İktidar bölgede çiftçiye verilen destekleri 2024 yılından itibaren kaldırdı. Çiftçinin desteklerine el koymaya alışan DEDAŞ, borcu olduğunu iddia ettiği 18 bin çiftçinin sulama döneminde elektriğini tamamen keseceğini duyurdu
DEDAŞ elektrik şirketi, Ocak ayında yaptığı duyuruda 30 bin çiftçi aboneleri olduğunu ve bu abonelerden borcunu ödemeyen yaklaşık 24 bin çiftçinin elektriğini keseceğini açıklamıştı. Seçimler nedeniyle bu uygulamayı seçim sonrasına kadar bekleten şirket, geçtiğimiz gün yaptığı yeni duyuru ile Riha Ve Mêrdin’de 18 bin çiftçinin elektriğini keseceğini açıkladı. Bölgede inşa edilen devasa barajlardan çiftçiye su vermeyen iktidarın bölgede özellikle Kürt çiftçisini tarımdan uzaklaştıran politikalarında bir kaldıraç görevi gören DEDAŞ bölgede adeta terör estirmekte.
18 bin çiftçiye elektrik yok
DEDAŞ her yıl yaptığı gibi elektrik borcu olduğunu iddia ettiği çiftçilerin elektriklerini tarımsal sulama döneminde gerçekleştirirken, bu yıl yine aynı zaman diliminde 18 bin çiftçinin elektriğini keserek aboneliklerini iptal etmeye kalkışması dikkat çekici. Elektrik kesintilerinde hatların tamamının iptal edileceği belirtilirken, borcu olmadığı söylenen abonelere 1000 adet jeneratörle elektrik verileceği açıklandı. Diğer taraftan halkın kendi olanaklarıyla inşa ettiği elektrik hatları ve trafolara da DEDAŞ tarafından el koyulacak olması yasa dışı fiili bir müdahale olarak ortaya çıkıyor.
Bölgede çiftçi destekleri iptal
Yeni yılda borçlu sulama abonelerine trafo, direk ve hat sökümü yapılarak enerji verilmeyeceğini belirten DEPSAŞ Enerji Genel Müdürü Murat Karagüzel, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılmakta olan yüzde 35 oranındaki desteğin 2023 yılsonunda belirtmesi dikkat çekiciydi. İktidarın sınırsız desteğine sahip DEDAŞ, elektrik kilovat ücretlerinin aşırı artmasıyla birlikte bölgede çoğu zaman pusulalara yazdığı ödeme ‘emirlerini’ çiftçiye yollarken, üretimin önünde büyük bir engel olarak duruyor. Yapılan açıklamada borçları tahsil için icra ve hacizden söz eden DEDAŞ bölgede arazi değişimlerinin bir aracı konumunda hareket ediyor.
Gücünü iktidardan alıyor
Türkiye’nin başka hiçbir bölgesinde yaşanmayan sorunlar, bölgenin gündelik yaşamı haline gelmiş durumda. Haftalarca, bazen aylarca gerekçesiz olarak halk elektriksiz bırakılabilirken, bölgedeki devasa barajlara karşın çiftçiye suyu ulaştırmayan iktidarla birlikte DEDAŞ şirketi Kürt çiftçisinin üzerinde baskıyı arttırıyor. Çiftçilerin yağmur sularını biriktirerek sulamada kullanmasını dahi haraca bağlayan DEDAŞ, arazi büyüklüğüne göre çiftçilere borç pusulası yollarken, bu yasa dışı gücünü iktidardan alıyor.
Tarımsal destekleri DEDAŞ aldı
Her yıl çiftçilerin ekinlerini sulamaları gereken günlerde elektriklerini kesen DEDAŞ, çiftçinin üretemez hale getirilmesinde ve bölgede tarımın bitirilme noktasında olmasında adeta bir kaldıraç görevi üstlenmiş durumda. İktidarın her yıl dağıttığı teşviklerden yararlanan DEDAŞ’ın “zarar ediyoruz, faturaları tahsil edemiyoruz” iddiaları ise gerçekleri yansıtmıyor. İktidar, DEDAŞ’ın çiftçiye gönderdiği enerji bedelinin yazılı olduğu pusulardaki tutarı ödemediği gerekçesiyle köylülerin tarımsal desteklerinin tamamını DEDAŞ’a aktarıyor. DEDAŞ ise mahkemelerin tarımsal desteklere el konulamaz kararlarını uygulamaktan muaf tutulmuş durumda.
Mahkeme kararlarını takmıyor!
Hiçbir mahkeme kararını uygulamayan DEDAŞ’ın bu tutumuna sessiz kalan iktidarla birlikte DEDAŞ’ın bu süreci ortak yürüttükleri sonucu ortaya çıkıyor. Mahkemelerin, çiftçilerin susuz bırakılamayacağı ve bu nedenle DEDAŞ’ın enerjiyi kesemeyeceği, tarım desteklerine el konulamayacağı yönünde verdiği kararlara karşın bu durum kesintisiz olarak yıllardır sürüyor. Elektrik bedellerinin ödenemeyecek boyutlarda olması ve çiftçinin en temel gıda ürünlerinin bile ithalata bağlanmasından kaynaklı çiftçiler ürettiği üründen her yıl zararla çıkıyor. Bu durumu çözmek şöyle dursun çiftçiyi DEDAŞ’a mahkum eden AKP iktidarı bu durumu bile isteye bölgede yürürlükte tutarak Kürdün toprağını terk etmesini sağlamaya çalıştığı ortaya çıkıyor.
Yüksel bedelli ödeme emirleri!
Türkiye’nin Kürt coğrafyası dışında bulunan tüm su birlikleri enerji borç batağındayken hiçbirisinin enerjisi kesilmiyor. DEDAŞ’ın elektrik sattığı Riha, Mêrdin, Amed ve Êlih’teki su birliklerinin, halkın ve çiftçilerin ise borçları nedeniyle enerjileri kesilerek üretimler darbeleniyor. Yetersiz olan kanaletlere sular barajlardan doğal akışla salınmaması sonucu su birlikleri kanaletlere suyu dev elektrik pompaları ile basıyor. Çok az sayıda çiftçiye ulaşabilen bu sular ise çıkarılan yüksek bedelli pusulalardan ibaret ödeme emirlerinden kaynaklı borç miktarları şişirilen çiftçinin bu bedelleri ödeyememesi sonucu çiftçi üretim yapamaz hale getiriliyor.
EKOLOJİ SERVİSİ
