diwan Akademi ve Yeni Sahne, Êlih’te 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı’nın startını verdi. Açıklamaya, Tevgera Jinên Azad (Özgür Kadın Hareketi-TJA) , Barış Anneleri, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) ve Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Êlih, Amed ve Sêrt İl, ilçe örgütlerinin yanı sıra çok sayıda kişi katıldı.
Yöresel kıyafet giyen yüzlerce kişi, Sanat Sokağı’ndan Yılmaz Güney Parkı’na doğru alkış, zılgıt, “Jin, jiyan, azadî”, “Zımane me rumeta me ye” ve “Be zıman jiyan nabe” sloganları ile yürüdü. Def eşliğinde yürüyen kitle, sık sık Kürtçe stranlar seslendirdi.
‘Kürtçe birçok topluma kaynaklık etmiştir’
Büyük bir coşkuyla Yılmaz Güney Parkı’na varan kitle adına açıklamayı okuyan ARÎ DER yöneticisi Havva Can, Kürt dilinin değerli, kadim ve zengin bir dil olduğunu vurguladı. Kürt dilinin tarihte birçok topluma kaynak olduğunu belirten Can, “Kürt dili Kürtlerin, varlığı, kimliği olmuştur. Kürt dilinin özgürlüğü, Kürtlerin özgürlüğüdür. Kürt halkı, dilini savunmak için büyük bir emek vermiştir. Kürt anneleri, mücadelecileri, öncüleri Kürt dili için ara vermeden mücadele etmiştir. Bu öncülerden biri Celadet Alî Bedîrxan’dır. 15 Mayıs 1932’de Bedirxan’ın öncülüğünde Kürt dilinde büyük bir devrim geçekleştirdi. Bu devrim Kürt dili için tarihi olmuştur. Bu tarihi gün Kürtler için büyük önem taşıyor” dedi.
Kürt dilinin tarihinden bahseden Can, “Kürt dilinin kaynaklarından biri kadınlardır. ‘Jin Jîyane’ dediğimizde bu kelimenin ağırlığını iyi biliyoruz. Dil mücadelesinin öncüsü mücadeleci ve devrimci kadınlardır. Kürt halkının tarihinde Kürt dilini, kültürünü geliştirmek için birçok kadın engellemelere rağmen çalışma yürütüp, büyük bedeller vermiştir. Kadınlar olarak nasıl ki özgür yaşamı inşa ediyoruz, özgür yaşamı özgür dille inşa edeceğiz” vurgusunda bulundu.
Can, konuşmasının devamında şunları kaydetti:
“Bu sene ‘Her Dem Kurdî Her Der Kurdî/ Her zaman Kürtçe Her yerde Kürtçe’ sloganıyla, Sayın Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin bir parçası olan Kürt dili üzerindeki tecridi kırma ve mücadelesini büyütmenin yanında kadın mücadelesi ve Kürt ulusal mücadelesi üzerindeki tecridi kırma amacıyla çeşitli eylemler gerçekleştireceğiz. Her yerde Kürt dilinin sesini yükseltip rengini yayacağız. Bu çerçevede zihniyet dönüşümü ve Kürt dilinin toplumsal örgütlemesi bununla beraber Kürt dilinin resmi dil olması ve Kürtçe eğitimler talebiyle bugünden 1 Haziran’a kadar Kürdistan’ın tüm il ve ilçelerinde ve Türkiye’nin birçok il ve ilçesinde miting, festival, kutlama, panel, form vb. gerçekleştirilecek.”
Tüm Kurdistan halkının Kürt Dil Bayramı’nı kutlayan Can, dil mücadelesini yükseltme çağrısı yaptı.
Can, sonrasında Kurdistan ve Türkiye’de gerçekleştirilecek Kürt Dil Bayramı programları açıkladı. Kürt Dil Bayramı programları kent kent şöyle;
Êlih (Batman)
15 Mayıs’ta basın açıklaması ve müzikal hikaye dinletisi yapılacak. 16 Mayıs’ta Kürtçe tiyatro ve müzik. 17 Mayıs Dil paneli18 Mayıs’ta park çalışmaları ve belgefilm. 19 Mayıs’ta Park Çalışmaları sertifika ve yarışma.
