DEM Parti’nin seçim gezilerinin üçüncü durağı Mêrdîn ve ilçeleri oldu. İlçe ilçe yapılan halk buluşmalarında DEM Parti’ye ilgi yoğun iken merkez ve ilçelerde rüzgar DEM’den yana esiyor
Selman Çiçek
DEM Parti’nin seçim turunun üçüncü gün durağı Mêrdîn oldu. Kürt, Arap, Süryani ve Êzidî halkının uzun süredir birlikte yaşadığı kentte seçim heyecanı da çok yoğun. Farklı kimlik ve inançların bir arada yaşadığı kentte, seçimin nabzı da farklılık gösteriyor. Bazı ilçelerde DEM Parti rakipsiz gözükürken bazı ilçelerde yarış, AKP ve DEM Parti arasında. Bazı ilçelerde ise birden çok seçenek var.
İki dönemdir kayyım tahribatına maruz kalan Mêrdîn, daha çok kayyımların yaptığı usulsüzlüklerle gündeme geliyor. Hatta HDP’li belediyelere atılan kayyıma da kayyım atandı. İçişleri Bakanlığı tarafından ilk olarak 17 Kasım 2016’da, ardından 19 Ağustos 2019’de kayyım atanan Merdîn Büyükşehir Belediyesi, hizmetten çok adı sık sık yolsuzluklarla gündeme geldi.
1 milyar 180 TL borç bıraktı
Yolsuzluk iddialarına rağmen uzun süre görevde kalan eski Mêrdîn Valisi ve kayyım Mustafa Yaman, 10 Haziran 2020’de görevden alınarak, Mülkiye Müfettişi yapıldı. Görevden alındığında belediyeye 1 milyar 180 milyon TL borç bırakan Yaman’ın yerine ise Mahmut Demirtaş atandı. İçişleri Bakanlığı’nın verdiği 2 ayrı soruşturma izni kapsamında, belediyenin kayyım döneminde Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) bünyesinde gerçekleştirdiği 36 ayrı ihalede usulsüzlük tespit edildi.
Müfettişlerin tespitlerine göre; kayyım döneminde 539 milyon 738 bin 587 TL değerindeki 36 ayrı ihalede usulsüzlük yapıldığı, yapılmayan işlere ödemeler yapıldığı, alınmayan malzemelerin alınmış gibi gösterildiği, yapılmayan yolların yapılmış gibi gösterildiği, daha önce var olan binaların yeni yapılmış gibi gösterildiği, firmalara fazladan ödemeler yapıldığı tespitlerine yer verildi.
Gelen gideni aratmadı
10 Haziran 2020 tarihinde, yolsuzluk ve usulsüzlüklerle gündemden düşmeyen Mustafa Yaman’ın yerine Mahmut Demirtaş atandı. Demirtaş’ın ilk icraatlarından biri, belediyenin Kadın ve Aile Hizmetleri Daire Başkanlığı görevine Abdurrahman Şahin adlı bir erkeği atamak oldu. Demirtaş, kısa bir süre sonra belediyenin borçlarını gerekçe göstererek, Artuklu ilçesinde bulunan bir cami ve bir okul ile belediyeye ait enerji üreten trafoyu Maliye Bakanlığı’na sattı. Demirtaş, belediyenin 11 adet taşınmazını da satılığa çıkararak, belediyeyi milyonlarca lira zarara uğrattı. Demirtaş, göreve geldiği ilk günden itibaren her 15 güne bir “eylem ve etkinlik yasağı” kararı aldı. İsmi “yasakçı valiye” çıkan Demirtaş, ilk önce kentin merkezindeki Karayolları Parkı’nı demokratik kitle örgütlerine yasakladı.
Katliama sessiz kalan aday
Kayyım tahribatından en çok etkilenen kentlerden biri olan Mêrdîn, güçlü ve yeni bir değişim istiyor. Bu değişimi de DEM Parti ile yapmak istiyor. Büyükşehir Belediyesi için en güçlü aday DEM Parti olurken AKP’nin adayı Abdullah Erin oldukça tartışılan bir isim. Şenyaşar ailesinin katledilmesinin tanıklarından biri olan Erin, ailenin tüm çağrılarına rağmen sessizliğini korumuştu. Bu durum katilleri koruduğu şeklinde yorumlanmıştı. Erin, katliamın üzerinden geçen yıllara rağmen bugüne kadar katliama dair tek bir açıklama yapmadı. Emine Şenyaşar ve Ferit Şenyaşar’ın defalarca yaptığı çağrıya rağmen Erin, sessizliğini korurken, katliamdan 4 yıl sonra tutuklanan AKP’li İbrahim Halil Yıldız’ın ağabeyi Celal Yıldız, ‘suçsuz olduğuna’ dair Erin’i tanık olarak gösterdi. Buna rağmen Erin susmayı tercih etti.
Kerboran’da karar DEM
DEM Parti heyetinin Mêrdîn halk buluşmasının ilk durağı Kerboran (Dargeçit) oldu. 2019 yerel seçimlerinde AKP’nin 600 oy farkla kazandığı kentte, geçen dört yıllık süreçte ilçeye tek bir hizmet götürülmemiş. Mevcut belediye başkanı AKP’den tekrar aday olurken, halkın büyük çoğunluğu belediye hizmetlerinden memnun değil. DEM Parti heyeti, ilçe merkezinde büyük ilgi ile karşılandı. Kadınların büyük ilgi gösterdiği halk buluşmasına kadınlar yöresel kıyafetleri ile katılırken anneler ise ellerinde kesk, sor ve zer (Kırmızı, sarı ve yeşil) bayraklarla gelmişti. PKK Lideri Abdullah Öcalan lehine sık sık sloganların atıldığı buluşma, Kerboran’ın 31 Mart’ta kararının DEM Parti’den yana olduğunu gösteriyor. DEM Parti adaylarından Asya Gezer, Gebze Cezaevi’nde işkence katledilen Garibe Gezer’in ablası. İlçenin diğer eşbaşkan adayı da Aziz Akın oldu.
Midyad’da çok olasılıklı seçim
Heyetin ikinci durağı ise Arap, Kürt ve Süryanilerin birlikte yaşadığı Midyad (Midyat) idi. Farklı kimliklerin yaşadığı ilçede seçim heyecanı da farklı yaşanıyor. Kurdistan’ın birçok noktasında DEM Parti ve AKP’nin seçim çalışmasına tanık olurken Midyad’da ise birçok parti, yoğun bir seçim maratonuna girmişti. Farklı farklı bayraklar, kentin birçok noktasına asılırken farklı partilerin seçim konvoylarını sık sık görmek mümkün. AKP’nin adayı Veysi Şahin olurken Demokrat Parti’nin adayı ise Şehmus Nasıroğlu oldu. Nasıroğlu, 2014 yılından AKP saflarında seçime katılarak ilçede belediye başkanı olurken, 2014 öncesi de Demokratik Parti’yle ilçe belediye başkanlığını kazanmıştı. İlçede güçlü bir profil olarak görülen Nasıroğlu’nun, AKP’nin oylarını ciddi anlamda böleceği tahmin ediliyor. Yeniden Refah Partisi’nin de azımsanmayacak bir oy alacağı düşünülüyor. İlçede yaklaşık 20 bine yakın oy alan DEM Parti’nin ise, bu seçimde Midyad’ı kazanma durumunun yüksek ihtimal olduğu düşünülüyor.
AKP’nin ikiyüzlü politikası
Son dönemde Kürtçe ve Süryanice konuşmaların, mecliste engellenmesi ve yasaklanması gündemde iken, Ankara’da mecliste Kürtçe, Arapça ve Süryaniceyi yasaklayan partiler, Midyad’ta Arapça, Kürtçe ve Süryanice propaganda yapıyor. Yine Büyükşehir Belediyesi’nin düzenlediği kitap fuarında Kürtçe ve Süryanice kitapların satılmasına izin verilmeyen kentte, AKP seçim propagandasını Kürtçe ve Süryanice yapıyor. Mêrdîn’de dil konusunda hem yasaklayan hem de propaganda aracı olarak kullanan AKP’nin iki yüzlü politikası tepki görüyor.
Halkların belediyesi olacak
Tüm bu çelişkilerin yaşandığı ilçede DEM Parti’ye ise ilgi büyük. İlçe merkezinde yapılan halk buluşmasına ilgi büyüktü. Buluşma, yüzlerce yurttaşın katılımı ile mitinge dönüşürken özellikle gençlerin yoğun katılımı dikkat çekti. Kentin merkezinde bulunan saat kulesine çıkan gençler, sık sık “Bijî Serok Apo” sloganların atarak renkli görüntüler oluşturdu.
İlçenin DEM Parti adayları ise Hüda Erdem Aslan ve Hikmet Duman. Her iki aday da, Midyad’da DEM Parti’nin ipi göğüsleyeceği konusunda inançlı olduklarını, Midyad’ı halklarla birlikte halkların ilçesi-belediyesi yapacakları sözünü verdi.