Amed
13 Mayıs bildiri dağıtımı, panel ve sertifika töreni, 14 Mayıs’ta Pazar yerlerinde Kürtçe çalışması. Çirokbêj ve dengbej dinletisi. 15 Mayıs’ta DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ve DBP Eş Genel Başkanları Keskin Bayındır ve Çiğdem Kılıçgün Uçar’ın katılımıyla açıklama ve yürüyüş.
Bismil ilçesinde 12 Mayıs’ta panel düzenlenecek. Pasur’da 12 Mayıs’ta çocuk ve kadın atölyesi, 15 Mayıs’ta ise açıklama yapılacak. Farqîn’de ise 13 Mayıs’ta panel, 14 Mayıs’ta festival, 15 Mayıs’ta açıklama ve belge verimi, sertifika ve yarışma. Licê’de 18 Mayıs’ta kadın ve çocuk atölyesi. Piran’da 19 Mayıs’ta kadın ve çocuk atölyesi. Hezro 25 Mayıs’ta kadın öncülüğünde program.
Wan
12 Mayıs’ta Miks ilçesindeki Faqiyê Teyran Mezarlığı yanında Kürtçe özel program. 13 Mayıs’ta kadınlardan dil günü açıklaması ve yürüyüş, dengbêj gecesi düzenlenecek. 14 Mayıs’ta Barış Anneleri ziyareti yapılarak sertifika töreni ve kutlama yapılacak. 15 Mayıs açıklama ve yürüyüş. 16 Mayıs yarışma ve kutlama. 17 Mayıs Kürt Dili üzerine forum. 19 Mayıs söyleyişi, 21 Mayıs Gençlerin Kürt Dili programı, Erdiş’te 14 Mayıs’ta kutlama, 15 Mayıs’ta açıklama, yürüyüş ve bildiri dağıtımı. 16 Mayıs ve 24 Mayıs’ta mahalle ve köylerde halk toplantıları, 23 Mayıs Gençlerin Kürt Dil Programı, 25 Mayıs Kürt Dil Mitingi.
Ankara
15 Mayıs açıklama yürüyüş bildiri dağıtımı. 19 Mayıs sertifika töreni kutlama ve konser.
Sêrt (Siirt)
15 Mayıs açıklama yürüyüş ve bildiri dağıtımı. 17 Mayıs panel ve bir günde konser.
Cizîr (Cizre)
12 Mayıs’ta dengbêj divanı ve sertifika töreni. 13 Mayıs’ta panel. 14 Mayıs’ta Kürt kıyafetlerini tanıtma töreni. 14 Mayıs’ta çocuklar için atölye. 15 Mayıs’ta açıklama ve yürüyüş.
İstanbul
Sertifika töreni, kutlama ve açıklama
Semsûr (Adıyaman)
14 Mayıs bildiri dağıtımı, 15 Mayıs’ta açıklama
Tetwan (Tatvan)
Bildiri dağıtımı, açıklama ve kutlama. Açıklamanın ardından def eşliğinde söylenen Kürtçe şarkılarla uzun süre halay çekildi.
Wan
15 Mayıs Kürt Dil Bayramı nedeniyle Wan’da yapılacak etkinlik programına dair bildiri dağıtıldı. Arsisa Dil Kültür ve Sanat Araştırmaları Derneği (Navenda Komeleya Lêkolînê ya Ziman Çand û Hunerê ya Arsîsyayê -ARSİSA) önünde açıklama yapan Dernek Yöneticisi Şevket Acar, “Dil bayramı için önümüzdeki hafta çok yoğun ve önemli etkinlikler yapacağız. Bu etkinliklere halkımızın katılmasını ve destek vermesini istiyoruz. Bu vesile ile Kürt halkının bayramını kutluyoruz” dedi. Açıklamada “Bê ziman jiyan nab e” sloganları atıldı.
Açıklamanın ardından aralarında DEM Parti, DBP il eşbaşkanları, belediye eşbaşkanları, sivil toplum örgütü temsilcilerinin de olduğu çok sayıda kişi kentin birçok noktasında bildirileri dağıtarak, halkı etkinliklerine davet etti.
Kaynak: MA