Nisebîn’de büyük coşku
Heyetin üçüncü durağı ise özyönetim direnişinin önemli merkezlerinden biri olan Nisebîn oldu. Heyet, ilçe girişinde yüzlerce yurttaş tarafından karşılandı. Heyetin ilçeye girişi ile birlikte halkın yoğun ilgisi an be an yükseldi. İlgiden dolayı halk buluşmasının gerçekleşeceği alana ulaşmak hayli bir zor oldu. Her sokaktan, her evden yurttaşlar, ellerinde bayraklar ile konvoya katıldı. Bazı yurttaşlar ise evlerinden, esnaflar ise alkışlarla bu heyecana ortak oldu. Gençler ise motosiklet ve bisikletleri ile konvoya eşlik etti. Konvoy, Rojava sınırına geldiğinde Qamişlo kenti selamlandı. İlgiden dolayı, güçlükle hareket eden konvoyda bulunan heyet, araçlardan inerek buluşmanın gerçekleşeceği alana yürüyüş ile vardı. Yürüyüş boyunca, gençler, meşaleler yakarak “Bijî Serok Apo” sloganları attı. Buluşma alanına binlerin katılması sonucu buluşma bir anda mitinge dönüştü. Buluşmaya Adalet Nöbeti’ndeki anneler ise üzerinde “Tecrit insanlık suçudur” yazılı beyaz önlükleri ile katıldı.
Nisêbîn Belediye Eşbaşkanı adayları Gülbin Şahin Dağhan ve Selahattin Ay oldu. Buluşmayı değerlendiren Gülbin Şahin Dağhan, büyük bir heyecan içerisinde olduklarını belirterek, “Daha önce de söyledik Nisêbîn’a Rengîn her ne kadar tarihi olsa da direnişi, mücadelesi her zaman genç ve ayakta. Bugün burada gençleri görüyoruz. Nisebîn direngenliği ile zafere gidecek” dedi.
Zeytin dalları ile geldiler
Bir diğer durak olan Derîk’te de benzer görüntüler vardı. DEM Parti heyeti, ilçe girişinde yüzlerce yurttaş ile karşılandı. Heyetin ilçe merkezine girişi esnasında, bir okulun bahçesinde bulunan çocukların konvoya olan ilgisi DEM Parti’yi yediden yetmişe her kesimin nasıl sahiplendiğinin göstergesiydi. İlçe merkezinde yüzlerce yurttaş, aynı zamanda barışın da sembolü olan zeytin dalları ile karşıladı. Dêrik eşbaşkan adayları Songül Özbahçeci ve Cengiz Temelli, Derîk’in doğasını katleden, halkın değerlerini gasp eden kayyım anlayışına son vereceklerini, 1 Nisan’dan itibaren yerelden demokrasiyi inşa edeceklerini söyledi.
Cengiz Holding’in tahribatları
Derîk’ten Şemrex’e geçince yol boyunca caddelerin kırmızıya büründüğüne tanık olduk. Yol boyunca kırmızı toprak, sadece caddelere değil yeşil alanlara da sıçramıştı. Biraz ilerledikten sonra “Eti Bakır Fabrikası” tabelası karşımıza çıktı. Kırmızı toz ise, buradan ayrılan kamyon ve iş makinalarının getirdiği fabrika sahasındaki topraktı. 20 Ağustos 2022 yılında Cengiz Holding’e ait Eti Bakır Fabrikası’ndan yük taşıyan bir TIR’ın freninin patlaması sonucu 20 kişi hayatını kaybetmişti. Bakır Fabrikası, iş cinayetleri ve doğaya saçtığı zehirlerden dolayı sık sık gündeme gelmeye devam ediyor.
Cengiz Holding’in kentteki tahribatlarını gözlemleyerek Şemrex’e varıyoruz. Diğer ilçelerdeki heyecana burada da tanık oluyoruz. DEM Parti’ye oldukça büyük bir ilgi var. Kudret Uçuk ve Hamdin Demir, Şemrex’te DEM Parti tarafından aday gösterilen isimler.
Belediye AKP’nin seçim bürosu
Turun son durağı ise Mehsert (Ömerli) oldu. İlçede AKP seçim çalışmalarını belediyenin imkanları ile yürütüyor. Sadece belediyenin imkanları ile de yetinmeyen AKP, belediye binasını da seçim bürosu olarak kullanıyor. Belediye binasına AKP bayraklarının asılması tepki ile karşılanmıştı.
Diğer ilçelerde olduğu gibi DEM Parti’ye de burada ilgi yoğundu. İlçe merkezinde yüzlerce yurttaş tarafından karşılanan heyete ilgi oldukça yüksekti. DEM Parti’nin Ömerli Belediye eşbaşkan adayı ise Necla Figen Altındağ ile M.Şah Akgül oldu.
